Tonga lingvo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Schuetzm (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Schuetzm (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
La tonga lingvo parolata en [[Tongo]] estas unu el la [[polineziaj lingvoj]], kiuj apartenas al la [[aŭstroneziaj lingvoj]]. Ĝi havas 100.000 parolantojn kaj estas [[VSO]]-lingvo.
 
==Situo ene de la polineziaj lingvoj==
 
Inter la polineziaj lingvoj, la tonga aparte atentindas. Tongo situas en melanezia-polinezia lim-areo. Tial ĝi iom diferas de la aliaj polineziaj lingvoj kaj alproksimiĝas la [[fiĝia lingvo|fiĝian]], precipe sone kaj [[sintakso|sintakse]].
Linio 33 ⟶ 35:
**futuna: ''moe''
 
La niua havas - kiel la tonga - la determinigan artikolon ''he'', dum al la uvea, kiu vortare preskaŭ tute kongruas kun la tonga, mankas kaj ĉi-''h'' kaj analogio por iu praa indonezia ''h''. La uvea artikolo estas ''te''. La samaj veras por la niua.
''tuj kontinuota''
 
La esperanta vorto "tabuo" venas el la tonga lingvo.
 
==Lingvo-evoluo==
 
''tuj kontinuota...''
 
<!--
Nach der Entdeckung im Jahre 1616 durch den Holländer Jakob le Maire konnte Tonga durch geschicktes Taktieren seine Unabhängigkeit bis zum heutigen Tage bewahren, lediglich 1900 bis 1970 befand es sich unter britischem Protektorat. Heute wird Tonga von einer konstitutionellen Monarchie nach britischem Vorbild regiert.
 
 
In all dieser Zeit konnte die tonganische Kultur ihre Identität behalten, in die moderne Sprache jedoch fanden sich fremde Einflüsse, wie die des Englischen wieder.
 
 
Dieses zeigt sich am Beispiel eines mythologischen Textes, der in der jüngeren Zeit geschrieben wurde:
 
koe taimi nae ogomai ae fefine ?
zu jener Zeit hörte man von einer Frau? (taimi = engl. time)
 
Im Vergleich zu früheren Texten änderten sich nicht nur einzelne Worte, vielmehr glich sich das Tonganische in vielen Bereichen, wie etwa der Orthographie der englischen Sprache an. Im Zuge dieses Einflusses veränderte sich die Sprache, wie nachfolgende Beispiele zeigen:
 
 
?das Kind von wem ist dieses Mädchen??
 
alt: coe tama ahái he fafine cóia?
neu: koe tama ´ahai fafine kóia?
 
?es ist das Kind des matapule Fotu?
 
alt: coe tana he mataboole co Fotoo
neu: koe tana ´ae matapule ko Fotu
 
?laßt uns gehen ? wandern nach Liku?
 
alt /neu: two alu fononga gi Licoo
 
?um zu sehenden Untergang der Sonne?
 
alt: ger mamata he hifo he láa
neu: ae hilfo pe laa
 
?laßt uns lauschen dem Zwitschern der Vögel?
 
alt: two fonogo gi he maboo he manoo
neu: kihe mapu ´ae manu
 
?und dem Klagen der Tauben?
 
alt: me he tangi he loobe
neu: moe tagi `ae lupe
 
Die Vernachlässigung der Attributpartikel findet man auch in jüngeren Texten, allerdings nicht so häufig. Im Niue, das mit dem Tongaischen den gleichen Artikel he ha, fällt der Attributpartikel regelmäßig aus. Dieses lässt vermuten, dass diese Partikel in der heutigen Umgangssprache vernachlässigt werden.
-->
 
[[de:Tongaische Sprache]]