Lumsensilo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 22 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponas per Vikidatumoj (d:q748049)
Vergoĉelo ---> Bastonetĉelo; Konĉelo ---> Konuseto laŭ NPIV
Linio 1:
'''Lumkapta ĉelo''' aŭ pli komplike kaj neologie ''FotoreceptoroĉeloFotoreceptoro[[ĉelo]]'' estas speciala speco de [[neŭrono]] troviĝanta en la [[retino]] de la okulo, kiu estas kapabla je fototransmitofototransmeto. La granda [[biologio|biologia]] graveco de fotoreceptoroj estas, ke ili konvertas [[lumo]]n (elektromagneta ondo) en signalojsignalojn, kiuj povas stimuli biologiajn procezojn. Pli specife, fotoreceptoroproteinojfotoreceptoro[[proteino]]j en la ĉelo absorbassorbas fotonojn[[fotono]]jn, ekigante ŝanĝon en la membranopotencialo de la ĉelo.
 
La du klasikaj tipoj de fotoreceptoroĉeloj estas vergoĉeloj[[bastoneto]]j kaj [[konĉelokonuseto]]j, ĉiuj kontribuantajkontribuas al informojninformoj uzitajnuzitaj de la vida sistemo por formi reprezentadon de la vida mondo, nome [[Vidkapablo|vidaĵo]]. La vergoĉelojbastonetĉeloj estas pli mallarĝaj ol la konĉelojkonusetĉeloj kaj distribuitajdistribuantaj alimaniere trans la [[retino]], sed la kemia procezo per kiu oni subtenas la fototransmitonfototransmeton estas similaj.<ref>"eye, human." Encyclopædia Britannica. Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2010.</ref> TriaEstas klasoneniu de Lumkaptaj ĉeloj estis malkovritabastonetĉelo dumen la [[1990-aj jarojfoveo]]:<ref name=Foster>{{cite journal|last1= Foster|first1= R.G.|last2= Provencio|first2=Estas I.|last3=tri Hudson|first3=specialigitaj D.|last4=sortoj Fiske|first4=de S.|last5=konusetoj, Grip|first5=ĉiu W.|last6=estas Menaker|first6=aparte M.|title=sensiva Circadianal photoreceptionunu in the retinally degenerate mouse (rd/rd)|journal= Journal of Comparative Physiology A|volume= 169|issue= 1|year= 1991|doi= 10.1007/BF00198171}}</ref> nomeel la lumsentemajtri ganglioĉeloj.koloroj: Tiuj ĉeloj ne kontribuas al vido rekte[[ruĝa]], sed supozeble apogas tagnoktajn ritmojn[[verda]] kaj pupilan reflekson[[blua]].
 
EkzistasTria gravajklaso funkciajde diferencojlumkaptaj interĉeloj laestis vergojmalkovrita kajdum konusĉeloj.la Vergoj[[1990-aj estas ekstreme sentemaj, kaj povas esti ekigataj per tre malmulto de fotonoj.jaroj]]:<ref name=HechtFoster>{{cite journal|last1= HechtFoster|first1= SR.G.|last2= ShlarProvencio|first2= SI.|last3= PirenneHudson|first3= MD.H|last4= Fiske|first4= S.|titlelast5= Grip|first5= Energy,W.|last6= Quanta,Menaker|first6= M.|title= and''Circadian Visionphotoreception in the retinally degenerate mouse (rd/rd)'' (Taga fotoreceptoro en degenera retino de muso)|journal= Journal of GeneralComparative Physiology A|volume= 25169|pagesissue= 819–8401| year= 19421991|doi= 10.10851007/jgp.25.6.819BF00198171|pmidlanguage=19873316|pmc=2142545angle}}</ref> Surnome trela malaltaj malpezaj niveloj, vida sperto estas kalkulita sole de lalumsentemaj vergosignalo''ganglioĉeloj''. Tiuj klarigas kial kolorojĉeloj ne povaskontribuas estial vidatajvido surrekte, malaltajsed lumoniveloj:supozeble nurapogas unutago-noktajn specoritmojn dekaj Lumkapta ĉelo estas[[pupilo|pupilan]] aktivareflekson.
 
Ekzistas gravaj funkciaj diferencoj inter la bastonetĉeloj kaj konusetĉeloj. Bastonetoj estas multe pli nombraj ol la konusetoj, kaj estas ekstreme sentemaj, tiamaniere ke ili povas esti ekigataj per tre malmulto da fotonoj (preskaŭ nur unu).<ref name=Hecht>{{cite journal|last1= Hecht|first1= S.|last2= Shlar|first2= S.|last3= Pirenne|first3= M.H.|title = ''Energy, Quanta, and Vision'' (Energio, kvantummo kaj vidado)|journal= Journal of General Physiology|volume= 25|pages= 819–840| year= 1942|doi=10.1085/jgp.25.6.819|pmid=19873316|pmc=2142545|language=angle}}</ref> Sur tre malaltaj lumaj niveloj, vida sperto estas kalkulita sole de la bastonetosignalo, pro tio ke la konusetoj ne estas sufiĉe sentemaj. Tio klarigas kial koloroj ne povas esti vidataj sur malaltaj lumoniveloj: nur unu speco de lumkapta ĉelo estas aktiva.
 
{{ĝermo}}
Linio 12 ⟶ 14:
[[Kategorio:Lumo]]
[[Kategorio:Anatomio]]
[[Kategorio:Vidado]]