Kamparana ribelo: Malsamoj inter versioj

Kamparanaj ribeloj (se tutlande okazis, oni parolis kelkfoje eĉ pri kamparana milito) estas tiuj ribeloj, per kiuj la subpremita kamparanta klaso provis plibonigi sian sorton. Tiuj ribelojn karakterizis la kruela venĝo de nobeluloj post subpremo de la ribeloj.

La plej gravaj ribeloj en Eŭropo, kronologie

Tiu okazis je efiko de la ribelo de la parizaj burĝanoj en 1357. La kamparanan ribelon gvidis [[Guillaume CAILLET]] kaj ĉefe okazis en Picardia kaj Champagne. Vidu [[Jacquerie]].

Tio estis sekvo de reformisma agado de [[Wiclif]]. La ribelon gvidis [[Wat TYLER]] kiu marŝis kun 100.000 kamparanoj al Londono kaj akiris avantaĝojn de la reĝo Rikardo la 2-a. Pli poste fidulo de la reĝo mortis Tyler-on ĉe renkontiĝo kun la reĝo. La ribelantaro sen sia gvidanto disiĝis kaj la kamparanojn plu subpremis la nobeloj.

La malkontenteco de la germana kamparanaro aperis jam fine de la 15-a jc en formo de tumultoj, ribeloj. Tia ribelo okazis en 1502 en Württemberg (Bundschuh-ribelo ~ Rimenŝua ribelo) kaj la ribelo de Malriĉa Konrado en 1514, la ribelo de la [[vendoj]] en Stirujo kaj Krajnujo en 1515.

Post apero de Luthe, krom la ekonomiaj subpremoj aperis eĉ la religiaj interesoj kiel kaŭzoj de la novaj ribeloj. En marto de 1525 aperis en Ulm, la fama 12 artikolo (Zwölfartikel), en kiu la kamparanoj postulis la elekton de la pastroj, liberan diskonigon de la evangelio, pli malgrandajn [[dekonaĵo]]jn ([[dismo]]jn) kaj ĉesigon de la [[servuto]], rajton je ĉasado kaj fiŝado ktp. La movado rapide disvastiĝis en tuta Sud- kaj Mez-Germanio kaj multaj urboj simpatiis kun la ribeluloj.

Luther komence rekomendis la la kamparanajn postulojn al bonvolo de la nobelao, sed kiam la kamparanoj venĝis la nobelojn per terura krueleco, eĉ li iĝis kontraŭ ili. La kamparanoj batalis en erigitaj taĉmentoj, ili elektis ĉefkomandanto la kavalieron Götz von Bertichingen, kiu kreis ĉefsidejon en Würzburg. En majo de 1525, komisio de la kamparanaj gvidantoj ellaboris en Heilbronn imperian konstitucian planon, en kiu ili postulis malpliigon de la impostoj kaj konfiskon de la ekleziaj posedaĵoj. Tiu t.n. heilbronn-a konstitucia plano volis meti novajn bazojn de la germana imperio, sed ĝin ne akceptis la imperiestro Karlo la 5-a kaj eĉ la germana princoj.

Ĉar Karlo la 5-a ne tro okupiĝis pri Germanio, la germanaj ekleziaj kaj laikaj gvidantoj decidis mem solvi la problemon. Ili venkis unue sudgermanan kamparanan armeon apud Königshofen, poste la kamparanojn gviadtajn de Thomas Münzer -anabaptisma pastro - ĉe Frankenhausen (15-a de majo 1525). El inter la kamparanaj gvidantoj Götz mortis en kaptiteco, Geyer mortis dumbatale, Münzer estis senkapigita. La kamparanaro estis poste pli forte subpremita.

Bolotnjikov-ribelo (1606), Razin-ribelo (1670-71), Bulavin-ribelo (1707-08), Pugaĉov-ribelo (1773-75),

*p.K. 220 ŝanĝo de Dinastio