Burrhus Frederic Skinner: Malsamoj inter versioj

'''Burrhus Frederic Skinner''' (naskiĝis en la [[20-a de marto]] [[1904]] en [[Susquehanna]], [[Pensilvanio]], [[Usono]]; mortis en la [[18-a de aŭgusto]] [[1990]]) estis usona psikologiistopsikologo.

Unu el eksperimentojla pli famaj kaj interesaj eksperimentoj de Skinner ekzamenis la formadon de [[superstiĉo]] en unu el de li preferataj bestoj por serĉo, la [[kolombo]]. Skinner metis serion de malsataj kolomboj en kestojn kun aŭtomata mekanismo kiu donis manĝon al kolomboj en regulaj intervaloj sen iu rilato al konduto de la birdoj. Li malkrovis ke la kolomboj ligis la liberon de manĝo al kelka ago kiun ili havis tuj antaŭ ĝia apero, kaj ili plu faris tiontiun agon poste.

:BirdoUnu birdo estis kondiĉita turni sin en keston farante du aŭ tri rondirojn inter reinfortoj. Alia etendas sian kapon ripete en unu elde angulojla dekestaj l' kestoanguloj. Tria besto disvolvigidisvolvigis impulsan movon, kiel se ĝi ponusmeti sian kapon sur unu stangostangon kaj levigislevi ĝin ripete. Du trionoj elde la birdoj disvolvigis pendulanpendolan movon de l'la kapo kaj de l'la korpo... ("'Superstition' in the Pigeon", B.F. Skinner, ''Journal of Experimental Psychology'' #38, 1947 [http://psychclassics.yorku.ca/Skinner/Pigeon/])

:Oni povas diri, ke la eksperimento montras specon de supertiĉo. La birdo kondutis kvazaŭ estasestus kaŭza rilato inter ĝia konduto kaj la montro de manĝo, malgraŭ tiu rilato ne ekzistis. Estas multaj analogioj en la homa konduto. [[Ritualo]]j por ŝanĝi la fortunon kaj favoraj okazoj aŭ sekvoj estas bonaj ekzemploj. Kelka hazarda rilato inter ritualo kaj favoraj sekvoj sufiĉas por stabliestabli kaj daŭrigi la konduton, malgraŭ multaj restis sen reinfortoj. La ludanto de kegloludo kiu daŭras movi sian korpon kvazaŭ tio influus la iradon de l' pilko de kegloludo estas alia ekzemplo. Tiu konduto klare ne havas iun efikon enal la fortunokurzo al ende la irado de "bowling-ball"pilko, kiel en la kazo de la kolomboj la manĝoj ankoraŭankaŭ aperus, se ili farus nenion; aŭ pli bone, "farus ion malsaman"; la rezulto estisestus la sama.

* [[Beyond Freedom and Dignity]] (''Trans la libero kaj la digneco'') prezentas la tezon laŭ kiu la [[obsoleto|obsoletaj]] sociaj konceptoj, kiel la "libero" kaj "dignitatodigneco", minacas la survivon de la homa speco kaj ankaŭ defendas la operantan kondiĉon de homaj estoj por asekuri al ili produktveconproduktivecon kaj feliĉon.

Skinner skribis ankaŭ multajn aliajn fakajn librojlibrojn, ekzemple: