Kvinoo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 64:
La cindro de kvinoo folioj estas uzata por manĝi [[kokao]]n, alia sankta planto, kiu permesas travivi en la altecoj de la andoj.
== Historio ==
La utiligo de kvinoo komencigix antaŭ kelkaj mil jaroj. La kultivado komenciĝis antaŭ ĉirkaŭ 5000 jaroj kune kun [[maizo]] kaj [[terpomo]]j, kiuj estas konsiderata kiel la tri sanktaj nutraĵoj, kiuj ebligis travivi en la andoj. Semoj de kultivitaj plantoj, kiuj estas pli grandaj, estas [[Arkeologio|arkeologie]] troveblaj en la proksimeco de la lago [[Titikaka Lago|Titicaca]]. La popolo de "Hurpa" en Bolivio komencis konstrui terasojn, foje nur 4 metrojn larĝajn, en la [[altiplano]]. De ili la Inka-popolo transprenis la methodon.
Post la hispana invado en la jaro 1532 oni detruis la kvinoo-kampojn kaj malpermesis la ceremoniojn. [[Katolika|Katolika religio]] kaj [[termpomo]]j regis vivon kaj kaŭzis malsaton kaj morton de infanoj. La Hispanoj enkondukis [[tritiko]]n kaj [[hordeo]]n kaj kvinoo estis preskaŭ forgesata por jarcentoj. Feliĉe la planto sovaĝe kreskis kaj estis remalkovrita dum la 1970aj jaroj.
Ankaŭ en [[Norda Ameriko]] ekzitas pruvoj pri la utiligo de kvinoo, kiu kreskas sovaĝe en la sudaj kaj orientaj regionoj. La "Natchez" indianoj ĉe Mississippi uzis kultivitan formon. Arkeologistoj trovis korbon kun semoj kiuj estas proksimume 2000 jaroj aĝaj.
[[Dosiero:Quinoa.jpg|eta|maldekstra|200px|[[Greno]]j de kvinoo]]▼
== Literaturo ==
* [http://library.hidalgofoods.com/?p=487 .hidalgofoods paĝo 487]
▲[[Dosiero:Quinoa.jpg|eta|maldekstra|200px|[[Greno]]j de kvinoo]]
{{Commons|Chenopodium quinoa}}
{{Portalo Biologio}}
| |||