Kolektivigo en Sovetunio: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Narvalo (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
AAld: + 4 bildoj + 2 ligoj + 3 kategorioj + (vidu diskuton) |
||
Linio 4:
==Tradiciaj bienoj==
In [[Imperia Rusio]], la [[Stolipina reformo]] celis la evoluigon de la [[kapitalismo]] en la agrikulturo pere iniciato por krei grandajn bienojn (li celis disigi la agrokomunumojn). La [[unua mondmilito]] kaj la posta [[rusa revolucio]] haltigis tiun proceson en Rusio. Dum la revolucio, la grandaj bienoj estis dispartigitaj al la kamparanoj en la nomo de slogano "Agro — al la kamparanoj". La agroj de la bieneguloj kaj kulakoj produktis ĉ. 70% de la greno, kiu akiris la merkaton kaj uzeblis por eksporto. Antaŭ la revolucio, la kamparanoj kontrolis nur 210 milionojn da hektaro en 16 milionoj da bienoj; poste 314 milionoj da hektaroj en 25 milionoj da bieno. Antaŭ la revolucio, la kamparanoj produktis 50% de la nutraĵo kaj konsumis 60% de en la Rusio produktanta nutraĵo; poste ili produktis 85% sed konsumis 80%. Tio signifis, ke apenaŭ restis greno por eksporto kaj la urboj.
Tiam la pli riĉaj kamparanoj havis 2-3 ĉevalojn, 4 aŭ pli bovinojn kaj prilaboris 30 aŭ 40 [[akreo]]jn (120,000 aŭ 160,000 m²) per helpo de sezonaj laboristoj.
Linio 23:
Per la kolektivigo oni volis efektivigi modernajn produktajn metodojn sur komunaj bienegoj. La plej bona propagandilo estis la usona [[Fordson tractor]] (nomata "Фордзон" ruse).
Aliaj celoj estis la politika, ekonomia kontrolo super la kooperativoj, tiel helpante la eksporton (oni bezonegis devizon por la modernaj teknologioj), la rapidan kreskon de urboj (malpeza indutrio). Plia celo estis la elformo de nova socialista homo, kiu laboras por la komuna bono, intereso de la komunumo, ŝtato.
Linio 31:
Grandaj ŝanĝoj okazis en Ukrainio (kie pli frue ekzistis la tn. [[obŝĉino]]j), Centra Azio, Trans-Volga steparo.
Oni kreis malpli radikalajn kunlaborajn agroasociojn kiel ''"Asocio por komuna agroprilaboro"'' (Товарищество по совместной обработке земли, '''ТОЗ''').
En novembro de [[1929]], la [[Centra Komitato]] decidis por perforta kkolektivigo. Tiu signifis finon de la [[Nova Ekonomika Politiko]] (NEP), kiu ebligis al la kamparanoj forvendi siajn produktojn sur la merkato. La rekvizicio de grenoj fortiĝis kaj oni perforte kolektivigis agrojn, bienojn, agrajn ilojn al kolektivaj farmoj, forprenante la bienojn de la kamparano. Kelkaj kamparanoj prenis pro tio armilon kaj ekrezistis. Estis formo de protesto, kiam la kamparanoj formanĝis bestojn anstataŭ transdoni ilin al iu kolektiva asocio. Tio rezultis la malkreskon de la brutaro. La kamparanoj ofte lasis la grenon sur la kampoj, antataŭ pene rikolti ilin por la nenio. <!-- http://www.plp.org/books/Stalin/node77.html#SECTION00800900000000000000 -->
Linio 37:
Por helpi la kolektivigon, la Partio decidis sendi 25,000 "sociale konsciajn" industriajn laboristojn al la provinco. Tiuj laboristoj ([[1929]]–[[1933]]) ricevis la nomon de [[dudek-kvin-miluloj]] ("dvadcatjpjatjsjaĉniki"). Tiuj laboristij perforte konvinkis la kamparanojn pri avantaĝoj de la kolektivaj bienoj. La kontrŭstarantajn oni nomis kulako aŭ helpanto de kulako.
La prezo de la kolektivigo estas tro alta, ke aperis en la numero de ''[[Pravda]]'' [[2-a de marto]], [[1930]], artikolo de Stalin ''[http://www.marxists.org/reference/archive/stalin/works/1930/03/02.htm Kapturna sukceso]'', en kiu li malkuraĝigis fervorulojn:
:"Fakto estas, ke la 20-an de februaro de tiu ĉi jaro, 50 elcento de la kamparanaj bienoj estis kolektivigitaj en la Sovetunio. Tio signifas, ke la 20-an de februaro en 1930, ni tropelnumis la kvinjaran planon de la kolektivigo per pli ol 100 percento kaj kelkaj kamaradoj ricevis kapturnon pro la sukceso kaj momente ili perdis la klarecon de menso kaj la sobrecon de la vizio."
Post la publikigo de la artiklo, la premo por la kolektivigo provizore malpliiĝis kaj la kamparanoj eklasis la kooperativojn
La membroj de la kooperativoj malpliiĝis je 50% en [[1930]] ([[Martin Kitchen]]), sed la kolektivigo baldaŭ denove intensiĝis kaj en [[1936]] ĉ. 90% de la soveta agrikulturo estis kolektivita. Sed la kamparanoj malpli laboris en la koperativoj kaj la produktado malpliiĝis.
Spite al la komencaj celoj, la kolektivigo ne realigis – akomponante per malbona rikolto de [[1932]]–[[1933]] – la esperojn. Oni akuzis la kulakojn, precipe en Ukrainio kaj tiel la plej granda premo realiĝis en Ukrainio, la plej granda agrikultura regiono de Sovetunio. Tiuj sabotaĵoj, malbona rikolto, rekvizio kaŭzis malsatmortojn en Ukrainio, kion oni nomas Holodomor.
Multaj rezistantaj, sabotantaj kulakoj (bonhavaj kamparanoj) aŭ sen kialo iu ajn estis mortpafita aŭ sendita al [[gulago]].
La 7-an de aŭgusto, 1932, la ''[[ordono]] pri la Protekto de Socialista Posedaĵo'' proklamis la punon je 10- ĝis morto pro "iu ajn sabotaĵo (вредительство) aŭ ŝtelo de la komuna posedaĵo". Oni nomis tion ankaŭ ''[[Leĝo de spiketo]]'' ("Закон о колосках"): kamparanoj (kaj infanoj) kiuj mane kolektas grenojn sur la kolektivaj agroj post la rikolto, estis arestitaj pro damaĝo de la ŝtata grena produkto. [[Martin Amis]] skribas en la libro ''[[Koba the Dread]]'' , ke la nombro de juĝoj je tiu leĝo estis 125.000 en la malbona rikolta periodo de aŭgusto 1932 ĝis decembro 1933.
Linio 57:
La malsato tuŝis ĉ. 40 milionojn da homoj, eĉ proksime de Moskvo<!--page 167, ''The Black Book of Communism'' ISBN 0674076087-->. La centro de la malbona rikolto estis en Ukrainio, sed ankaŭ aperis ĉe [[Don]], [[Kuban]], [[Norda Kaŭkazio]] kaj [[Kazaĥstano]].
Kelkaj ukrainiaj historistoj karakterizas la malbonan rikolton kiel "genocidon de la ukraina homo", ĉar oni vidis tion kiel intencan paŝon de la rusigo, forigo de la ukraina intelektularo.
Tiutempe oni apenaŭ povis akiri verajn informojn pri la internaj aferoj de Sovetunio, tial la ĵurnalistoj ofte bazis siajn artikolojn je soveta propagando. La leviĝo de la nazioj ne helpis la kalran analizon de la Ukrainiaj eventoj.
Oni asertas, ke mortis pro malsatego de Ukrainio de 2 ĝis 6 milionoj da homoj. La vera nombro ne estas kalkulebla, sed oni kalkulas laŭ politika konscio.
Linio 66:
* [http://history.hanover.edu/courses/excerpts/111famine.html Ukrainia malsatego]
* [http://www.ukrweekly.com/Archive/1983/128312.shtml 1932-34 Granda malsatego]
<gallery>
Dosiero:Holodomor1.jpg|<!-- thumb|left|180px|_Passers_-per jam ne atenti la (korpusoj, kadavroj, kadavras) de _starved_ kamparanoj sur strato en Ĥarkov, 1933. -->
Dosiero:Hungersnot ukraine.jpg|<!-- thumb|left|180px|Karto _der_ _Sterbefälle_ -->
Dosiero:Collectivization-get-rid-of-kulak.jpg|<!-- thumb|left|180px|Kampanio _de_ _colectivizare_ _în_ _URSS_, 1940-aj jaroj. _Poate_ _fi_ _citit_ _sloganul_: "_Noi_, _ţăranii_ _colhoznici_, _lichidăm_ _clasa_ _culacilor_ _pe_ _baza_ _unei_ _colectivizări_ _complete_." -->
Dosiero:Wladimir Gawriilowitsch Krikhatzkij - The First Tractor.jpg|<!-- thumb|left|180px|"[[_Primul_ _tractor_]]" _de_ [[_Vladimir_ _Krihaţki_]] -->
</gallery>
<br clear=all>
== Vidu ankaŭ jenon: ==
* [[Historio de Ukrainio]]
[[ro:Colectivizarea în URSS]]▼
* [[Granda malsatego en Irlando]]
{{Aldonaj bildoj 2}}
[[Kategorio:Eŭropa historio]]
[[Kategorio:Ukrainio]]
[[Kategorio:Historio]]
[[de:Holodomor]]▼
[[en:Holodomor]]
[[uk:Голодомор в Україні 1932-1933 років]]▼
[[hr:Gladomor]]
▲[[ro:Colectivizarea în URSS]]
▲[[de:Holodomor]]
▲[[uk:Голодомор в Україні 1932-1933 років]]
| |||