Apartiga lingvo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
GameOnBot (diskuto | kontribuoj)
e Syntaxfix 48, article links to itself
kelkaj klarigoj
Linio 1:
'''Apartiga lingvo''' estas [[konstruita lingvo]] aŭ vario de lingvo kun aparta vortprovizo, kies celo kaj funkcio estas apartigi la uzantojn de la lingvo disde la ceteraj membroj de la ĉirkaŭa socio. Kvankam tiuj lingvoj povas funkcii kiel [[sekreta lingvo|sekretaj lingvoj]], ili ne estas ĉefe intencitaj por tiu funkcio, sed ilia ĉefa celo estas, firmigi ĉe la uzantoj la senton de grupaneco kaj marki ilian apartecon rilate al la cetera socio, kiu ilin ĉirkaŭas. Plej ofte temas pri religiaj aŭ subkulturaj grupoj, foje pri seksa aŭ aĝa grupo. La intencita aŭ fakta funkcio de la apartigaj lingvoj estas do ĝuste la mala de tiu de [[interlingvo|interlingvoj]] kiel la [[internacia helplingvo|internaciaj helplingvoj]]. Apartiga lingvo estas "eksterlingvo" kaj "malhelplingvo".
 
Ekzemploj de apartigaj konstruitaj lingvoj estas '''[[Medefajdrino]]''', kiu estis uzata de la membroj de la religia grupo ''Oberi Okaime'' en sudorienta [[Niĝerio]] ek de la 1920aj jaroj. Tiu lingvo nun ne plu vitalas. Alia ekzemplo estas la '''[[Eskaja lingvo]]''' de kultura malplimulto en la insulregiono [[Boholo]] de [[Filipinio]]. Tiu lingvo aperis eniam antaŭ [[1908]] kaj daŭre vitalas. Ĝi estas instruata en lakelkaj dimanĉaj lernejoj. deAmbaŭ kelkajlingvoj komunumojhavas grandaparte aprioran vortaron kaj ĉiu sian propran [[skribo]]n.
 
AmbaŭLaŭ lingvojsia havasorigino grandapartekaj aprioran vortaronstrukturo, kaj ambaŭpro sianla propranpropra [[skribo]]n., Laŭ sia originoMedefajdrino kaj strukturola ilieskaja lingvo memorigas al la mezepoka '''[[Lingua ignota]]''' de [[Hildegard de Bingen]], kies vortlisto kaj alfabeto aspektas kvazaŭ embrio de tiaspeca lingvo, kiu tamen ne evoluis al praktikata lingvo. Ankaŭ la pli evoluita '''[[Balaibalano]]''' el la 16-jarcenta [[Osmana imperio]] estis verŝajne intencita kiel apartiga lingvo, sed ne estas konate, en kiu grado tiu lingvo fakte ensociiĝis kaj kiun funkcion ĝi havis.
Ankaŭ la pli evoluita '''[[Balaibalano]]''' el la 16-jarcenta [[Osmana imperio]] estis verŝajne intencita kiel apartiga lingvo, sed ne estas konate, en kiu grado tiu lingvo fakte ensociiĝis kaj kiun funkcion ĝi havis.
 
Apartiga lingvo en iomete alia senco estas '''[[Damino]]''', kiu en antaŭaj tempoj estis aparta lingvo de la plenkreskaj viraj membroj de la lardila etno, sur la insulo [[Mornington]] en la nordo de [[Aŭstralio]]. Ĝi estis aparta ne nur pro sia uzantaro, sed ankaŭ pro siaj radikalaj lingvaj ecoj. Ĝi kutimis esti instruata dum iniciada ceremonio, kies praktikado finiĝis pro la kristana misio, kiu komenciĝis en [[1914]].