Ganto: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
ZéroBot (diskuto | kontribuoj) e r2.7.1) (robota aldono de: ko:장갑 (의류) |
Dominik (diskuto | kontribuoj) e Aldonis ligilon |
||
Linio 6:
== Termoprotekto ==
La trikitaj aŭ subŝtofitaj gantoj tenas varme la manojn de la portanto en malvarmo. Origine oni pretigis varmigajn gantojn el ledo, kiujn oni subŝtofis per lano; nuntempe oni produktas la gantojn tute el sintezaj fibroj. La pugnogantoj (dufingraj gantoj) havas pli bonan efikon kontraŭ malvarmego, ĉar ili havas pli malgrandan surfacon ol fingrogantoj.
Linio 12 ⟶ 11:
== Mekanika protekto ==
Oni volas eviti per uzo de gantoj la mekanikajn vundiĝojn kiel blazojn, kalojn aŭ tranĉojn. Al tiu grupo apartenas la ĝardenaj gantoj (ofte kun gumodisketoj por la pli bona kapto), [[Masonisto|masonistaj]] gantoj el ledo aŭ buĉistaj gantoj el metalaj ĉeneroj. Tiuj gantoj estas plej ofte fingrogantoj, ĉar oni devas ebligi la sendependan movon de la unuopaj fingroj.
Linio 22 ⟶ 19:
=== Sporto ===
En kelkaj sporto-specioj ekz. kiel ĉe [[golfludo]] aŭ [[teniso]] oni portas gantojn por la pli bona preno. Ĉe aliaj sportoj (ekz. rajdado) gravas la mekanika protekto; ĉe aliaj la ([[skisporto]]) la termoprotekto. La boksa ganto obtuzigas la batojn. La [[golulo]] havas kaptajn gantojn. Ĉe skermado oni uzas skermogantojn, sabrogantojn.
=== Diversaĵoj ===
* Religio: La episkopa aŭ pontifika ganto havas ĉe kelkaj kristanaj kredoj la ritan rolon.
* Modo: Nuntempe oni apenaŭ uzas gantojn pro modo, krom baloj. La pugnogantoj el felo estas nomitaj mufgantoj.
Linio 32 ⟶ 27:
== Historio ==
Komence oni uzis la gantojn por termoprotekto: en [[Odiseo]] de [[Herodoto]] kaj [[Plinio la pli juna]] mencias tiujn. En la mezepoko aperis la kirasa ganto el metalo. En la 17-a jarcento aperis la delikate trikitaj kaj ornamitaj fingrogantoj.
Ĝis komenco de la 18-a jarcento ofte aperis sur ilustraĵoj la gantoj, sed ĝis ĉ. 1800 nur apenaŭ. Poste, kun apero de kurt-manika modo disvastiĝas la longmanikaj gantoj, kiuj kovras eĉ ĝis la supra parto de la brakoj de damoj. Tiuj gravis ĝis mezo de la 20-a jc. kaj estis preskaŭ devigaj ĉe baloj. Por la viroj la gantoj gravis ekde 1700 kiel termo-, kaj mekanikaj protektiloj. Esceptoj estis la profesiaj uniformoj (fiakristo, ŝoforo, ĉambristo (angle butler) ktp.).
Socidece en la altaj klasoj, kaj poste al ĉiuj klasoj pro "alburĝeco" de la deconormoj, kaj ankaŭ ĉe servistoj en alrangaj domoj, surhavo de ganto iĝis dumtempe (pr. 1850-1950) deviga, kaj detalaj ĝentilo-normoj ekzistis pri kiam oni devas surmeti ilin aŭ devas demeti ilin laŭ la cirkonstancoj.
Vidu [[gantpupo]]▼
<gallery>
Dosiero:Gloves1.jpg|Longaj gantoj el atlaso
Dosiero:PVC-Handschuh.jpg|Ganto el PVC
Dosiero:Disposable nitrile glove.jpg|Ĵetebla ganto el nitrilo
Dosiero:Gloves2.jpg|Gantoj el ledo
</gallery>
<br clear=all>
== Vidu ankaŭ
* [[Vikipedio:Ŝtrumpopupo]]
{{Commons|Glove}}▼
<br clear=all>
== Eksteraj ligiloj ==
▲{{Commons|Glove}}
{{el}} http://www.stbg.de/Zeitung/se105/ekzem.htm <!-- de:Bericht der Steinbruchs-BG zu Chrom-VI in ledernen Arbeitsschutzhandschuhen de->eo:_Bericht_ _der_ _Steinbruchs_-_BG_ _zu_ Kromo-_VI_ _in_ _ledernen_ _Arbeitsschutzhandschuhen_ -->
{{el}} http://www.fordham.edu/halsall/ancient/pliny-letters.html <!-- en:Pliny the Younger: Selected Letters en->eo:Plinio la Juna: _Selected_ (Leteroj, Poŝtaĵoj, Literoj, Beletro) -->
|