Bermeĥo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 7 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q822000)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[dosiero:Bermeja.jpg|thumb|right|365 px|mapo de 1846 kun ''I. Bermeja'' en la nord-okcidento]]
[[dosiero:Vermeja.jpg|thumb|right|365 px|En mapo de 1818–1820 Bermeĥo skribitas ''Vermeja''. Nordoriente al ĝi videblas rifaro ''Negrillios'', alimape ''Negrillos'' -, ankaŭ ne trovebla tie.]]
 
'''Bermeĥo''' ([[hispane]]: ''Bermeja'') estus [[Meksiko|meksikia]] [[insulo]] situanta nord-okcidente de la [[duoninsulo]] [[Jukatano]] en la [[Meksikia Golfo]]. Kvankam ĝi registritas en multaj mapoj de la jaroj [[1539]] ĝis [[1946]] (inter iliankaŭ oficialaj meksikiaj), nek esplorŝipoj nek iam [[satelito]] eltrovis insulon en ĝia laŭfonta pozicio: 22° 33′ norde / 91° 22′ okcidente. Ĝia areoonidira estusareo 80 km².
 
==Historio==
 
Unue [[Alonso de Santa Cruz]] menciis tiun insulon en [[1539]] en listo de la insuloj de la regiono aperinta en [[Madrido]]: ''"El Yucatán e Islas Adyacentes"''. [[Alonso de Chaves]] en la libro ''"Espejo de Navegantes"'' en [[Sevilo]] ĉirkaŭ la jaro [[1540]] sciigis pri ĝia preciza pozicio, krome skribante ke en la distanco la insulo aspektas "ruĝega", -hispane ''"bermeja"'' en la hispana. <br />En [[1820]] la geografia verkaĵo ''"Derrotero de las Islas Antillas"'' ([[Madrido]]) dubis la ekzistadon de la insulo Bermeĥa, interalie ĉar en [[1804]] ĝi ne troveblis en la donita pozicio.<br />En [[1997]] ŝipo speciale sendita de la meksikia ŝiparministerio mezuris 40 metrojn da akvoprofundo en la pozicio de la estunta insulo, ĉirkaŭe trovante indikon nek pri estanta nek pri estinta insulo. La ignorado de Bermeĥo en [[kontrakto]] de la jaro [[2000]] pri la [[marlimo]] inter [[Meksikio]] kaj [[Usono]] pligrandigas la usonan porcion de antaŭe trovita submara naftejo.
 
==Teorioj==
Jen kelkaj dubindaj klarigoj pri la sorto de Bermeĥo - parte prezentitaj aŭ aluditaj ankaŭuzataj de meksikia politikistoj:
 
* Ĝi sinkis respektive detruiĝis pro [[tertremo]]j, [[tektoniko|tektonika]]j movadoj, aŭ [[erozio]].