Ali Ĥamenei: Malsamoj inter versioj

'''Sejed Ali Hosejni Ĥamenei''' (n. la 17-an de jilio 1939 = la [[Persa kalendaro|24-an de tiro 1318]]) – la influa irana kleriko kaj politikisto, la [[prezidanto de Irano]] de 1981 ĝis 1989, la [[plej Supera Gvidanto de Irano]] ek de 1989.

 

Malsimile de aliaj anoj de la irana politika-religia elito, kiuj naskiĝis en kamparo, Ĥamenei devenas el urba familio, loĝinta en la urbo [[Ĥoj]] ([[Okcidenta Azerbajĝano]]). Lia patro, la [[ajatolo]] ''Sajed Ĝavad Hosejni Ĥamenei'', instruis en la islama seminario, poste estis la ano de la urba [[ulemo]] de [[Maŝhado]]<ref>[http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1901667,00.html Can Iran's Minorities Help Oust Ahmadinejad?] {{en}}</ref><ref name="rer"/><ref name="ret">[http://www.leader.ir/langs/EN/index.php?p=bio Biography - The Office of the Supreme Leader, Sayyid Ali Khamenei] {{en}}</ref> Lia patrino ''Haĝi Mirdamari'' devenis el pia familio el la urbo [[Jazdo]].<ref name="ret"/> La familio de Ĥamenei fartis askete<ref name="ret"/><ref name="liz"/> Li, same kiel du liaj fratoj, lernis en la Maŝhada seminario (''Ĥavza''), kiun Ĥamenei komencis frekventi ankoraŭ antaŭ la finlernado de [[maktabo]].<ref name="ret"/><ref name="liz"/> En la seminario liaj mentoroj estis ''Ĥaĝ Ŝejĥ Haŝem Gazvini'' kaj ajatolo ''Melani''.

 

Ali Ĥamenei regas la araban lingvon, entuziazmiĝas pri la irana literaturo kaj la tradicia irana muziko. Estante elokventulo, li povas fari longajn paroladojn sen anticipa preparado.

 

Post la elektado en la posteno de la plej Supera Gvidanto de Irano, Ali Ĥamenei dum longa tempo distanciigis sin de la Ali Akbar Haŝemi Rafsanĝani kaj subtenadis la konservativulojn. Li luktis kontraŭ [[Mohammad Ĥatami]] dum la [[prezidanta balotado en Irano 1997|prezidanta balotado en 1997]]. Sed post la venko de tiu kaj precipe post la [[Protestado en Irano (1999)|protestado en 1999]], dum kiu Ĥatami okupis diskretan pozicion, Ĥamenei ŝanĝiĝis sian opinion kaj kontribuis la atingon de la politika kompromiso. Dum la [[prezidanta balotado en Irano 2005|prezidanta balotado 2005]] li subtenis [[Mahmud Ahmadineĵad]].<ref name="apo"/>

Li aprobis la nuklean programon de la registaro, sed en 2004 publikis la [[fatvo]]n, malpermesantan la aplikon de [[atombombo]]. Ankaŭ li alvokis al scienca evoluado de Irano kaj permesis esploradon de [[stamĉelo]]j kaj terapeŭtan [[klonado]]n.<ref>[http://www.boston.com/news/world/middleeast/articles/2006/08/22/iran_looks_to_science_as_source_of_pride/ Iran looks to science as source of pride] {{en}}</ref>

Post la [[prezidanta balotado en Irano 2009|prezidanta balotado en 2009]], kiam unu el malgajnintaj kandidatoj, [[Mir Hosejn Musavi]], kies avino estis la fratino de la patro de Hamenei, deklaris ke la [[Protestado en Irano (2009)|rezulto estis falsita]], ajatolo unue ordonis al la [[Konsilio de la Gardantoj]] fari la respektivan enketadon, sed poste plene subtenis oficiale reelektitan prezidanton Mahmud Ahmadineĵad.

 

Estante la plej Supera Gvidanto de Irano, Ali Ĥamenei plurfoje akre kritikis [[Usono]]n kaj [[Israelo]]n, rifuzis renkontiĝon kun usonaj politikistoj.<ref name="rer"/><ref name="liz">[http://www.pbs.org/newshour/indepth_coverage/middle_east/iran/leader_khamenei.html Liz Harper for the Online NewsHour. Ayatollah Ali Khamenei] {{en}}</ref><ref name="apo">[http://www.echo.msk.ru/programs/48minut/49738/ Аятолла Али Хаменеи, духовный лидер Ирана] {{ru}}</ref><ref>[http://forums.superiorpics.com/ubbthreads/ubbthreads.php/topics/144063/1 Iranian leader: Holocaust a 'myth'] {{en}}</ref><ref>[http://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2005-02/04/content_415206.htm Rice: US attack on Iran not on agenda] {{en}}</ref> Samtempe li kondamnis [[terora ago|terorajn agojn]] de la [[11-a de septembro 2001]], deklarinte, ke amasmortigo estas neakceptebla, kiuj ajn estis mortigintoj kaj viktimoj. Tamen li elpasis kontraŭ la operacio [[NATO]] en [[Afganujo]], malgraŭ malbonaj rilatoj inter Irano kaj [[Talibano]].<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/1549573.stm Iran condemns attacks on US] {{en}}</ref> Ĉe tio Ali Ĥamenei subtenis [[Hizbulaho]]n kaj [[Hamaso]]n, kiuj ankaŭ uzas terorajn metodojn.<ref>[http://www.cnn.com/2009/WORLD/meast/02/01/iran.hamas/index.html Hamas leader praises Iran's help in Gaza 'victory'] {{en}}</ref><ref>[http://www.iimes.ru/rus/stat/2006/22-08-06.htm А.М. Вартанян. Послание Верховного лидера Ирана руководителю ливанской «Хизбаллы»] {{ru}}</ref>

 

Ali Ĥamenei havas kvar filojn ([[Moĝtaba Ĥamenei|Moĝtaba]], Mustafa, Masud, Masjam) kaj tri filinojn (Boŝra, Ĥoda, Alla). Moĝtaba edziĝis al filino de [[Golam-Ali Hadad-Adel]], influa irana politikisto. Edzino de Ali Ĥamenei estas Mansure. La plijuna frato de la ajatolo – [[Hadi Ĥamenei]] – estis la deputito de la irana parlamento, la aŭtoritata agadanto de la reformisma movado. La kuzeno ''Ali Tehrani'' en 1981 rifuĝis al [[Irako]] kaj aktive agitadis kontraŭ la irana reĝimo. Poste al li rifuĝis propra fratino de Ĥamenei. Neniu el parencoj de Ali Ĥamenei havas gravan negocon.

 

{{el}} [http://www.khamenei.ir/ La oficiala retpaĝo]

 

{{Referencoj|2}}

 

 

{{DEFAŬLTORDIGO:Ĥamenei, Ali}}

[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1939]]

[[Kategorio:Azerbajĝananoj]]

[[tr:Ali Hamaney]]

[[uk:Алі Хаменеї]]

[[vi:Ali Khamenei]]

[[yo:Ali Khamenei]]