Propagando: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e robota forigo de: zh:宣传 (strong connection between (2) eo:Propagando and zh:政治宣传)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Propagando''' estas klopodado de partio, registaro, asocio, ktp, por disvastigi siajn ideojn aŭ produktojn inter la homoj.
 
La vorto “propagando” venas de la [[latina]] vorto “propaganda”. La latina vortfino “anda” signifas “indaĵoj”, kaj la radiko signifas “disvastigi”. Do la latina senco de la vorto, (kaj ankaŭ la esperanta), estas ece “disvastigindaĵoj”.
 
== Mallaŭda senco ==
Pro vico de fiaj manieroj propagandi fare de diversaj grupoj aŭ [[instanco]]j, la vorto ekhavis en la plej multaj lingvoj mallaŭdan (pejorativan) sencon (vidu detalojn en rubriko ''Historio'').
 
Tamen tiu fenomeno ne devas forgesigi la veran, nudan sencon de la vorto (vidu supre), kiu neniel estas negativa, nek fia, nur certaj manieroj fari ĝin povas esti mallaŭdindaj (kiel pri multaj aliaj aferoj), la vorto mem estas neŭtrala, kaj ne implicas la fiajn deflankigojn ofte kunligitajn kun ĝi. "Propagando" do principe povas plu esti uzata por neŭtralaj aŭ laŭdindaj manieroj de varbado, eventuale ankaŭ en [[Esperantujo]], kvankam tio kontraŭas ekzemple la opinion el la [[Principaro de Frostavallen]].
 
Negativan impreson naskis ankaŭ altrudaj kampanjoj de komercaj firmaoj kaj vendejoj (vidu [[reklamo]]).
 
== Historio ==
Ĉie ajn, kie oni divastigas ideojn, tie estas propagando. Sed en historio, certaj amasaj uzoj, ĝenerale negativaj de propagando ludis, kaj plu ludas grandan rolon, cetere enkapitalismajen kapitalismaj ŝtatoj [[reklamo]] estas aparta speco da propagando.
 
Modernaj ŝtatoj ebligis ampleksigi ekzemplojekzemplojn de fia kaj amasa uzo de propagando. Ekzemple, la [[Naziismo|nazia]] reĝimo en [[Germanio]], aŭ la estis la agitado de la [[komunismo|komunismakomunismaj]] partio kaj registaro en la eksaj [[stalinismo|stalinismaj]] ŝtatoj.
 
Kiam ĝi estas uzata de ne reganta instanco, sed de iu celanta al subfosisubfosado antande ordonanta sedordo, estas uzata la esprimo [[Agito|agita]] propagando,. Tiele [[Bolŝeviko]]j kreis pro tio la vorton [[agitpropo]].
 
== Vidu ankaŭ ==