Baŝkira lingvo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Morfologio: nova sekcio
Linio 358:
 
=== Konsonanta harmonio ===
Krom la vokala harmonio en la baŝkira lingvo ankaŭ ekzistas tiel nomata "konsonanta harmonio", t.e. la dependo de la komenca konsonanto de la afikso je la lasta sono de la vorto. Bona ekzemplo de la konsonantharmoniokonsonanta harmonio estas la [[pluralo|plurala]] afikso. Ĝi havas entute 8 fonetikajn variantojn regulitajn kaj de vokala, kaj de konsonanta harmonio<ref>Tio nur koncernas literaturan lingvon, en la dialektoj povas esti alie, pri tio vd.vidu la koncernan sekcion</ref>.
<center>
{|class="wikitable"
Linio 370:
| ''б, в, г, д, к, ҡ, п, с, ҫ, т, ф, х, һ, ц, ч, ш, щ''||''-тар-''||''-тәр-''||''кита'''п''' — китап'''тар''''' (libroj), ''көләмә'''с''' — көләмәс'''тәр''''' (ŝercoj), ''ҡала'''ҡ''' — ҡалаҡ'''тар''''' (kuleroj), ''телә'''к''' — теләк'''тәр''''' (deziroj)
|-
|''ҙ, й, р, у, ү, и, ю''||''-ҙар-''||''-ҙәBaрҙәр-''||''ҡы'''ҙ''' — ҡыҙ'''ҙар''''' (virinoj, filinoj), ''һылы'''у''' — һылыу'''ҙар''''' (belulinoj), ''ыры'''у''' — ырыу'''ҙар''''' (triboj), ''сөнн'''и''' — сөнни'''ҙәр''''' ([[sunaismo|sunaistoj]])
|}
</center>
 
=== Kelkaj faktoj pri la baŝkira sonharmonio ===
* La hungara lingvisto Balassa József rimarkis ke la vokalharmonio en la baŝkira kaj hungara lingvoj havas interesan trajton: ekzistas multaj t.n. "harmonie paralelaj" vortoj, t.e. diversantaj nur je antaŭeco de iliaj vokaloj. La vorto kun la antaŭa vokalo signifas pli proksiman aŭ pli etan objekton. Ekzemploj: ''ҡолоҡай'' (ĉevalido) — ''көлөкәй'' (ĉevalideto), ''саҡ ҡына'' (malmulte) — ''сәк кенә'' (tre malmulte), ''әнә'' (jen) — ''ана'' (jen, pri io granda), ''тыҡылдау'' (frapeca sono de la trajnoradoj) — ''текелдәү'' (frapeca sono de horloĝo)