Manioko: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
iom poluris |
|||
Linio 18:
|komunejo =
}}
'''Manioko'''<ref name="PIV">[[Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto]] (SAT, 2012)</ref> (''Manihot esculenta'') estas 2-4 m alta, plurjara arbedo kun grandaj karnecaj, manĝeblaj [[tubero]]j, kiuj similas al tiuj de [[georgino]]. El la tuberoj oni produktas [[faruno]]n nomatan
En [[Afriko]] kaj [[Sudameriko]] oni multe manĝas maniokon. Origine ĝi estas de [[Brazilo]]. Ĉiuj hodiaŭaj varioj estas [[kultivaĵo]]j. Manioko estas ankaŭ uzata kiel materialo de biero en Afriko, kaj [[d:Q4995|SABMiller]] biera kompanio faras kasavan bieron ''Impala beer''.
== Historio ==
Linio 34:
Kvankam la planto enhavas multe da [[amelo]] kaj estas tre nutra ĝi ankaŭ enhavas la venenan [[cianida acido|cianidan acidon]] en la formo de [[glukozido]]j, kiu devas esti forigita, antaŭ la konsumado, ĉe specioj kun alta kvanto da ĝi. La [[titro]] varias de 20 mg HCN/kilo ĝis 1000 mg/kilo da freŝaj tuberoj. Specioj kun alta titro nomiĝas 'amara manioko', kun malalta titro 'dolĉa manioko'. La manĝado de amara manioko estas danĝera, sed ankaŭ la dolĉa manioko oni pli bone kuiru. La malsano [[konzo]] fakte estas formo de kronika cianido-veneniĝo, kaŭzita de manĝado de manioko, tapioko aŭ [[fufuo]] el kiu oni ne aŭ ne sufiĉe forigis la cianidon. Tio povas rezultigi en mankomalsanoj pro [[jodmanko]].
Maniokofaruno ankaŭ povas esti uzata por anstataŭigi tritikfarunon, tial ĝi ankaŭ estas uzata de homoj kun [[alergio]]j.
En [[Kongo]] la folioj de la maniokoplanto estas preparitaj kiel speco da [[spinaco]], inter aliaj en la tipa konga manĝaĵo [[Saka Saka]]. [[Moambe]] ankaŭ estas Konga manĝaĵo.
Linio 43:
<gallery>
Dosiero:Manihot esculenta.jpg|folio de la manioko
Dosiero:Manihot esculenta dsc07325.jpg|la tubero de
Dosiero:Dried manioc.jpg|Sekigita manioko aĉetebla en [[Kameruno|kameruna]] merkato
Dosiero:Manihot palmata.jpg|
Dosiero:Kaleng kerupuk.jpeg|''Krupuk gendar'' (brunriza [[krupuko]]) kaj ''krupuk kampung'' aŭ ''krupuk putih'' (kasava krupuko).
</gallery>
Linio 51 ⟶ 52:
* [[Terpomo]]
==
<references/>
{{el}} http://www.hort.purdue.edu/newcrop/Crops/CropFactSheets/cassava.html <!-- Manioko - _Purdue_ Universitata Ĝardenkulturo -->
{{el}} http://www.fao.org/es/esc/en/20953/21029/highlight_28829en.html <!-- Junio 2003 manioka merkata impostkvoto -->
Linio 64 ⟶ 66:
{{LigoElstara|he}}
|