Sueza Kanalo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Canal de Suez.jpg|eta|250px|Sueza kanalo en la mapo]]
<!--[[File:ISS013-E-44847.jpg|thumb|400px|Norda enirejo al la Sueza Kanalo. Du ŝipoj estas markitaj en la bildo.]]-->
[[File:Red Sea topographic map-en.jpg|thumb|right|upright|Mapo de la Ruĝa Maro]]
La '''Sueza Kanalo''' (en [[araba]]: قناة السويس Qanāt al-Sūwais) estas [[Marnivelo|marnivela]] [[kanalo]] aŭ [[akvovojo]] en [[Egiptio]], kiu ligas la [[Mediteraneo]]n (ĉe [[Port Said]]) kaj [[Ruĝa Maro|Ruĝan Maron]] (ĉe [[Suezo]]). En longo de 163 km ĝi transas 113 km larĝan [[Sueza Terkolo|Suezan Terkolon]]. Ĝi estis malfermita en Novembro 1869 post 10 jaroj de konstruado. La kanalo permesas ŝipiradon inter [[Eŭropo]] kaj [[Suda Azio]] sen ĉirkaŭnavigado de [[Afriko]], tiele malpliigante la marveturadan distancon inter Eŭropo kaj Hindio je ĉirkaŭ 7,000 kilometroj (4,300 mi). La norda finejo estas Port Said; la suda finejo estas Port Tewfik ĉe la urbo [[Suez]]. Ismailia estas ĉe ties okcidenta bordo, 3 km (1.9 mi) el duonvoja punkto.<ref>{{cite web|url=http://www.atlas.com.eg/scg.html|title=Suez Canal guide|publisher=Marine Services Co|accessdate=2 April 2010}}</ref> En 2012, 17,225 ŝipoj traveturis la kanalon (47 por tago).<ref>{{cite web | url= http://www.suezcanal.gov.eg/TRstat.aspx?reportId=3 |title= Yearly Number & Net Tone by Ship Type,Direction & Ship Status | date= | publisher= Suez Canal | location= | accessdate= Apr 23, 2014 |archiveurl= | archivedate= |deadurl=no}}</ref>
Kiam ĝi estis konstruita, la kanalo estis 164 km longa kaj 8 m profunda. Post kelkaj plilarĝigoj, ĝi iĝis 193.30 km longa, 24 m profunda kaj 205 m larĝa.<ref>{{cite web|url=http://www.suezcanal.gov.eg/sc.aspx?show=12|title=Canal Characteristics|publisher=Suez Canal Authority|year=2010|accessdate=2a Aprilo 2010}}</ref> Ĝi konsistas el la norda enira [[kanalo]] de 22 km, la kanalo mem de 162.25 km kaj la suda alira kanalo de 9 km.<ref>{{cite web|url=http://www.sis.gov.eg/En/Land&people/SCanal/031300000000000002.htm|title=Characteristics of the canal}}</ref>
La kanalo estas ununura akvovojo kun alpasejoj ĉe la "Ballah Alpasejo" kaj la [[Amara Lago]].<ref>[http://www.suezcanal.gov.eg Suez Canal Authority]</ref> Ĝi ne enhavas [[kluzo]]jn; maraakvo fluas libere tra ĝi. Ĝenerale, la kanalo norde de la Amaraj Lagoj fluas norden vintre kaj suden somere. La akvofluo sude de la lagoj ŝanĝas pro la [[tajdo]] ĉe Suez.<ref name = rsp>{{cite book|title=The Red Sea Pilot|publisher=Imray Laurie Norie & Wilson|year=1995|page=266}}</ref>
La kanalo estas posedata kaj administrata de la [[Suezkanala Aŭtoritato]]<ref>{{cite web|url=http://www.suezcanal.gov.eg |title=Official Web Site of the Suez Canal Authority}}</ref> (SCA) de Egipto. Laŭ internacia traktato, ĝi povas esti uzata "en temoo de milito same kiel en tempo de paco, de ajn komerca aŭ milita ŝipo, sen distingo de flago."<ref>[[s:en:Constantinople Convention of the Suez Canal|Konstantinopola Konvencio de la Sueza Kanalo de 2a de Marto 1888]] ankaoraŭ valida kaj specife retenita en la Ŝtatiga Leĝo de [[Nasser]].</ref>
En Aŭgusto 2014, oni entreprenis konstruadon de [[Nova Sueza Kanalo|dua kanalo]] ĉe duono de la kanalvojo, koste de 8.4 mil milionoj da usonaj dolaroj, por pliigi la kanalan enhavkapablon. Oni aranĝis monkolekton per eldono de interes-portantaj investatestiloj nur por egiptaj entoj kaj individuoj kaj la celita kvanto estis atingita dum nur ses labortagoj. Oni supozas, ke la etendigo duobligos la enhavkapablon de la Sueza Kanalo el 49 al 97 ŝipoj tage. Oni esperas, ke la konstruado de la projekto daŭros unu jaron.<ref name="SuezExpansion">{{cite news|title=New Suez Canal project proposed by Egypt to boost trade|url=http://www.caironews.net/index.php/sid/224460353|accessdate=7a Aŭgusto 2014|publisher=''Cairo News.Net''}}</ref>
==Historio==
| |||