Renesanco: Malsamoj inter versioj

 

Renesancaj pensuloj elserĉis en la monaĥaj bibliotekoj de Eŭropo kaj en la diserigata [[Bizanca Imperio]] literaturajn, historiajn kaj oratorajn tekstojn de la antikveco. Tiuj tekstoj kutime estis skribitaj en la latina lingvo aŭ en la antikva greka lingvo. Multaj el ili dronis en forgeso kaj dum pluraj jarcentoj neniu ilin legis. Per enfokusigo de la verkaĵoj literaturaj kaj historiaj, la renesancaj intelektuloj konsiderinde diferenciĝis disde la mezepokaj de la [[12-a jarcento]], kiuj centris la atenton en la studado de grekaj kaj la arabaj verkoj pri natursciencoj, filozofio kaj matematiko, dum kulturaj verkoj ineresis ilin malmulte. La humanistoj de Renesanco ne malakceptis [[kristanismo]]n; sed tute male, multaj el la plej bonegaj verkoj de la Renesanco estis dediĉitaj al ĝi, kaj la [[eklezio]] sponsoris multajn verkojn de la Renesanco-arto. Tamen, inter la intelektuloj okazis subtila ŝanĝo de la maniero komprenis la religion, kaj tiun novan komprenon spegulis multaj kampoj de la kultura vivo. Krome, multaj grekaj kristanaj verkaĵoj, inkluzive de la greka [[Nova Testamento]], estis reenportita de [[Bizanco]] al [[Okcidenta Eŭropo]] kaj unuafoje ekde la malfrua antikveco iĝas alirebla por intelektuloj. La studado de grekaj kristanaj tekstoj, kaj precipe la reveno al la origina greka versio de la Nova Testamento, iniciatita de la humanistoj [[Lorenzo Valla]] kaj [[Erasmus]], helpis prepari la vojon por [[Reformacio]].

Artistoj kiel ekzemple [[Masaccio]] klopodis portreti la homan formon realisme, evoluigante teknikojn por igi perspektivon kaj ŝalti pli nature. Politikaj filozofoj, plej fame [[Niccolò Machiavelli]], serĉis priskribi politikan vivon kiel ĝin vere estis, tio devas kompreni ĝin racie. Kritika kontribuo al itala Renesanco-humanismo [[Pico della Mirandola]] verkis la faman tekston "[[De hominisdignitato]]" (1486), kiu konsistas el serio de tezoj pri [[filozofio]], natura penso, kredo kaj magio estis defenditaj kontraŭ ajna kontraŭulo ĉe la tereno de la racio. Aldone al studado de klasika latina kaj grekan lingvoj, kiujn Renesanco-verkistoj ankaŭ komencis ĉiufoje pli utiligi vulgarajn lingvojn; kombinite kun la enkonduko de presado, tio permesus multajn pli da amasa aliro al libroj, krom la [[Biblio]].