Akvohorloĝo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
PaulP (diskuto | kontribuoj)
lingve poluris
Neniu resumo de redakto
Linio 8:
Jam de jarmiloj la funkciprincipo estas uzata en multaj kulturoj, de [[Grekujo]] al [[Ĉinio]]. Kelkfoje la praktika realigado estas simpla kaj malgranda, aliafoje ĝi estas granda kaj konsistas el kunmetaĵo de komplikaj mekanikaj partoj.
[[Dosiero:Ancient water clock used in qanat of gonabad 2500 years ago.JPG|thumb|Antikva persa horloĝo uzita antaŭ 2500 jaroj]]
Surbaze de la simplaj grekaj [[klepsidrojklepsidro]]j de la [[antikvo]] en la sekvaj jarcentoj estis konstruitaj precipe en Ĉinio kaj en [[proksima Oriento]] grandaj mekanikaj aparatoj. En Oriento estis uzitaj ankaŭ specialaj akvohorloĝoj por [[astronomio]].
 
===[[Egiptujo]]===
En 1530 a.K. [[Amenemhet|Amemhet]] konstruis por la reĝo [[Amenophis I.Amenofiso la 1-a]] teknike evoluintan akvohorloĝon. En la [[templo]] de [[Amun]] en [[Karnako]] estis trovitaj pecoj de akvohorloĝo el la 14-a jarcento a.K.
 
===[[antikva Grekio|Antikva Grekujo]]===
Linio 19:
 
===[[Ĉinio]]===
En la jaro 725 p.K. la monaĥo YixingJiksingo konstruis astronomian aparaton, kiu estis uzebla kiel horloĝo. Ĝi estis movita per padelrado, kiu faris unu rivoluon dum 24 horoj. Suno, Luno kaj ĉiela sfero moviĝis sur cirklaj irejoj, sonorilo aŭtomate sonoris post ĉiu horo kaj tamburo estis batita post ĉiu kvarono da horo. Post malmulte da tempo la mekanismo komencis rusti kaj ne plu funkciis. Yixing ne havis la tempon por konstrui novan modelon, ĉar li mortis baldaŭ poste. <br />
 
Ĉirkaŭ la jaro 1090 [[Su Song]] priskribis kaj konstruis akvohorloĝon, kiu havis retenilon ĉe la moviĝanta rado.
Linio 32:
 
== Literaturo ==
Ulrich Alertz: ''Das Horologium des Harûn al-Raschîd für Karl den Großen – Ein Versuch zur Identifikation und Rekonstruktion nach der Bauanleitung des al-Gazarî''. In: Wolfgang Dreßen, Georg Minkenberg, [[Adam C. Oellers]] (Hrsg.): ''Ex Oriente – Isaak und der weiße Elefant. Bagdad – Jerusalem – Aachen''. Band I, Mainz 2003, S. 234–249, 10 Abbildungen.
 
== Eksteraj ligiloj ==