Sociala ŝtato: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Maksim-bot (diskuto | kontribuoj)
AAld: + 1 bildoj + 6 ligoj
Maksim-bot (diskuto | kontribuoj)
malmajuskligo
Linio 1:
'''Sociala Ŝtato''' estas formo politika, kiu naskiĝis kaj kreskiĝis per la pligrandigo de koncepto pri [[civitaneco]]. Aperis la ideo, ke ĉiuj homoj havas neforigeblajn sociajn rajtojn. De ĉi tiu ideo aperis la koncepto ''Welfare State'' ([[angla lingvo]], laŭvorte: "ŝtato de bonfarto") aŭ '''Sociala Ŝtato'''. Laŭ ĉi tiu koncepto, ĉiu individuo rajtus, ekde sia naskiĝo, aron da havaĵoj kaj servoj, kaj la [[Ŝtato]] devus garantii ĉi tiujn rajtojn rekte aŭ per regulado al socio. Tiuj rajtoj inkluzivus sanon, edukadon, asekuron kontraŭ [[senlaboreco]], garantion al minimuma maljuneca [[pensio]] ktp.
 
[[Svedio]] estas, eble, la plej konata ekzemplo de politika agado je Sociala Ŝtato. Tie aperis ekde [[1932]] la unua pruvo de Sociala Ŝtato, kiam la Socialdemokrata partio, kune kun Agrikulturista partio, formis estraron bazitan en tiuj principoj. Kiam finiĝis la totalismaj reĝimoj ([[naziismo]] kaj [[faŝismo]]) en Okcidenta [[Eŭropo]] (escepte de [[Iberio]]) kaj aperis la [[Eŭropkomunisma skolo]] post la [[Dua Mondmilitomondmilito]], ekis la hegemonio de socialdemokrataj registaroj en [[Nordio|norda Eŭropo]].
 
Ne nur providencaj zorgoj karakterizas Socialan Ŝtaton. Vere ĉiuj modernaj ŝtatoj havas ian politikon pri socia zorgo. Ĉefaj karakteroj de Sociala Ŝtato estas politika kaj kultura [[demokratio]] kaj [[egaleco]]. Totalismaj reĝimoj, kiuj zorgas pri bona estado de siaj civitanoj, ne povas esti rigardataj kiel Socialaj Ŝtatoj, ĉar ne ĉiuj homoj havas la samajn rajtojn.
Linio 18:
== Vidu ankaŭ jenon: ==
* [[Sociala sekureco]]
* [[Friedrich August VONvon HAYEKHayek]]
* [[Adam SMITHSmith]]
* [[John Maynard KEYNESKeynes]]
* [[Vilfredo PARETOPareto]]
* [[Alexis de TOCQUEVILLETocqueville]]
 
 
[[de:Wohlfahrtsstaat]]