Okulvitroj: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
EmausBot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 1 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:Q37501)
Neniu resumo de redakto
Linio 5:
Dekomence estis [[lupeo]]. Kutime oni uzis ĝin por ekhavi fajron – estis la XI jarcento. Kaj nur unu jarcenton poste oni elpensis kiel reguli ĝian potencon per ŝanĝo de ĝiaj konveksaj kaj konkavaj surfacoj. Fine de la XII jarcento, kiel opinias Pjer Marli, kreanto de okulvitrmuzeo, oni ekpovis poluri kaj prilabori vitron tiel bone, ke eblas legi per ĝi. Preskaŭ antaŭ 700j oni produktis unuajn okulvitrojn, vitrojn de kiuj oni faris el monta kristalo kaj ĝiajn framojn – el kornoj. Unu el tiuj neordinaraj, kaj eble unikaj, ekzempleroj estas en muzeo de Pjer Marli. Fine de la XIII jarcento nur malmiopaj homoj povis uzi okulvitrojn. La miopuloj devis atendi ankoraŭ kelkajn jardekojn.
 
Verdire oni ne rajtas nomi tiun vitraĵon okulvitrojnokulvitroj. Pli korekte nomi ĝin nazpinĉilo. Tiel ĝi restis dum kelkaj jarcentoj, negrave ŝanĝigita. Pri tio, ke praavo de okulvitroj ekestis vere nazpinĉilo, oni skribas en la libro pri optiko, publikigita en la 1740j, kaj kiu estas nun en eksponfenestro de muzeo apud plej antikvaj ekspoziciaĵoj. Estas skribite en tiu libro: “Avantaĝo de tiu aparato estas tio, ke ĝi teniĝas sur la nazo kaj ne malfaciligas spiradon”. De tiu skribaĵo ni rajtas konkludi ke nur meze de la XVIII jarcento oni komencas uzi vitron en framo sur la nazo, sed antaŭ tio – sur la pinto de la nazo, kaj oni devis spiri per buŝo.
 
Marli ankaŭ havas okulvitrojn, kiujn inventis kaj faris por si mem eskimoj. Ĝi ne havas vitrojn. Tio estas lignstrieto aŭ bartstrieto, kiun helpe de leda ŝnuro oni tenis sur la kapo. En lignaĵo estis du stritruetoj. Konstruon oni uzis por savi okulojn de lumo, vento, neĝo kaj ĉio simila. Inter tiuj kuriozaj eksponaĵoj estas okulvitroj el Ĉinio. Ili enhavas vitrojn. Sed tio estas ordinaraj, simplaj vitroj. En antikva Ĉinio oni uzis okulvitrojn por savi sin de influo de malbonaj spiritoj. En Eŭropo oni decidis bazi nazpinĉilon konkrete sur la kapo, sed ne sukcesis – konstruo okazis tro peza.<br />