Tomaso de Akvino: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Roboto: Kategorio per parametro en ŝablono |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 38:
== Verko ==
{{Ĉefartikolo|Filozofia doktrino de Tomaso de Akvino}}
La ĉefa verko de Tomaso estas ''Summa Theologica'', kiu klarigas kristanismon laŭ la filozofio de Aristotelo. Firme kredante, ke racio kaj fido ne povas kontraŭdiri unu la alian, li povis konstrui, je la surprizo de multaj, sintezon de kristanismo kaj Aristotelo. La sintezo estas konata kiel tomasismo, kiu regnas kiel la ĉefa filozofio de la Okcidento ĝis la [[17-a jarcento]] kaj de katolikismo ĝis eĉ hodiaŭ.
Linio 61:
Tomaso el Akvino estis ne nur filozofo kaj teologo, sed ankaŭ poeto. Laŭ la ordono de papo [[Urbano la 4-a]], kiu [[1264]] preskribis, ke la [[Festo de la Korpo kaj Sango de Kristo]] estu celebrata en la tuta eklezio, li verkis eŭkaristiajn himnojn, kiuj ĝis hodiaŭ estas kantataj. En ili sin ligas dogmatika klareco kun nobla latina versarto: ''Adoro te devote'' (esperante: ''Adoras mi devote'', [[ADORU - Ekumena Diserva Libro]] n-ro 381), ''Pange lingva gloriosi corporis mysterium'', 5a strofo: ''Tantum ergo sacramentum'' (''Riverence ni kliniĝu'', ADORU 378) kaj la [[sekvenco]] ''Lauda Sion salvatorem'' (''Laŭdu, Cion, vian Kriston'', ADORU 380).
Historiistoj pri filozofio altiras atenton ankaŭ al alia grandinflua distingo, nome al la supereco de la intelekto kompare kun supereco de la volo en la intelekta/spirita vivo de la homo. La unua estas teoriigita de Tomaso kaj ties skolo, la dua preferita de Sankta [[Bonaventura]] kaj de la franciskana skolo. Por Tomaso la ĉefa celo de la homo estas '''"vidi Dion"''', dum por Bonaventura estas estas la '''"ami Dion".''' Por ambaŭ, tamen, la ''vero'' estas la ''bono'', kaj la ''bono'' estas la ''vero''.
Linio 78 ⟶ 76:
Kompreno de Tomaso helpas kompreni pli profunde katolikismon kaj, tiale, eŭropan [[literaturo]]n, precipe inter [[1300]]-[[1650]]. Ekzemple, [[Danto]], [[Ŝekspiro]] kaj [[Joyce]] estis formigitaj de la tomasisma penso, spite de religia kredo.
== Konsilo al la
Unue: la verkoj de Tomaso estas longegaj kaj por legi ilin vi devas havi disciplinon kaj firman volon. Vi ne povas legi, ekzemple, la volumojn de la "''Summa Theologica''" dum kelkaj vesperoj. Anstataŭe, vi devas legi ilin iom post iom, tagon post tago; regule, ade.▼
▲Unue: la verkoj de Tomaso estas longegaj kaj por legi ilin
Due: scio pri la filozofio de Aristotelo, aŭ eĉ de mezepoka Eŭropo, estas tre utila por kompreni Tomason – ĉar li supozas ke vi scias la ĉefajn ideojn de Aristotelo. Sen tio, vi miskompenos Tomason kaj li konfuzigos vin. De Aristotelo, mi rekomendas ke vi legu almenaŭ ĉi tiujn: ''Metafiziko, Fiziko, De Animo, Etiko, Kategorioj,'' kaj ''Posta Analitiko''. Se vi povas legi plue, tio estus pli bona. Se al vi mankas tempo por legi Aristotelon, tiam legu bonan enkondukon al Tomaso aŭ Aristotelo. Mia artikolo pri Aristotelo estas komenco, sed ne sufiĉas.▼
▲Due: scio pri la filozofio de Aristotelo, aŭ eĉ de mezepoka Eŭropo, estas tre utila por kompreni Tomason – ĉar li supozas ke
Trie: pri ''Summa Theologica'', se vi deziras legi ĝin tute, vi devos trovi la tutan tekston en lingvo komprenebla. Ĉar ĝi estas tiom longa, ofte vi trovas tekston netutan, eĉ en biblioteko. Se al via biblioteko ĝi mankas, serĉu en librovendejo brokanta aŭ katolika.▼
▲Trie: pri ''Summa Theologica'', se
Ekzempleroj de ''Summa'' ofte ekzistas en originala latino, kaj se oni regas latinon, oni konsideru tion – la [[latina lingvo|latino]] de Tomaso estas facila kaj legebla. Aldone, se
==Vidu ankaŭ==
▲Festotago: la [[28-a de januaro]]
* [[Filozofia doktrino de Tomaso de Akvino]]
== Eksteraj ligiloj ==
| |||