Kiel registrite je 17:56, 10 jul. 2012 redakti MerlIwBot (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 158 900 redaktoj e robota aldono de: vi:Phổ điện từ ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 18:18, 10 jul. 2012 redakti malfari Xqbot (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 151 784 redaktoj e r2.7.3) (Roboto: Ŝanĝanta ml:വിദ്യുത്കാന്തിക വര്‍ണ്ണരാജി al ml:വിദ്യുത്കാന്തിക വർണ്ണരാജി; cosmetic changes Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: La '''elektromagneta spektro''' estas la rezulto de la analizo de disigita kompleksa [[elektromagneta radiado]] laŭ ties malsamaj kumetitaj [[frekvenco~~\|frekvencoj~~]]j , [[periodo~~\|periodoj~~]]j, [[ondolongo~~\|ondolongoj~~]]j aŭ [[energio~~\|energioj~~]]j de [[fotonoj]]. La frekvenco ( <math>f</math> ), la periodo ( <math>T</math> ), la ondolongo ( <math>\lambda</math>) kaj la energio ( <math>E</math> ) de elementa [[elektromagneta ondo]] rilatas po du el la kvar grandoj dank'al: * la [[konstanto de Planck]] <math>h\,</math> (proksimume 6,626069x10<sup>-34</sup> [[ĵulo\|J]].[[sekundo\|s]] ≈ 4,13567x10<sup>-15</sup> [[elektronvolto\|eV]]/[[herco\|Hz]]), * kaj la [[rapido de lumo]] <math>c\,</math> (ekzakte 2,99792458x10<sup>8</sup> [[metro je sekundo\|m/s]]), laŭ tiuj formuloj: :: <math>E = h . f = h / T\,</math> por la transportita energio de [[fotono]] , :: <math>\lambda \, = c / f = c \, . \, T\,</math> pri la movo de ([[relativeco\|relativeca]]) fotono en vakuo; do ankaŭ: :: <math>E = h .\, c / \lambda\ </math>. Principe la ebla etendaĵo de '''elektromagneta spektro''' estas infinita kaj kontinua. Tamen oni konsideras ke la plej alta limo de ondolongo estas la dimensio de la [[universo]] mem, kaj ke la plej malgranda limo estas proksimume la [[longo de Planck]]. Dum la spektroj de solidaĵoj kaj de likvaĵoj estas kontinuaj (vidu la [[leĝo de Wien\|leĝon de Wien]]), la gasoj okazigas spektrojn de sorbo kaj de elsendo kiuj estas nur spektraj linioj. <!-- Pri diferenco inter gasoj kaj likvajoj aŭ solidaĵoj - vidu vortaro Larousse --> [[~~Image~~Dosiero:Spektro_Elektromagnetika.png\|frame\|thumb\|center\| DIVERSAJ KAMPOJ DE ELEKTROMAGNETA SPEKTRO LAŬ LA ONDOLONGO, LA FREKVENCO AŬ LA ENERGIO DE FOTONOJ]] La ĉisupra abako desegnas la rilatojn inter frekvencoj, ondolongoj kaj energioj, de la mallongaj [[radioondo~~\|radioondoj~~]]j ĝis la [[gamaradioj]]; la [[videbla spektro]] rilatas al la frekvencoj inter 3,8x10<sup>14</sup> Hz kaj 7,6x10<sup>14</sup> Hz . == Historia origino == Du el plej malnovaj klarigoj de [[optika spektro]] okazis de [[Isaac Newton]] kiam li verkis (1704) la libron "Opticks" (Optiko), kaj poste (1810) de Johan Wolfgang von [[Goethe]] kiu skribis "Farbenlehre" ("Instruo pri koloroj"). Newton, la unuan fojon, uzis la vorton '''"spektron"''' (de latina vorto ''spectrum'' kiu signifas "ŝajnon" aŭ "aperon") en teksto de 1671 kiu priskribis siajn eksperimentojn pri optiko. Newton observis ke, kiam malgranda blanka radiado de [[suno]] trafas la supraĵon de [[prismo]] el vitro sub ia angulo, unu parto de la radiado estas [[reflekto\|reflektita]], alia parto ne rekte transiras ([[refrakto]]) kaj pluraj koloraj bendoj aperas. Newton hipotezis ke [[lumo]] konsistas el korpuskloj de malsamaj koloroj, kaj ke ĉiu kolora radio vojas per sia propra rapido tra travidebla medio: la ruĝa koloro (la plej rapida) estas malpli deviita ol la viola koloro transpasante la prismon, kio kreas koloran spektron. Christiaan [[Huygens]] en 1678 proponis teorion de la osciliĝanta naturo de la lumo kiun li eldonis dum 1690 per la libro "Traktato pri la lumo". Linio 29: Goethe deklaris ke la kontinua spektro estis fenomeno posedanta duoblan aspekton. Newton malgrandigis la diametron de la lumradiado por esplori la fenomenon. Kontraŭe Goethe grandigis la aperturon kaj observis ne spektron, sed anstataŭe oranĝkolorajn kaj bluverdajn cirklajn randojn kun blanka bendo inter ili. La spektro aperas nur kiam tiuj randoj kunkonfuziĝas. Nun la fizika komunumo konsideras ke [[elektromagnetaj ondoj]] konsistas el fotonoj kiuj posedas ambaŭ proprecojn de [[ondo~~\|ondoj~~]]j kaj de [[partikloj]]. == Vidu ankaŭ == Linio 37: == Eksteraj ligiloj == {{el}} ([[france]]) http://www.web-sciences.com/fiches2d/fiche4/fiche4.php [[Kategorio:Elektromagneta radiado]] Linio 71 ⟶ 70: [[ko:전자기 스펙트럼]] [[lb:Elektromagnéitesche Spektrum]] [[ml:വിദ്യുത്കാന്തിക ~~വര്‍ണ്ണരാജി~~വർണ്ണരാജി]] [[ms:Spektrum elektromagnet]] [[nl:Elektromagnetisch spectrum]]

Elektromagneta spektro: Malsamoj inter versioj