Majusklo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e la TemasPri-ŝablono
Diversaj majuskligoj (nomuskla, tutmajuskla)
Linio 1:
{{TemasPri|skribsistemoj kombinantaj majusklojn kaj minusklojn|la signifo paleografia|[[Majuskla skribo]]}}
'''Majusklo''' (aŭ '''grandlitero''' aŭ '''ĉeflitero''') estas unu el du formoj, kiujn povas havi ĉiu litero de la [[Esperanta alfabeto]] kaj de aliaj versioj[[usklo|duusklaj]] de laalfabetoj ([[latina alfabeto|novlatinaj]], cirilaj, novgreka). La dua formo estas [[minusklo]] aŭ "malgranda„malgranda litero"litero“.
 
Jen la majuskloj de Esperanto (en la tabelo ĉe la dekstra rando):
{{Abocho}}
Jen la majuskloj de Esperanto (en la tabelo ĉe la dekstra rando):
 
== Nomuskla skribo ==
La nomojn proprajn oni komencas per majusklo kaj daŭrigas per minuskloj: „Petro“, „Ŝekspiro“, „Ĉinio“, „Unesko“. Tio estas la '''nomuskla skribo'''.
La titoloj de literaturaj verkoj, filmoj, la nomoj de artaĵoj aŭ muzikgrupo apartenas al la sama klaso: „Hura!“, „Amplifiki“ ktp.
 
Tian skribon oni uzas ankaŭ por marki la komencon de frazo.
 
Krom tiuj tute internaciaj uzmanieroj en diversaj lingvoj ekzistas pli specialaj reguloj pri nomusklo; la regulojn esperantajn vd en la paĝo pri la [[Esperanta alfabeto#Majuskloj kaj minuskloj|Alfabeto de Esperanto]].
 
<!--Krom komencon de frazo, komenca majusklo en vorto signas principe propran nomon, t.e. nomon de persono ''(Ludoviko)'', geografia unuo ''(Alpoj)'', festo ''(Pasko)'' aŭ personigita estaĵo ''(Porketo, la&nbsp;Eternulo)'', sed ankaŭ titolon antaŭ alia nomo ''(Doktoro&nbsp;ZAMENHOF)'', titolon de societo aŭ dokumento ''(UEA, "Tri musketistoj")'' kaj personigitan ideon ''("tiu alta morala Forto")''.
 
Komencan majusklon oni konservas kiam oni aldonas gramatikajn finaĵojn al la nomo ''(Esperanta)'', sed ne kiam oni ŝanĝas la vorton per afiksoj ''(esperantisto)''.-->
Krom komencon de frazo, komenca majusklo en vorto signas principe propran nomon, t.e. nomon de persono ''(Ludoviko)'', geografia unuo ''(Alpoj)'', festo ''(Pasko)'' aŭ personigita estaĵo ''(Porketo, la&nbsp;Eternulo)'', sed ankaŭ titolon antaŭ alia nomo ''(Doktoro&nbsp;ZAMENHOF)'', titolon de societo aŭ dokumento ''(UEA, "Tri musketistoj")'' kaj personigitan ideon ''("tiu alta morala Forto")''.
 
== Skribo tutmajuskla ==
Komencan majusklon oni konservas kiam oni aldonas gramatikajn finaĵojn al la nomo ''(Esperanta)'', sed ne kiam oni ŝanĝas la vorton per afiksoj ''(esperantisto)''.
En la siglaj nomoj ofte aperas la skribo tutmajuskla: [[Universala Esperanto-Asocio|UEA]], [[UNO]].
 
Tutmajuskligon oni ofte uzas por emfazi parton de teksto, precipe kiam la mankas la normalaj emfazaj rimedoj (per kursivo ktp — ekz-e en retpoŝto). Oni tamen ne trouzu tiun rimedon, kutime oni perceptas ĝin kiel miskondutan „kriadon“.
Plena majuskligo de vorto kutime signas [[Familinomoj kaj majuskligado|familinomon]], sed estas foje uzata ankaŭ kiel ornamado.
 
Speciala okazo de tia emfazo estas apartigo de la [[Familinomoj kaj majuskligado|familinomo]] disde aliaj nomoj de persono, precipe kiam mankas la pli konvenaj [[majuskleto]]j.
== Majuskloj en aliaj lingvoj ==
 
== Historio ==
PreskaŭHistorie ĉiujla skribsistemoj,majuskloj bazitaj surde la latina,nunaj greka[[Usklo|usklohavaj]] alfabetoj cirilaestas alfabetojĉerpitaj havasel majusklanla kaj[[Majuskla minusklanskribo|majusklaj formonskriboj]] deantikvaj, ĉiukie litero.ili Tamenestis ekzistasla sola alfabetajliterspeco sistemoj(do, kiujtiuj nealfabetoj distingasestis usklecon[[senuskla]]j). deDiversaj literoj:alfabetoj antikvaj restas tiaj ekz.,-e la hebrea aŭ la [[kartvela alfabeto]]. Fakte, en la kartvela siaspeca majusklo ekzistas: en titoloj literoj estas skribitaj sen vostetoj supren kaj suben, kvazaŭ inter du paralelaj linioj (vidu, ekzemple, la supran maldekstran parton de la tbilisa forumo [Forum.ge http://forum.ge/]).
[[Dosiero:Cap min.png|thumb|left|180px|<!-- _Quelques_ _lettres_ _de_ _même_ _origine_ _dans_ _trois_ _alphabets_ -->]]
[[Dosiero:Capitalis monumentalis.png|thumb|left|180px|<!-- _Capitalita_ _Monumentalita_ _von_ _der_ _Trajanssäule_ -->]]
Linio 19 ⟶ 31:
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Usklo]]
* [[Majuskla skribo]]
* [[Tipografio]]