Auguste Forel: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
PaulP (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:August Forel.JPG|thumb|Auguste-Henri Forel en 1860]]
[[Dosiero:Forel.PNG|thumb|Auguste-Henri Forel en 1899]]
'''Auguste FOREL''' (naskiĝis la {{daton|1|septembro|1848}} en [[Morges]], [[kantono Vaŭdo]]; mortis la {{daton|27|julio|1931}} en [[Yvorne]], kantono Vaŭdo) estis svisa kuracisto, psikiatro en Burghölzli kliniko apud urbo Zuriko kaj mondfama scienculo, internaciisto, mondcivitano,pacifisto pacifisto. En 1914 verkis traktatontraktaĵon: "por unuighintaunuiĝinta naciaro" . En 1920 konvertiĝis al BahaanismoBahaismo Lia portreto estis presita sur la plej valora monbileto de mil svisaj frankoj. Ĝi cirkulis inter 1978- 1998. Unue li lernis Volapukon kaj poste li dum 20 minutoj lernis [[Esperanto]]n post la [[UK 1906|2-a Universala Kongreso de Esperanto]] en [[Ĝenevo]] 1906 kaj eĉ verkis artikoleton en Esperanto.
Li estis tre favora al psikoanalizo - enkondukis en la juran kriminalan pun-kodon "la ne plenan konscion de krimofarinto": ''Lia plej konata libro ''La seksa problemo'' ... Diri la veron sen ĉirkaŭfrazo, sed kun luma pureco, honesta malkaŝemo kaj scienca tekniko, tamen scianta resti homa kaj simpatia, jen la maniero, en kiu Forel sukcesis verki tiun libron. En la scienca mondo eĉ pli konsiderataj estas liaj laboroj pri la homa cerbo, kiun li volonte komparis kun tiu de la formikoj. Gvidanto de la kontraŭ-alkohola movado ... Li verkis egalbone france aŭ germane. Fidela membro de [[UEA]], al kiu li regule pagis sian kotizon. Forel subtenis nian movadon, en kiu li vidis grandan ilon por forigi malsaĝajn barilojn inter homoj kaj popoloj.''
Li estis tre favora al psikoanalizo - enkondukis en la juran kriminalan pun-kodon "la ne plenan konscion de krimofarinto "
: ''Lia plej konata libro ''La seksa problemo'' ... Diri la veron sen ĉirkaŭfrazo, sed kun luma pureco, honesta malkaŝemo kaj scienca tekniko, tamen scianta resti homa kaj simpatia, jen la maniero, en kiu Forel sukcesis verki tiun libron. En la scienca mondo eĉ pli konsiderataj estas liaj laboroj pri la homa cerbo, kiun li volonte komparis kun tiu de la formikoj. Gvidanto de la kontraŭ-alkohola movado ... Li verkis egalbone france aŭ germane. Fidela membro de [[UEA]], al kiu li regule pagis sian kotizon. Forel subtenis nian movadon, en kiu li vidis grandan ilon por forigi malsaĝajn barilojn inter homoj kaj popoloj.''
: (P., ''[[Esperanto (gazeto)|Esperanto]],'' 1931, paĝo 137.)
 
Linio 20 ⟶ 19:
 
; Asertoj far A. Forel pri rasa eŭgeniko :
En la t.n. pratempo oni pli rigore ekstermis la "patologiajn cerbojn" ĉar ili damaĝis la sanan kernon de svisa popolo.
La unuformeco de raso estas foje avantaĝo - sed foje noca.
 
Bastardoj pli ofte naskiĝas pro genero de pli alte evoluanta viro- tre rare blankulino seksumas kun negro
August Forel, kvankam socialisto , estis forte influita de teorio pri rasoj. Li eĉ konigis, ke alkoholismo estas hereda malsano. Lia lerninto Alfred Ploetz estis kunfondanto de rasa higiena instituto en nazia germanio. Alia kunlaboranto, la sviso Ernst Rüdin kun psikiatroj el nazia germana tria regno, per la teorio de August Forel kontribuis al la ekstermo de handikapuloj. Laŭ lia propono multaj virinoj kaj viroj eĉ pro socialaj kaŭzoj estis sterilizitaj. Ankaŭ unu virino parenca al Forel estis sterilizita.- En jaro 1928 la svisa kantono Vaŭdo, ( sed ankaŭ en aliaj kantonoj de svislandoSvislando) laŭ lia instigo enkondukis leĝon por sterilizado de menshandikapitoj- la leĝo nur estis abolita en jaro 1985.
 
August Forel estis stampita de sia epoko - imperiisma kaj totalisma. Almenaŭ li foje subskribis deklarojn kontraŭ antisemitismo kaj rasismo.
 
== Rete legeblas ==