Vikipedio

Metamorfa rokaĵo: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
e Metamorfa petro laŭ NPIV; Vidu ankaŭ; Vikipedia komunejo
Linio 1:
[[Dosiero:Eclogite.jpg|rightdekstra|200px|thumbeta|[[Bazalto|Bazalta]] [[eklogito]] el verda [[pirokseno|klinopirokseno]] kaj ruĝa [[granatogrenato]].]]
 
'''Metamorfaĵoj''' aŭ '''metamorfoz-devenaj rokaĵoj'''<ref>E. Dudich: [[Ĉu vi konas la teron?]] P. 50.</ref>, aŭ '''metamorfametamorfaj rokaĵopetroj''' (laŭ NPIV <ref>http://vortaro.net/#petro Metamorfa petro en reta vortaro</ref>) ekestas el pli malnovaj [[rokaĵo]]j de iu ajn tipo per [[metamorfozo]], tio estas transformiĝo sub alta [[premo]], alta [[temperaturo]] kaj eventuale per kemia[[kemio|ĥemia]] substancinterŝanĝo en ''[[solida]]n'' statostaton. Je la transformiĝo la mineralkonsisto de la rokaĵo ŝanĝiĝas, ĉar formiĝas novaj mineraloj kaj mineralagregaĵoj, kiuj estas stabilaj sub la novaj prem- kaj temperaturkondiĉoj; krome ankaŭ la rokaĵo[[stratumo]] transformiĝas. Tipe porel metamorfaj petroj estas la [[skistecoskisto]].
 
El [[kvarco|kvarc]][[sabloŝtono]] ekestas per rekristaliĝo kaj la subtila kunkresko de la unuopaj kristalgrejnoj la metamorfa petro [[kvarcito]], je kiu la formo de la unuopaj sablograjnoj ne plu estas rekoneblaj. El (pura) kalkŝtono ekestas per rekristaliĝo, je plukonzisto de la sama kemia substanco, malfajngrajna [[marmoro]].
La sub diversaj kondiĉoj ekestintajn metamorfajn petrojn oni denove alordigas al metamorfaj [[facio]]j. Petro ekestinta per parta fandiĝo ([[anatekso]]) nomiĝas [[migmatito]] kaj reprezentas la transiron al magma petro.
 
[[Dosiero:Kristalliner Kalk.jpg|300px|thumbeta|Kristala [[kalko]] ([[marmoro]])., Klareklare rekoneblaj estas la brilantaj kristaloj[[kristalo]]j.]]
 
Grandregiona metamorfozo de rokaĵoj plej ofte okazas en granda profundo, sed lokaj transformiĝoj ankaŭ povas aperi proksime al la tersurfaco, ekzemple je lokoj, kie altaj tensioj konstruiĝis.
 
* ''Dinamika metamorfismo'' estas kaŭzita per alta premo. Ĝi povas ekzemple aperi loke je [[faŭlto]]j, ankaŭ dum la faldiĝo de petroj per kunpremado kaj rekristaliĝo okazas dinamika metamorfismo. Ekzemplo estas la transformiĝo de [[argilmineraloargilo|argilaj]] sedimentoj[[sedimento]]j al [[ardezo]].
 
* ''Termika metamorfismo'' estas la nomo de la petrotransformiĝo per varmecinfluo el la ĉirkaŭanta rokaĵo aŭ, en loka skalo, per hejtado de petro ĉirkaŭanta malgrandan magmokameron. Gigantaj transformiĝozonoj nomiĝas ''aŭreoloj''; ili formiĝas ĉirkaŭ grandaj profunde situantaj [[plutona intruzioplutonito|plutonaj intruzioj]]. Tiamaniere ekzemple ekestas [[granito]].
 
* Per grandarea varm- kaj preminfluo ekestas ''regiona metamorfismo'', kiu estas disdividata je diversaj gradoj. [[Ardezo]] indikas regionan metamorfismon de malalta grado, [[gnejso]] kontraŭe estas produkto de altgrada metamorfozo.
 
== Ekzemploj ==
* [[gnejso]]▼
* [[eklogito]]
* Fruchtschiefer (germanlingve. La tradukinto ne trovis alilingvan ekvivalenton. Vidu sub: Wikipedia.de, la artikolon "Fruchtschiefer")
Linio 23 ⟶ 22:
* [[argilardezo]]
* [[filito]]
▲* [[gnejso]]
* [[kvarcito]]
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Metamorfozo]]
* [[Sedimenta rokaĵo]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{commons|Metamorphic rock}}
* [http://www.geologieinfo.de/gesteine/metamorphite.html Geologieinfo: Klassifikationklasifiko derde Metamorphitemetamorfaj petroj]
 
== NotoNotoj ==
{{referencoj}}
<references />
 
[[Kategorio:Rokaĵoj]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Metamorfa_rokaĵo"