Naturkatastrofo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
 
[[File:Roping tornado.jpg|thumb|right|250px|Ekzemplo de [[Tornado (ŝtormo)|tornado]] ĉe [[Tecumseh (Oklahomo)]].]]
[[File:Wildfire in California.jpg|thumb|right|[[Incendio]] en [[Kalifornio]].]]
'''Naturkatastrofo''' estas subita, grandskala okazaĵo en la [[naturo]] sur [[Tero]], kiu abrupte ŝanĝas la medion tiel ke multaj vivaĵoj mortas (ĉu tuj, ĉu iom post iom pro la ŝanĝo). Ekzemploj de naturkatastrofoj estas [[meteorŝtono]]j, [[cunamo]]j, [[tertremo]]j, [[vulkano|vulkanajn erupciojn]], [[inundo]]j kaj [[diluvo]]j, sed ili povas ankaŭ esti [[uragano]]j, [[tornado]]j, [[lavango]]j aŭ eĉ simple [[Sekego|sekega]] [[vetero]] kaj aliajn geologiajn procezojn.
Linio 29:
==Lavangoj==
{{Ĉefartikolo|Lavango}}
[[FIle:Lawine.jpg|thumb|right|250px|[[Neĝo|Polvoneĝa]] lavango]]
El la vidpunkto de la homo neĝlavangoj ofte estas katastrofoj. Li klopodas protekti sin kaj sian substrukturon helpe de lavangoprognozoj, surplantado de deklivoj kaj lavangobaraj konstruaĵoj. Se lavango jam trafis homojn, necesas helpo de montara savoservo. Plurspecaj kondiĉoj, ekzemple malsekeco de neĝo, kunagas por kaŭzi lavangon kaj diversaj okazaĵoj, ofte minimumaj, ekzemple rompiĝo de neĝkornico, povas ekirigi lavangogliton.
 
Linio 36:
==Tertremoj==
{{Ĉefartikolo|Tertremo}}
[[File:1693 Sicily earthquake.jpg|thumb|200px250px|Tertremo en [[Sicilio]] en 1693]]
[[Dosiero:Terremoto de Valparaíso 1906.JPG|eta|300px250px|Parto de la [[ĉilio|ĉilia]] urbo [[Valparaíso]] post tertremo en [[1906]]]]
'''Tertremo''', '''seismo''' aŭ '''sismo''' <ref>Plena Ilustrita Vortaro 2002 p. 1015</ref> estas [[natura fenomeno]], kiu rezultas el subita eligo de energio akumulita en la [[terkrusto]] kaj estigas [[tertrema ondo|tertremajn ondojn]]. Sur la surfaco de [[Tero]] tertremoj povas montriĝi kiel skuo aŭ delokigo de la grundo. La kaŭzo de tertremo estas interpremo de terkrustaj platoj kiuj tuŝas unu la alian. La energia disradiado de la premo tremigas la teron.