|
| transskribo esperanta =
}}
'''Nord-Koreio''' aŭ '''Nord-Koreujo''' (''Chosŏn'') aŭ oficiale '''Korea Demokratia Popola Respubliko''' estas lando en orienta Azio, en la norda parto de [[Korea duoninsulo]]. Ĝi limas al la [[Ĉina Popola Respubliko]]n en la nordo kaj al [[Rusio]]n en la nordokcidento. En la sudo ĝi limas al [[Sud-Koreio]]n. En ĝia oriento situas la [[Flava Maro]] kaj en la okcidento la [[Japana Maro]]. La ĉefurbo estas [[Pjongjango]].
KPDR kreiskreiĝis la [[99an de septembro]] [[1948 jaro]] kiel popola-demokratiapopoldemokratia ŝato. PotencoLa potenco apartenas al estasla [[Korea Laborista partioPartio]] kun ĉapitro je ĉefa sekretario CK [[Kim Ĝong-un]].
== Ŝtata nomo ==
* 1-a jarcento a.K. ĝis 7-a jarcento: vidu [[Kogurjo]] regno.
Ekde la komenco de la [[20-a jarcento]] ĝis [[1945]] Koreio estis sub potencola rego de [[Japanio]]. Post la [[Dua mondmilito]] la liberigitan Koreion okupis denorde sovetiaj trupoj kaj desude — [[Usono|usonaj]]. Ĉar la du ŝtategoj ne sukcesis interkonsenti, en ambaŭ partoj formiĝis registaroj, proklamintaj sian tutlandan potencon ([[1948]]). TensiojLa tensioj inter la nordo kaj la sudo kreskis ĝis eko de interna milito kun grandioza internacia partopreno.
=== Korea milito 1950-1953 ===
[[Dosiero:Korean_war_1950-1953.gif|right|60px]]''Neŭtraleco de la ĉi-suba alineo estas diskutata''.
En 1950 Nord-Koreio atakis Sud-Koreion kaj okupis preskaŭ la tutan landon. Tiam Usono kaj aliancanoj decidis en la UN (Sovetunio ne partoprenis) milithelpi Sud-Koreion. Post tio Sud-Koreio okupis preskaŭ la tutan Nord-Koreion kaj atingis eĉ la limon de ĉinioĈinio. Tiam Ĉinio sendis "volontulojn" por helpi Nord-Koreion. La milito daŭris en 1951-1953 preskaŭ ĉe la nuna limo. Meze de 1953 oni silentigis la armilojn....
Ekde [[1953]] (fino de la [[korea milito]]) estas pacvartistoj inter la du koreaj ŝtatoj. Ili deĵoras en Panmunjom. Panmunjom estas urbo sur la senarmila linio inter la du koreaj ŝtatoj. Soldatoj el [[Svislando]] kaj [[Svedio]] deĵoras en la Sudo. En la Nordo deĵoris [[Pollando]] kaj [[Ĉeĥoslovakio]]. Ĉar Pollando demokratiiĝis kaj ĉar Ĉeĥoslovakio disiĝis, [[Nord-Koreio]] forpelis iliajn soldatojn. Do en 2008 restas nur Svedoj kaj Svisoj sude.
En 2008 neniu pactraktato ekzistas. Nur ĉeso de batalo inter la du koreaj landoj.
Nord-Koreio posedas teknologiojn por produkti mezdistancajn raketojn kaj vendas tiajn raketojn al kelkaj landoj de la "tria mondo". Ĝi ankaŭ havas teknologion por produkti nukleajn armilojn, kion konfirmis la subtera testo, okazigita la {{daton|9|oktobro|2006}}.
La testa nuklea eksplodo kun potenco de ĉ. 5-15 [[kilotuno]]j indignigis loĝantojn de multaj landoj. Samtempe Nord-Koreio insistas jepri sia rajto posedi nukleajn armilojn kaj klarigas, ke ĝi okazigis la teston pro la premo kaj milita minaco flanke de Usono. "''Kvankam KPDR okazigis nuklean teston pro Usono, ĝi plu senŝanĝe deziras malnukleigi la [[Korea duoninsulo|Korean duoninsulon]] per dialogo kaj interparoloj''", — anoncis respondeculo de la Ministerio pri Eksterlandaj Aferoj la {{daton|11|oktobro|2006}}<ref>[http://www.kcna.co.jp/index-e.htm DPRK Foreign Ministry Spokesman on U.S. Moves Concerning Its Nuclear Test]</ref>, aludante la usonajn trupojn en la sudo de la duoninsulo, kiuj disponas pri nukleaj armiloj.
== Vidu ankaŭ ==
| 