Tutmonda semkripto en Svalbard: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e La dosiero Svalbard_Global_Seed_Vault.jpg estis forigita ĉar ĝi estis forigita el la Komunejo de INeverCry: Per [[commons:Commons:Deletion requests/Files in Category:Svalbard...
+ bildoj + kromaj ligiloj + poluro + info pri Global Crop Diversity Trust
Linio 1:
[[Dosiero:Svalbard_seed_vault_IMG_8894.JPG|thumb|Enirejo de la semkripto]]
[[Dosiero:Storage_containers_in_Svalbard_Global_Seed_Vault_01.jpg|thumb|La kelo kie oni konservas la semojn]]
 
La '''Tutmonda semkripto en Svalbard''' ([[norvega lingvo|norvege]]: ''globalt sikkerhetshvelv for frø på Svalbard'', [[angla|angle]]: ''Svalbard Global Seed Vault'') estas projekto por konservi sur la [[insulo]] [[Svalbard]] en la [[nordaNorda Atlantiko]] ekde la jaro [[2007]] semojn de kiel eble plej multe da [[kulturplanto]]j.
 
Ĝi celas konservi speciojn, kiuj estas aŭ eble estos endanĝerataj pro naturaj [[katastrofo]]j (kiel [[klimatŝanĝiĝo]]) aŭ aliaj eventoj ([[nuklea akcidento]], transiro de genoj el [[genetike modifita organismo|genetike modifitaj plantoj]] ktp.).
 
Ĝis nun ekzistis pluraj tiaj semarkivejoj, sed multaj el ili troviĝas en politike nestabilaj landoj.
 
La “Svalbard Global Seed Vault”, Svalbarda Tutmonda Semo-Kelo estis inaŭgurita de la Norveganorvega Ĉefministroĉefministro [[Jens Stoltenberg]] mardon 26-an de februaro 2008. La grandega loko enloĝigos semojn de manĝeblaj plantoj el la tuta mondo. La Ĉefministroĉefministro Stoltenberg, kune kun la Afrikaafrika ekologiistino [[Wangari Maathai]], kiu ricevis la Premion [[Nobel-premio porpri Pacopaco]], li metis la unuajn semojn en la kelon. La Prezidentoprezidento de la [[Eŭropa Komisiono]], [[José Manuel Barroso]], kaj amaso da eminentuloj kaj agrikulturaj fakuloj de ĉiuj partoj de la terglobo deponis semojn dum la ceremonio. Diversaj Norvegajnorvegaj muzikistoj kaj ĥorojkorusoj ankaŭ faris koncerton dum la solena malfermo okazigita 130 metrojn en la profundo de la glaciiĝinta montaro.
 
Konstruita apud la vilaĝo [[Longyearbyen]] sur la insulo Spitsbergen, la kelo ĉe ĝia iniciato enhavasenhavis 268 000 specojn da diversaj semoj—kiuj ĉiuj devenas el malsamaj bienoj aŭ kampoj en la mondo. Ĉiu speco povas enhavi centojn da semoj aŭ eĉ pli. La liveraĵoj de semoj sekurigitaj en la kelo pezis proksimume 10 tunojn, kaj plenigis 676 skatolojn. La malfermo de la Semo-Kelosemkripto estas parto de senprecedenta peno por protekti la planedan rapide malgrandiĝantan biologian diversecon. La diverseco de niaj kultivaĵoj estas havenda por manĝaĵoproduktado. Ĉi tiu “ne sukcessekura” servo, fosita en la profundon de la glaciiĝinta roko de Arktaarkta monto, sekurigos dum jarcentoj, aŭ pli longe, centmilionojn da semoj reprezentantaj ĉiun gravan varion de kultivaĵo haveblan en la mondo hodiaŭ. La kelokripto ankaŭ protektos kontraŭ la ĉiutaga perdo de diverseco, kaj ĝi ankaŭ povus fariĝi en la estonteco nemalhavebla por rekomenci agrikulturan produktadon ĉe la regiona aŭ tutmonda nivelo sekve de natura aŭ homfarita katastrofo.
 
Entute, semoj de preskaŭ ĉiu lando en la mondo alvenis al Svalbard antaŭ la malfermo. La Svalbarda Tutmonda Semo-Kelosemkripto en Svalbard konsistas el tri grandegaj kavernoj fositaj je profundeco de 130 metroj en la multjare frostiĝinta tero. La servo estas destinita por enmagazenigi duplikatojn de semoj de ĉiu angulo de la mondo. Kun la kapacito konservi 4,5 milionoj da specoj, la Semo-Kelosemkripto estas posedaĵo de [[Norvegio]], kiu ankaŭ financis la tutan projekton.
 
==Global Crop Diversity Trust==
La fondaĵo [[Global Crop Diversity Trust]] (GCDT) ludis esencan rolon en la planado de la semkripto kaj kunordigas kune kun la Nordic Genetic Resource Center la ekspedadon de novaj semoj al la kripto. Tiu ĉi fondaĵo grandparte provizas la jarajn funkciigajn enspezojn kaj kreis tiucele dotajn fondusojn, dum la norvega registaro plu-financados la ejon mem. Kun la subteno de interalie la [[Bill & Melinda Gates Foundation]], la GCDT asistas elektitajn konservejojn de genoj en la tuta mondo samkiel internaciajn agrikulturajn studejoj sendi semojn al la norvega kripto. Internacia konsilaro estas kreita por helpi; ĝi inkluzivos reprezentantojn de la [[Organizaĵo pri Nutrado kaj Agrikulturo]], la [[CGIAR]] kaj de la International Treaty on Plant Genetic Resources.
 
== Vidu ankaŭ ==