Aikido: Malsamoj inter versioj

'''Aikido''', aŭ '''Ajkido''', estas moderna [[japanio|japana]] [[luktarto]] (Shin Budo) kompilita de [[Ueshiba Morihei]] dum la periodo inter la [[1930-aj jaroj]] ĝis [[1960-aj jaroj]]. Ĝi estas senperforta kaj multaj el ĝiaj teĥnikoj evoluis el Daito-Rjuo (speco de [[ĵuĵicuo]]) kaj el [[glavo|glava]] batalado. La filozofio de aikido devenis ĉefe de la religio [[Oomoto]] pro la kontaktoj inter O´Sensei ("granda majstro", esprimo uzata de la aikidistoj por nomi Ueshiba Morihei) kaj Deguchi Onisaburo Sensei el Oomoto. Oni konsideras, ke aikidisto havu iom da spiriteco, interalie pri la uzo de la [[Ĉi (koncepto)|Ĉi]], KI, ĝi postulas nenuran teknikan trejnon.

* [[Frapo]] per [[pugno]] al la [[ventro]] (''chudan tsuki'') aŭ al la [[vizaĝo]] (''jodan tsuki'').

* Frapoj al la vizaĝo per la [[manoklingo]], aŭ [[faco|face]] (''shomen uchi''), aŭ flanke (''yokomen uchi'').

* La ekprenoj antaŭe (''dori'') aŭ malantaŭe (''ushiro waza dori''), ekzemple:

** Ekpreno de la [[pojno]] (''katate dori''): tiu ĉi movo celas malhelpi la kontraŭulon elingigi sian [[glavo]]n.

** Ekpreno de la [[ŝultro]] (''kata dori'') aŭ la du ŝultroj (''ryo kata dori'').

** Ekpreno de la [[vesto]] ĉe la [[brusto]] (''muna dori'')

* La [[strangolado]]j (''jime'' aŭ ''shime'').

* Unue ''tori''-o evitas la atakon, aŭ elŝteliĝante per rotacio (''tenkan'' aŭ esperante: turniĝi), aŭ pliproksimiĝante al ''uke''-o (''irimi'' aŭ eniri), por pli bone regi lin; iufoje ''tori''-o frapas iun "vitalan punkton" por eviti kontraŭ-atakon aŭ por estigi komencan malstabilon.

* Due ''tori''-o malstabiligas ''uke''-on movante lian korpon per tiro aŭ per puŝo.

* Trie aŭ ''tori''-o ĵetas ''uke''-on, aŭ li uzas brako- aŭ kruro-prenon por alkonduki lin al la planko kaj lin regi.

* Nur ''irimi'': ''tori''-o malproksimiĝas de ''uke''-o, evitas la atakon, kaj provas malstabiligi la atakanton ("preni lian centron"). Tiu ĉi tekniko estas pli rekta, sed ankaŭ pli komplika: unu el la ĉefaj eraroj de komencantoj estas ties natura emo eniri uzante forton.

* Nur ''tenkan'': la korpo flankeniĝas, preterlasante la atakon, kaj ''tori''-o gvidas ''uke''-on, kiu sekvas cirklan trajektorion kies centro estas ''tori''-o.

* Kombinado ''irimi-tenkan'': ''tori''-o malproksimiĝas kaj turniĝas.

* Kombinado ''tenkan-irimi'': ''tori''-o turniĝas kaj poste malproksimiĝas por preni la centron de ''uke''-o.

La japanoj ofte sidas sur la [[grundo]], pro tio ili elvolvis teknikojn por alfronti atakon siante (dum sidado). La historia kialo estas, ke la gardistoj de la imperiestro devis sidante ĉirkaŭ tablo ekzemple kaj sen verŝi sangon defendi sian majstron. La movoj efikas, kiam la du kunluktantoj staras (''tachi waza'', 立技), kiam ambaŭ sidas (''suwari waza'', 座技), aŭ eĉ kiam ''tori''-o (defendanto) sidas kaj ''uke''-o (atakanto) staras (''hanmihandachi waza'', 半身はんだち技).

* Nature plifortigi la krurojn kaj ties flekseblecon.

* Labori super la movado ĉar baza principo estas, ke la forto ne kompensu la malfortecon de la tekniko.

* Sperti la rilatojn inter la malsamaj staturo kaj forto de tiuj alfrontataj starantoj.

* Deviĝi gardi la suprakorpon rekta.

* Per la formo ''omote''-o: ''tori''-o antaŭeniras al ''uke''-on, kaj faras movon de tranĉo per sabro, direkte al la kapo de ''uke''-o. Li preterpasas ''uke''-on antaŭe por alkonduki lin al la grundo.

* Per la formo ''ura''-o: ''tori''-o faras movon de tranĉo per sabro surloke, post pivotas (''tai sabaki'' aŭ ''tenkan''); li trovas sin malantaŭ ''uke''-o kaj malstabiligas lin; la rotacio alkondukas lin al la grundo.

* ''ai hanmi katate dori ikkyo omote'', kie ''uke''-o ekprenas la kontraŭflankan pojnon de ''tori''-o, kiu eniras (''irimi'') altigante la manojn kaj faras la formon ''omote''.

* ''ai hanmi katate dori ikkyo ura'', same, sed uzante la formon ''ura''.

* ''kata dori men uchi ikkyo omote'', kie ''uke''-o ekprenas la ŝultron de ''tori''-o, ''tori''-o frapas ''uke''-on al la kapo "pikante" lin kun siaj fingroj, ''uke''-o retroiras kaj blokas la frapon; ''tori''-o prenas avantaĝon de tiu malstabiliĝo por pivoti, kuntrenante ''uke''-on, kaj faras la formon ''omote''.

* ''suwari waza shomen uchi ikkyo omote'', kie la du luktantoj estas surgenue, ''uke''-o atakas la kapon de ''tori''-o, kiu ricevas la atakon per la brako, kaj faras ''ikkyo'-on je la atakanta brako.

* Ktp, ktp...

Rimarkinde estas, ke la nigra zono ne estas signo de majstreco, la 1-an ''dan''-on portas lernanto akirinta la bazojn. Oni konsideras, ke estas depost la 1-a ''dan'', kiam la "reala" pratiko de aikido komenciĝas. Nigra zono unua dan estas en la japana lingvo shodan, tio signifas: la nivelo de la komencanto.