Vikipedio

Penicilino: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
KamikazeBot (diskuto | kontribuoj)
13 669 redaktoj
e r2.7.1) (robota aldono de: ps:پنسلين
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
Robotoj
151 769 redaktoj
e r2.7.2) (robota aldono de: za:Cinghmoizsoq; cosmetic changes
Linio 1:
[[ImageDosiero:Penicillin-core.png|thumb|250px|Molekulo de Penicilino]]
'''Penicilino''' estas la nomo de grupo de [[beta-laktamaj antibiotikoj|beta-laktamaj]] [[antibiotiko]]j uzataj por la kuraco de [[bakterio|bakteriabakteriaj]]j infektoj kaŭzitaj de trafiĝemaj, kutime Gram-pozitivaj, organismoj.
Tiuj antibiotikoj estis malkovritaj, aŭ almenaŭ promociitaj, de [[Alexander Fleming]] la {{daton|3|septembro|1928}}.
Ili estis uzitaj unue por terapioj 13 jarojn poste.
La nomo "penicilino" povas ankaŭ esti uzata reference al aparta ano de la penicilina grupo.
 
== Kemia formulo ==
 
Penicilinoj havas molekulan formulon
R-[[Karbono|C]]<sub>16</sub>[[Hidrogeno|H]]<sub>18</sub>[[Nitrogeno|N]]<sub>2</sub>[[Oksigeno|O]]<sub>4</sub>[[Sulfuro|S]], kie R estas varia [[flank-ĉeno]].
 
== Historio ==
 
Antaŭ [[1897]], la kontraŭeco inter la bakterioj kaj la [[fungo]]j observiĝis, ekzemple inter du kolonioj malsamaj (unu ŝajnas haltigi la kreskadon de alia). Tamen la ideo pri uzo de tiu efekto terapie nur estis proponita en la tezo de [[Ernest Duchesne]].
Linio 26:
La kemia strukturo de penicilino estis determinata de Dorothy Crowfoot Hodgkin dum la fruaj [[1940-aj jaroj]], kiu ebligis sintezan produktadon. Teamo de esploraj sciencistoj de Oxfordo estrita de la Aŭstraliano Howard Walter Florey kaj inkluzivanta Ernst Chain kaj Norman Heatley malkovris metodon por amasaproduktado de la drogo. Florey kaj Chain kundividis la [[Nobela Premio pri medicino|Nobelan Premion pri medicino]] de [[1945]] kun Fleming pro tiu ĉi laboro. Penicilino de tiam fariĝis la plej ofte uzata antibiotiko ĝis nun kaj restas uzata por multaj Gram-pozitivaj bakteriaj infektoj.
 
== Rezisto ==
 
[[Kontraŭantibiotika rezisto]] al penicilino unue observiĝis en [[1947]], mallonge post ĝia enkonduko. Rezisto al penicilino nun estas kutima inter multaj hospitale akiritaj bakterioj. Unu mekanismo de rezisto al penicilino estas produkto de la enzimo [[beta-laktamaso|&beta;β-laktamaso]] far kelkaj bakteriaj stamoj, kiu disrompas la &beta;β-laktaman ringon de penicilino farante ĝin sendanĝera. Rezisto ankaŭ leviĝas tra modifoj al la [[penicilinligprotieno]]j (plp-oj) {angle: penicillin-binding proteins (PBPs)} en la bakteria muro. Bakterioj rezistaj al apartaj &beta;β-laktamaj antibiotikoj iam povas resti atakeblaj per certaj aliaj [[beta-laktama antibiotiko|&beta;β-laktamaj antibiotikoj]].
 
== Disvolvaĵoj de Penicilino ==
Linio 35:
La unua grava disvolvaĵo estis [[ampicilino]], kiu ofertis pli larĝan spektron de agado ol iuj ajn el la du originalaj penicilinoj kaj allasis al kuracistoj trakti pli larĝan gamon de, kaj [[Gram-pozitivaj]], kaj [[Gram-negativaj]] infektoj. Pliaj disvolvaĵoj kondukis al [[amoksicilino]], kun pli bona daŭro de aktiveco.
 
Pliaj disvolvaĵoj donis [[beta-laktamaso]]-rezistajn penicilinojn inkluzivante [[flukloksacilino]]n, [[dikloksacilino]]n, kaj [[meticilino]]. Tiuj ĉi estis gravaj por sia aktiveco kontraŭ beta-laktamas-produktaj bakterioj tiaj kiel specioj de ''[[stafilokokuso|stafilokokusastafilokokusaj]]j''. Ĝi ankoraŭ ne egalas al [[MRSA]] (meticilin-rezista ''Stafilokokuso aŭreŭso'').
 
<!-- It is still no match for [[MRSA]] (Methicillin Resistant ''Staphylococcus aureus''). -->
Linio 41:
La lastaj en la serio de veraj penicilinoj estis la kontraŭpseŭdomonaj penicilinoj, tiaj kiaj [[tikarcilino]] kaj [[piperacilino]], utilaj pro sia aktiveco kontraŭ [[Gram-negativa]]j bakterioj. Tamen, la utileco de la beta-laktama ringo estis tia ke parencaj antibiotikoj, inkluzivantaj la [[mecilino]]jn, la [[karbapenemo]]jn; plej grave, la [[cefalosporino]]jn, havas ĝin ĉe la centro de siaj strukturoj.
 
== Modalo de agado ==
''Ĉefa artikolo: [[beta-laktama antibiotiko]]
 
[[&beta;β-laktama antibiotiko|&beta;β-laktamaj antibiotikoj]] funkcias per malhelpado de la formado de [[peptidoglicano|peptidoglicanapeptidoglicanaj]]j [[transligo]]j en la bakteria [[ĉelmuro]]. La [[beta-laktamo|β-lactama]] [[duonaĵo]] de penicilino ligas al la [[enzimo]] transpeptidaso kiu ligas la peptidoglikanan molekulon en bakterio, kaj tiu ĉi malfortikigas la ĉelmuron de la bakterio kiam ĝi obliĝas (alivorte, la antibiotiko kaŭzas ĉelan [[citolizo]]n aŭ [[morto]]n kiam la bakterio penas dividiĝi). [[Scott Williams]] ĝenerale kreditiĝas pri postulatado de tiu ĉi hipotezo.
 
== Adversaj Efikoj ==
=== Adversaj Drogaj Reagoj ===
Kutimaj adversaj drogaj reagoj (ADR-oj) por la penicilinoj inkludas: diareon, naŭzon, raŝon, [[urtikario]]n, superinfekton (inkludantan [[kandidiozo]]n) (Rossi 2004)
 
Linio 64:
-->
 
=== Alergio kaj hipersentivo ===
[[Alergio|AlergiaAlergiaj]]j reagoj al iu ajn &beta;β-laktama antibiotiko povas okazi en ĝis 10% el pacientoj ricevantaj tiun ĉi aĵon. [[Anafilaksio]] okazas en proksimume 0.01% el pacientoj. (Rossi, 2004) Eble estas 5-10% trans-sentivo inter penicilin-derivaĵoj, cefalosporinoj, kaj karbapenemoj; sed tiu ĉi kvanto estas kontestita de diversaj esplorantoj.
 
Tamen, la risko de trans-reaktiveco estas sufiĉa por pravigi la kontaŭ-indikadon de ĉiuj &beta;laktamajβlaktamaj antibiotikoj en ĉiuj pacientoj kun historio de severaj alergiaj reagoj (urtikario, anaflaksio, interstica nefrito) al iuj ajn &beta;β-laktama antibiotiko.
 
<!--
Linio 75:
Nevertheless, the risk of cross-reactivity is sufficient to warrant the contraindication of all β-lactam antibiotics in patients with a history of severe allergic reactions (urticaria, anaphylaxis, interstitial nephritis) to any β-lactam antibiotic. -->
 
=== Penicilino kaj aŭtoimuneco ===
Penicilino povas kaŭzi [[Anemio|anemion]] pro detruo de [[eritrocito]]j en kelkaj pacientoj, laŭ fenomeno rilata al [[Aŭtoimuneco|aŭtoimuneca]] tipo 2. Tio okazas pro la afiŝiĝo de penicilino sur la surfacon de eritrocitoj kaj [[trombocito]]j. Penicilino tiam iĝas taksata de la [[imuna sistemo]] kiel fremda molekulo kaj do iĝas kovrita per [[imunoglobulino]] G ([[IgG]]). Poste dum tiuj ĉeloj transpasas la [[lieno]]n, [[makrofago]]j kuŝantaj tie [[Fagocitozo|fagocitozas]] ilin, kaŭzante anemion.
 
== Piednotoj ==
<references />
 
== Vidu ankaŭ ==
*[[Biologio]]
*[[Mikrobiologio]]
Linio 87:
{{leginda}}
{{ĝermo-medicino}}
 
{{LigoLeginda|es}}▼
{{LigoElstara|sr}}▼
 
{{LigoElstara|es}}▼
 
 
 
{{havenda artikolo|Penicilino}}
Linio 99 ⟶ 92:
[[Kategorio:Medikamentoj]]
[[Kategorio:Kemiaj kombinaĵoj]]
 
▲{{LigoElstara|es}}
{{LigoElstara|sl}}
▲{{LigoElstara|sr}}
▲{{LigoLeginda|es}}
 
[[af:Penisillien]]
Linio 174 ⟶ 171:
[[war:Penicillin]]
[[wuu:青霉素]]
[[za:Cinghmoizsoq]]
[[zh:青霉素]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Penicilino"