Malnovnordlanda lingvo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RedBot (diskuto | kontribuoj)
e r2.7.2) (robota modifo de: gd:Seann-Lochlannais
eNeniu resumo de redakto
Linio 13:
sudskandinavia (dana) kaj nordskandinavia (norvega, sveda).
 
=== Historio ===
[[Dosiero:Jelling kl Stein 2.JPG|thumb|left|180px|[[Runoj]] skribitaj en la malnovnordlanda]]
La unuaj [[run-skribaĵo]]j kiuj estas klare malnovnordgermanecaj datiĝas de ĉirkaŭ 700. Ĵus antaŭe la praskandinavia lingvo trapasis drastan evoluon,
Linio 25:
Ĝis ĉirkaŭ 1150 la lingvo skribatis sole per diversaj [[runoj|runaj alfalbetoj]], sed kun la apero de [[kristanismo]] oni komencis adapti kaj ekuzi la [[latina alfabeto|latinan alfabeton]]. La runoj restis uzataj por mallongaj markigoj (nomoj sur objektoj ktp.) ĝis la malapero de la lingvo. La senvaria [[ortografio]] kiun oni hodiaŭ uzas por malnovnordlandaj teksteldonoj, estas invento de la 1700-aj kaj 1800-aj jaroj, bazita sur modernislanda ortografio kaj diversaj praaj tekstoj mem.
 
=== Prononco kaj strukturo ===
 
La akcento ĉiam falas sur la unuan [[silabo]]n.
Linio 42:
La '''baza vortordo''' de la malnovnordlanda estas [[SVO]]. Ĉe substantivoj, adjektivoj, pronomoj kaj la numeraloj 1, 2, 3, 4 ekzistas 3 genroj (maskla, ina, neŭtra), 2 nombroj (singulara kaj plurala, ĉe la pronomoj eĉ [[dualo]]), kaj 4 kazoj (nominativo, akuzativo, dativo, genitivo). Substantivoj povas porti [[difina artikolo|difinan artikolon]], ĉu senlige ("la viro"), ĉu postmetite (**"viro'''la'''"). Verboj havas 3 modojn (subjunktivon, konjunktivon, imperativon) kaj 2 tempojn (nunan/futuran kaj pasintecan) plus kelkajn kunmetitajn tempojn. La lingvon karakterizas eksterordinare granda libereco rilate al vortordo, kunmetado ks. Tio estas zorge ekspluata en la [[malnovnordlanda barda poezio]].
 
=== Aliaj informoj ===
 
'''Postaj idoj de la malnovnordlanda:''' [[Islanda lingvo]] - [[Feroa lingvo]] - [[Norna lingvo]] (mortinta) - [[Norvega lingvo]] (''[[nynorsk]]''-ecaj varioj)
 
== Vidu ankaŭ jenon: ==
----
Vidu ankaŭ: [[Malnovnordlanda literaturo]] - [[Ŝanĝoj inter la malnovnordlanda kaj islanda lingvoj]] - [[Nord-ĝermana mitologio]] - [[Vikingoj]] - [[Runoj]]
 
== Vidu ankaŭ jenon: ==
* [[Praskandinava lingvo]]
* [[Lingvistiko]]