Laomedono: Malsamoj inter versioj

kolektinte kelkaj trojaj batalistoj, kune, ili iris al grekaj ŝipoj – kiuj estis ekster la urbo – esperante bruliĝis ilin. [[Oikleso]] (Οἰκλῆς), reĝo de [[Argo]], gardis la helena ŝiparo kaj mortiĝis tial grekuloj rifuĝis en ilian ŝipojn kaj foriĝis marbordojn. Tiam Laomedono revenis al urbo kie estis aliaj grekaj grupoj de batalistoj kiuj estis sieĝantaj TrojoTrojon. De tiuj estis Heraklo kaj siaj batalistoj, antaŭ la plej forta parto de la urbo kaj [[Telamono]] (Τελαμών), kiu sukcesis eniri la urbon<ref name="Diodoro432">[[Diodoro Sicila]], ''Universala Historio'', IV 32 [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/diodore/livre4b.htm greke kaj france] [http://www.theoi.com/Text/DiodorusSiculus4B.html angle]</ref>. Telamono eniris tra la plej fragila parto de la muro kio sia patro [[Eako]] konstruis<ref name="Pindaro4061" />. Heraklo ne povis elteni

Telamono unua eniriĝis TrojoTrojon kaj svingis sian spladon kaj kuris al lin. Telamono komprenis Heraklo ne eltinis aliaalian estu pli forta ol li, kaj sin mallevis kolekti ŝtonaĵojn. Heraklo lin demandis kion li faris. Lerte Telamono al li respondis ke li elstaris lin altaron por lia venko kaj tion plaĉis Heraklon kiuj efektive estis venkinta kaj mortigis Laomedono dum la batalo kaj ĉiuj liaj filoj ankaŭ, krom Priamo<ref name="Apolodoro264">[[Pseŭdo-Apolodoro]], ''Biblioteko'', II 6.4 [http://remacle.org/bloodwolf/erudits/apollodorebiblio/livre2.htm greke kaj france] [http://www.theoi.com/Text/Apollodorus2.html angle]</ref><ref>[[Homero]], [[Iliado]], Kanto 5 [633] [http://www.theoi.com/Text/HomerIliad5.html angle]</ref>.<br/>

Heraklo ne mortigis Priamo kaj reĝigi lin de Trojo ĉar li estis la sola filo kiu ne volis rompi la promeson kion Laomedono faris ; Heraklo donis fine Hesionio al Telemono, dankante lian bravon.<ref name="Apolodoro264" />. Multaj trojaj batalistoj, loĝantoj pereis aŭ estis faritaj sklavoj pro la kolero de Heraklo. Krome, Heraklo permisis Hesionio alkondukis unu el kaptitoj ; Ŝi elektis sian fraton Podarkeso sed Heraklo diris li devis unue sklaviĝis kaj tiam ŝi povos aĉeti lin, tio kio ŝi faris donante sian kapvualon<ref name="Apolodoro264" />. De tiam Podarkeso estis nomiĝis [[Priamo]], nomo kio signifas greke ''aĉetita''<ref>Podarkeso estis nomiĝita ἀπὸ τοῦ πρίασθαι laŭ Higinuso (Fabeloj, 89 [http://www.theoi.com/Text/HyginusFabulae2.html#89 angla extrakto]) : πρίασθαι [~priassai] estas konjugacia formo de la verbo πρίαμαι [priamai] kiu kutime oni povas trakudi interalie kun ''aĉeti''. Tio devenas simple Πρίαμος Priamo ; p. 730, Vortaro Greka-Franca, Abrégé du dictionnaire GREC FRANÇAIS, Anatole Bailly, Librairie Hachette, 1901 [http://remacle.org/bloodwolf/vocabulaire/lettrepi13.htm#3668 interete]</ref> tiel grekuloj malbone eksplikis al ili mem la nomon de tiu ĉefa rolulo de la [[Iliado]] kio rakontas pri [[troja milito]], alia milito ankoraŭ suferis poste trojanojn. Kelkaj aŭtoroj tamen, pensas Priamo ne asisti herakla milito ĉar Laomedono sendis lin fore militi en [[Frigio]]<ref name="Dareso3">[[Dareso el Frigio]], (latine) ''De excidio Trojæ historia'' (Historio de la detruo de Trojo), ĉapitro 3 [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/dares/troie.htm france]</ref><ref name="Homero3181">Eble [[Homero]] parolas pri tio en [[Iliado]], Kanto 3 [181] [http://remacle.org/bloodwolf/poetes/homere/iliade3.htm france] [http://www.theoi.com/Text/HomerIliad3.html angle]</ref>.

En la fino de [[Bronzepoko]], en orienta mediteranea regiono, cirkaŭ la [[14-a jarcento a.K.|14-a]] aŭ [[13-a jarcento a.K.]], urboj konis pli atakoj. Riĉaj urboj kiel [[Trojo]] (kiu estis sur la bronzepoka komerca vojo inter la orienta mediteranea kaj la [[nigra maro]] kaj la nordlokoj de la [[egea maro]]) interesas atakistojn. Multaj urboj elstaris lignajn murojn kiujn atakistoj kutime brulis por eniri la urbon. Sed [[Trojo]] faris ŝtonan muron, nebruleblan. <br />

[[Dareso el Frigio]] (fr: ''Darès de Phrygie'') raportas Priamo-n denove fortikigis TrojoTrojon kaj ĝia ĉirkaŭmuro kaj, interalie faris ses pordojn tra ĝin<ref name="Dareso4">[[Dareso el Frigio]], (latine) ''De excidio Trojæ historia'' (Historio de la detruo de Trojo), ĉapitro 4 [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/dares/troie.htm france]</ref>.<br />

[[Eustatio el Tesaloniko]] (Εὐστάθιος Θεσσαλονίκης), kristana ĉefepiskopo en la [[12-a jarcento |12-a jarcento p.K.]], sugestigis, en siaj komentoj pri [[Iliado]] kaj [[Odiseo]] (Παρεκβολαὶ εἰς τὴν Ὁμήρου Ἰλιάδα καὶ Ὀδύσσειαν), ke Laomedono pagis laboristojn de la muro malplenigante la riĉajojn amasigitajn el la diaj temploj de Apolono kaj de Pozidono kaj ne redonis al ilin, tial, laŭ la mito, Laomedono ne pagis la salajron al la du dioj.<br />

[[Palaifato]]<ref>[[Palaifato]], [[Pri nekredeblaĵoj]], 37 </ref> konsideras la monstron Keto (li diras antaŭe ĝi nomiĝas ''Keton'') kiel potenca reĝo fakte kiu, kun sia ŝiparo, submetis ĉiujn aziajn marbordajn inkluzive TrojoTrojon. Se la anoj ne pagis al li tributon (tiam ne oni uzis monon kaj pagis kun ĉevaloj, bovoj aŭ junaj virinoj...), li detruis landon. Tiam Heraklo estis ĉi tie kun greka militistaro. Keto kaj siaj soldatoj elŝipiĝis kaj atakis la urbon. Laomedono dungis grekulojn, kaj ambaŭ, kun du armeoj batalis kaj mortigis Keto-n.<br />

La atako de Heraklo okazis antaŭe [[troja milito]] rakontata en [[Iliado]] kaj laŭ lego de Homero, neniu infano el Laomedono partoprenis<ref>[[Homero]], [[Iliado]], Kanto 5 [633] [http://www.theoi.com/Text/HomerIliad5.html angle]</ref>. Priamo ŝajne estis la lasta virinfano de Laomedono dum la [[troja milito]] kvankam ekzemple [[Teukro]] (Τεῦκρος), filo de Telamono kaj Hesionio, batalos en [[troja milito]] flanke grekulojn<ref>vidu [[Homero]],[[Iliado]], Kanto 8 [285+] [http://www.theoi.com/Text/HomerIliad8.html angle] ; [[Pseŭdo-Apolodoro]], ''Biblioteko'', III, 12.7 [http://remacle.org/bloodwolf/erudits/apollodorebiblio/livre3.htm france kaj greke] [http://www.theoi.com/Text/Apollodorus3.html angle]</ref>.<br />

[[Dareso el Frigio]] diras Heraklo dungis grekajn ĉefojn kiel Telamono aŭ [[Peleo]] kaj anstataŭigis Oikleso, kiu gardis ŝiparon samtempe Heraklo sieĝis la urbon, kun, laŭ li, [[Kastoro kaj Polukso]] kaj plue [[Nestoro]] (Νέστωρ). Li aldonas grekajn ŝipojn alvenis nokte al promontoro de Sigiono (Σίγειον/Sigeum) apud Trojo<ref name="Dareso3"/>.

[[Diktiso el Kreto]] (Δίκτυς ὁ Κρής) diras <ref name="Diktiso422" /> Heraklo ne mortigis Priamo-n ĉar Hesionio petis la heroo lasi vivi sian fraton kiun tiam estis nur infano kaj do ne ligiĝis je liaj patraj agadoj Laomedono. Heraklo reĝigis la infanon. La aŭtoro faris nekutima malbona portreto de Priamo, kiel avarulo, volante kapti aliulajn havaĵojn kaj malbone traktis familiarulojn. Ankaŭ [[Higinuso]] (Lat. Hyginus) pensas Priamo kiel infano kiam li reĝiĝis<ref name="Higinuso89"/>.<br />

[[Dareso el Frigio]] pensas Priamo ne estis samtempe Heraklo militakiris TrojoTrojon sed Laomedono antaŭ sendis lin kun armeo militi en Frigio<ref name="Dareso3"/><ref name="Homero3181"/>. Tial Heraklo indulgis Priamo. Sed kiam Priamo revenis al Trojo kun edzino kaj gefiloj (ĉu Priamo kaj Laomedono estas ambaŭ ne tre proksima por ke Priamo prenis sian familion tia fora?), iam li refortigis la urbon, li volis vengi. Li fine nur sendis saĝala saĝulon [[Antenoro]] kiel ambasadoro ĉe grekuloj por ilin diri la novan trojan reĝon Priamo pardonus ilin se ili redonus al li sian fratinon Hesionio<ref name="Dareso4"/>.