Libera programaro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Historio - GNU |
Difino |
||
Linio 18:
En 1983, [[Richard Stallman]], anoncis la projekton [[GNU]], dirante ke lin frustris la ŝanĝoj en la kulturo de la komputila industrio kaj inter ties uzantoj.<ref>[[#William02|William 2002]]</ref> Programara evoluigado por la GNU-mastruma sistemo komencis en januaro 1984, kaj la [[Free Software Foundation]] (FSF) fondiĝis en oktobro 1985. La [[GNU-Manifesto]] klarigas la filozofion de la GNU, la difinon de Libera Programaro, kaj ideojn pri [[Rajtocedo]].
==
La FSF publikigis la unuan difinon de libera programaro en 1986.<ref name="bull6"/>
Richard Stallman verkis la difinon, kaj ĝi estas ankoraŭ bontenata.<ref name="free-sw">http://www.gnu.org/philosophy/free-sw.html What is free software?</ref> (La nombroj komencas je nulo ĉar multaj komputilaj sistemoj uzas [[nulobazitan numeradon]]).
Program(ar)o estas libera programaro se ĉiu uzanto de la programaro havas la kvar liberojn:
* La libereco uzi la programon, por iu ajn celo (libereco 0).
* La libereco studi kiel la programo funkcias, kaj ŝanĝi ĝin laŭbezone (libereco 1). Dispono pri la fontkodo de la programo estas antaŭkondiĉo por ĉi tio.
* La libereco disdoni kopiojn, por ke oni povu helpi sian najbaron (libereco 2).
* La libereco disdoni kopiojn de plibonigitaj versioj al aliaj (libereco 3). Farante tion oni donas al la tuta komunumo la eblecon gajni pro la ŝanĝoj. Aliro al la fontkodo estas antaŭkondiĉo por ĉi tio.
En la 1990-aj jaroj, aliaj grupoj publikigis siajn proprajn difinojn, kiuj priskribas similan aron de programaroj. Notindas la gvidlinioj pri liberaj programaroj de Debian en 1997<ref name="Perens">http://fsfe.org/freesoftware/transcripts/rms-fs-2006-03-09.en.html </ref>.
La [[Permesiloj_de_BSD|BSD]]-bazitaj mastrumaj sistemoj ne havas siajn proprajn difinojn de libera programaro. Uzantoj de tiuj sistemoj ĝenerale trovas la saman aron akceptinda, sed iam trovas rajtocedon tro limiga. Ili preferas eĉ pli liberan permesilon, kiu permesas al aliaj uzi la programarojn laŭdezire, sen la devo disdoni la fontokodon. La permesiloj de Kerberos, X11 kaj Apache estas esence similaj laŭ intenco kaj realigo.
=== Ekzemplo ===
[[Dosiero:Linus Torvalds.jpeg|eta|Linus Torvalds]]
Por ilustri la principon de la Libera Programaro, kontraŭe al la mallibera programado, oni povas kompari ĝin kun kuirarta recepto:
Linio 26 ⟶ 40:
Laŭ la sama ideo, oni parolas pri [[libera verko]] (ekzemple dokumento aŭ muzikaĵo), kiu estas libere videbla, kopiebla, kaj aliigebla de ĉiuj posedantoj de kopio, kiel la teksto en [[Vikipedio]].
== Vidu ankaŭ ==
| |||