Pupilo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 46 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q173318)
ligilo, dosiero
Linio 1:
[[ImageDosiero:Focus in an eye.svg|thumb|400 pxeta]]
[[Dosiero:Caiman crocodilus02.jpg|eta|Pupilo de [[Reptilioj|reptilio]]]]
La '''pupilo''' estas malfermaĵo aŭ aperturo en centra parto de la [[Iriso (anatomio)|iriso]] por permesi la pason de la lumo, tio estas de la lumradioj. Temas pri aperturo dilatebla aŭ ampleksŝanĝebla de nigra koloro, kiu havas la funkcicelon de reguli la [[lumo|lumokvanton]] kiu alvenas al la [[retino]], en la malantaŭa parto de la [[okulo]]. La grandon de la pupilo kontrolas du [[muskolo]]j: la '''sfinktero de la pupilo''' fermas ĝin kaj la '''dilatilo de la pupilo''' malfermas ĝin.
 
La fotomotoran reflekson de la pupilo oni ekzaminas per elektra torĉo dum neŭrologa eksplorado. Tiu reflekso, kie partoprenas la kraniaj nervoj 2 kaj 3, konsistas en la konstrikto de la pupilo kiel respondo al la lumigo. Kiam eniras lumo en okulon, la du pupiloj konstriktas (''' kunsenta reflekso''') ĉar ĉiu retino sendas fibrojn al la okulaj bendoj de ambaŭ flankoj. La muskolo sfinktero de la pupilo enhavas parasimpatiajn fibrojn kiel enmetitajn nervaĵojn; pro tio, la interrompo de tiuj fibroj implicas dilatadon de la pupilo pro la malinhibita rezulto de la muskolo dilatilo. La unua signo de kunpremo de la okulomotora nervo estas fotomotora reflekso malrapida kaj samflanka.
 
Ne en ĉiu [[bestoj|besto]] kaj eĉ ne en ĉiu [[mamuloj|mamulo]] la movkapableco de pupilo estas simila. En kelkaj bestoj, kiel ĉe [[Hejma kato|katoj]] ĝi estas pli vigla. En [[kapro]]j la pupilo estas pli horizontala kaj ne tiom rondoforma.
[[ImageDosiero:Eye dilate.gif|thumb|Dilatado de pupilo.]] [[ImageDosiero:Eyeball (sugarpond).jpg|thumb|left|Fermita pupilo.]] [[Image:Mydriase prononcée 2006.jpg|thumb|Dilatita pupilo.]]