Lester Young: Malsamoj inter versioj

|alie nomata =

|kromnomo = Prez aŭ Pres

|deveno =

|instrumento =

 

=== Militotempo ===

En [[1940]] Lester Young forlasis la bandon de Basie. Lia rompiĝo kun [[Count Basie]] baziĝas en lia superstiĉo: li rifuzis kunlabori je sonregistrado vendredon, la 13-an. Poste li estris komence de [[1941]] mallongvivan grupon en la ĵazklubejo ''Kelly’s Stable'' ĉe la [[novjorko|novjorka]] 52-a Strato. Majon de 1941 li aliĝis kun sia frato, frapinstrumentisto [[Lee Young]], al sesopo, kun kiu li ludis en [[Los-Anĝeleso]] kaj septembron de 1942 en la klubejo ''[[Cafe Society]]'' en Novjorko. Malgraŭ ĉiu admiro kaj populareco, kiun li ĝuis, li ne sukcesis teni bandon trans pli longa tempospaco; li simple ne estis denaska bandestro. La partnereco kun lia frato finiĝis en [[1943]], kaj iom ironie Lester fariĝis gastmuzikisto en bando, kiun direktis la kapabla, sed ne grava tenorsaksofonisto [[Al Sears]].

 

Kiam Lester Young post malhonesta eksigo fine de la jaro 1945 revenis en la ĵazsocieton de la novjorka [[Ĵazklubejoj de la 52-a Strato|52-a Strato]], la ĵazmondo estis jam fundamente ŝanĝiĝinta : [[bibopo]] estis enmoda, kaj nova generacio de junaj tenorsaksofonistoj aŭskultis liajn diskojn kaj estis komencintaj absorbi ĝiajn muzikajn ideojn. Por siaj admirantoj kaj imitantoj Lester Young elspezis nur malmultan tempon: li preferis la [[ĉefstila ĵazo|ĉefstilan ĵazon]] kaj aŭskultis private ''[[fonmuziko]]n'' de [[Frank Sinatra]] aŭ [[Dick Haymes]]. Young komence havis grandajn problemojn orientiĝi muzike kaj persone en la civila vivo.

 

 

=== Sonregistradoj por ''Aladdin'' (1945–1947) ===

 

=== Malsupriĝo ===

 

Lester Young estis en Eŭropo pro la koncertoj de [[Jazz at the Philharmonic]] ĉiufoje printempon de 1952 kaj 1953. Jam ekde 1946<ref>Vd. Dave Gelly: akompanteksto pri ''The Complete Lester Young Studio Recordings'', (Verve, eld. 1999). Ekz. Lester Young sonregistris kun [[Nat King Cole]] kaj [[Buddy Rich]] por Grantz ''[[I Cover the Waterfront]]'' marton aŭ aprilon de 1946. Gi aperis kune kun "Jubilee shows" de [[American Forces Network|Armed Forces Radio Service]]</ref> li surdiskigis kun [[Norman Granz]] por ties eldonejoj ''Clef'' kaj ''Norgran'', poste por [[Verve Records]].<ref>Detale dokumentite sur la ok-diska ''Complete Lester Young Studio Sessions on Verve''</ref> Ĝis 1958 [[Norman Granz]] sonregistris la tenorsaksofoniston, inter alie kun la trumpetistoj [[Roy Eldridge]] kaj [[Harry Sweets Edison]], la pianistoj [[Nat King Cole]], [[John Lewis (pianisto)|John Lewis]], [[Teddy Wilson]], [[Hank Jones]] kaj [[Oscar Peterson]], la gitaristoj [[Freddie Green]], [[Barney Kessel]], la basistoj [[John Ore]], [[Ray Brown]], la frapinstrumentistoj [[Buddy Rich]], [[Jo Jones]] kaj [[J. C. Heard]]. Ekestis tiutempe – laŭstile [[ĉeftendenca ĵazo]] – aro da brilaĵoj, pecoj kiel ''Up ’n’ Adam'' (en 1950, kun Nat Cole), ''Undercover Girl Blues'' (en 1951, kun John Lewis), ''Gigantic Blues'' (1956, kun [[Vic Dickenson]] kaj Roy Eldridge) kaj ''Prez’ Return'' (en 1956, kun [[Teddy Wilson]]) samkiel en 1952 la Norgran-dosko ''[[Lester Young with the Oscar Peterson Trio]]''.<ref>Vd.Kunzler p. 1325</ref>

Entute la registraĵoj por Norman Granz estis nur malforta rebrilo de la granda tenorsaksofonisto. Sed ofte trembrilis en ili, kaj oni sentis ankoraŭ ion de la genio de ĉi tiu granda muzikisto – ekz. sur la disko de ''Verve'' ''The Jazz Giants ’56'' kun Teddy Wilson, Roy Eldridge, Vic Dickenson kaj aliaj grandaj [[svingo (muzikstilo)|svingomuzikistoj]].<ref>Vd. Berendt, p. 86</ref> Krom tiuj suckesaj registrad-kunsidoj tamen ankaŭ okazis katastrofaj situacioj, kiam plene ebriiĝinta Lester Young preterlasis prezentodatojn, kolapsis aŭ almenaŭ muzike seniluziiĝis.<ref>Vd. Kunzler, p. 1325</ref>

 

Iom longa restado en malsanulejo ekde novembro de 1955 rezultigis nur pretertempan plibonigon de lia ruina sanstato. La lastaj sonregistraĵoj por Granz kaj lia ''Verve'' atestas tion: la dutaga sonregistrado de la 7-a kaj 8-a de februaro okazis mallonge post lia restado en la novjorka malsanulejo Kings County. Al li, 49-jarulo, oni diris, ke se li ne tuj ĉesas drinkadon, li baldaŭ estos morta, tamen li ne ĉesis. Alvenis manka rezistopovo pro subnutrado. Doloras aŭskulti la plej multajn sonregistraĵoj de ĉi tiu kunsido, tamen la malfermanta klarnetstrofo pri ''They Can’t Take That Away from Me'' estas rigardata kiel la lasta grandioza dokumento de lia kariero: "''singarda, palpa, nekredeble tordiĝa''"<ref>Vd. Dave Gelly: Akompanteksto pri la disko zu ''The Complete Lester Young Studio Recordings'', (Verve, aperinta en 1999)</ref>. En 1957 li ludis denove kun la orkestro de [[Count Basie]] je la [[Newport Jazz Festival]]; decembron li denove akompanis Billie Holiday je la televidregistraĵo de ''[[Fine and Mellow]]''.

 

[[Leonard Feather]] priskribas la personecon de Lester Young per anekdoto, kiun rakontis al li iama kunmuzikisto de Young: "iam mi donis al li paron da ŝuoj, kaj iun tagon mi eniris kaj trovis ilin en lia paperrubujo. Nur tiam mi komprenis, ke estis tiaj kun malmolaj plandumoj, kaj ke li ĉiam nur surmetus mokasenojn aŭ pantoflojn''". Ĉi tiu historieto montras, kio konsistigis la personecon de Lester Young kiel homo kaj muzikisto. Principe li estis afabla, restis tamen soleca; iu, kiu ne alkutimiĝis en ĉi tiu mondo de "''ununoktaj fikrilatoj''", hotelĉambroj, agentoj, diboĉadojn en malbelaj klubejoj kaj de ras-apartigo kaj diskriminacio, kio kulminis terure dum lia militserva tempo<ref>Vd. Leonard Feather </ref>.

 

Agento diris pri li: "''Lester havas la sentemon de [[Charles Baudelaire]] aŭ [[James Joyce]]. Li vivas en aparta mondo, kaj kio troviĝas ekstere de ĉi tiu mondo, laŭ konvinko de Prez ne estas sur la mondo. Sed: ĉi tiu lia propra mondo estas mirinda mondo, kiu estas milda kaj amika kaj dolĉa''". Frapinstrumentisto [[Jo Jones]] opiniis: "''ĉio kio vundas iun ajn homan estaĵon, vundas lin''".<ref>Vd. Joachim E. Berendt, p. 84</ref>

 

* ''[[The Complete Aladdin Recordings of Lester Young]]'' (ekde oktobro de 1945 ĝis decembro de 1947), [[Blue Note Records|Blue Note]] Re-Issue Series

*''[[Bird and Pres - The '46 Concerts Jazz at the Philharmonic]]'' (januaro/aprilon de 1946)

 

 

* ''Pres An Sweets'' (1955), Verve, kun Harry „Sweets“ Edison, Oscar Peterson, [[Herb Ellis]], Ray Brown, Buddy Rich

* ''Lester Young in Washington, D.C.'' (1956), [[Original Jazz Classics|OJC]] kun [[Bill Potts]], [[Norman Williams]], Jim Lucht

* ''Laughin’ to Keep from Cryin’'' (Verve, 1958) kun Sweets Edison, Roy Eldridge, Hank Jones, Herb Ellis, [[George Duvivier]], Mickey Sheene

{{elstara}}

{{DEFAŬLTORDIGO:Young, Lester}}

[[Kategorio:Usonaj ĵazsaksofonistoj]]

[[Kategorio:Usonaj ĵazklarnetistoj]]

[[Kategorio:Mortintoj en 1959]]

[[Kategorio:Viroj]]

 

[[da:Lester Young]]