Februara revolucio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 53 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q101534)
Martinod (diskuto | kontribuoj)
eNeniu resumo de redakto
Linio 2:
La '''Februara revolucio''' de [[1917]], kiu okazis en [[Rusio]], markis la unuan epokon de la [[Rusa revolucio]] de 1917. Tiu provokis la abdikon de la caro [[Nikolao la 2-a (Rusio)|Nikolao la 2-a]]. Tiu revolucio naskiĝis kiel reago kontraŭ la politiko farita de la [[caro]], ĉefe pri la rekta implikiĝo de Rusio en la [[Unua Mondmilito]], kion kontraŭstaris alianco plejparte [[liberala]] formita de reformistaj politikistoj kiuj volis setligi konstitucifarantan asembleon demokratie elektita. La ĵusa reĝimo rezultis el alianco inter [[liberalulo]]j kaj [[socialisto]]j, kreante [[registaro]]n demokratie elektitan kaj [[Rusa Konstitucifaranta Asembleo|Konstitucifarantan Asembleon]].
 
En la unua duono de februaro de [[1917]], komenco de malsatego provokis insurekciojn en la ĉefurbo [[Petrogrado]]. La [[18-a de februaro|18-an de februaro]] ([[Julia kalendaro|JK]]) ([[3-a de marto|3-an de marto]], [[Gregoria kalendaro|GK]]), la plej granda fabriko de Petrogrado, nome Putilov, anoncis strikon; oni pafis kontraŭ la strikanojnstrikanoj kaj kelkaj vendejoj fermiĝis, kio siavice provokis insurekciojn en aliaj laborejoj. La 23an de februaro ([[Julia kalendaro|JK]]) ([[8-a de marto|8-an de marto]], [[Gregoria kalendaro|GK]]), okazis serio de mitingoj kaj manifestacioj pro la [[Internacia tago de virinoj]] kiu pli kaj pli atingis fortan politikan kaj ekonomian etoson. Oni sendis roton de soldatoj al la urbo por pacigi la insurekcion, sed multaj el tiuj soldatoj ne nur preferis dizerti sed ankaŭ ribeliĝis kontraŭ siajnsiaj estrojnestroj. Tiuj eventoj devigis la caron Nikolaon la 2-an abdiki la [[2-a de marto|2-an de marto]] ([[Julia kalendaro|JK]]) ([[15-a de marto|15-an de marto]], [[Gregoria kalendaro|GK]]).
 
Post malsukceso de la komenca intenco de la caro cedi la povon al sia pli juna frato, la Duko Miĥaelo Aleksandroviĉ, la povo falis en manojmanojn de provizora registaro kiu daŭru ĝis balotado por la kreado de konstitucifaranta asembleo. Paralele, reaparis la [[Soveto de Petrogrado]], popola organizaĵo kiu unuafoje aperis dum la rusa revolucio rusa de [[1905]]. La apero de la sovetoj kreaskreis malfacilan politikan situacion, ĉar amabaŭ institucioj tuj konkurencos pro la povo, kaj la lando fiaskis administre.
 
La [[Provizora Rusa Registaro, 1917|provizora registaro]] kiu anstataŭis la caron estis estrata de nobelulo nome [[Georgij Lvov|princo Georgij Lvov]], kiu promesis socialajn kaj politikajn reformojn kiujn li ne plenumis. Post la malsukceso de lia registaro, li estis anstataŭata de socialisto, [[Aleksandr Kerenskij]]. Sed la partopreno de Rusio en la [[Unua Mondmilito]] daŭris kaj Kerenskij malkapablis pritrakti la problemojn de la lando. La atakoatakoj el la dekstra flanko (ekzemple pro la [[Afero Kornilov]]) kaj el la maldekstra (ĉefe fare de la [[bolŝeviko]]j) metis la registaron sub kreskantan premon.
 
La reveno de [[Lenino]] al Rusio en aprilo, plifortigis la postenonpozicion de la [[bolŝeviko]]j kaj radikaligis la politikan scenejon, ĉefe pro la publikigo de liaj famaj [[Aprilaj tezoj]]. La [[1-a de marto]] de [[1917]], la Soveto de Petrogrado aperigis ties Ordonon Numero 1a, kiu instigis la militistojn obei ties ordonojn anstataŭ tiujn de la provizora registaro. La kontraŭstaro inter ambaŭ pligrandiĝis pro la malkontento pro la partopreno en la milito. Dum la publika opinio petegis la finon de la milito, la provizora registaro estis partiano de daŭrigi la militan konflikton. La sovetoj dividiĝis, dum la bolŝevikoj estis tute kontraŭ la milito, la aliaj partioj ne volis la rusan cedon.
 
<!--En este escenario se producen las [[Jornadas de Julio]], durante las cuales una gran multitud salió a las calles a pedir el fin de la guerra y el traspaso de «todo el poder a los soviets». En agosto el intento de golpe de estado por parte del general Kornílov dio vigor a los movimientos intransigentes de izquierda y termino de debilitar al Gobierno Provisional.