Sano: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 105:
Moderna publiksana praktikado postulas [[Interdisciplineco|interfakajn teamojn]] de publikaj [[sanlaboristo]]j kaj profesiuloj kiaj [[kuracisto]]j specializitaj en publika sano/komunuma medicino/infekta malsano, [[psikologo]]j, [[Epidemiologio|epidemiologoj]], [[biostatistiko|biostatistikistoj]], helpaj kuracistoj, [[Flegado|flegistinoj]], [[akuŝistino]]j, [[Mikrobiologo|medicinaj mikrobiologoj]], primediaj sanlaboristoj / publiksanaj inspektistoj, [[farmacio|farmaciistoj]], [[apotekisto]]j, [[dentokuracado|denthigienistoj]], [[dieto|dietistoj]] kaj [[nutristo]]j, [[bestokuracisto]]j, publiksanaj inĝenieroj, publiksanaj advokatoj, [[sociologio|sociologoj]], komunumdisvolvigaj laboristoj, komunikfakuloj, [[Bioetiko|bioetikistoj]], kaj aliaj.<ref>{{cite book |author1=Joint Task Group on Public Health Human Resources |author2=Advisory Committee on Health Delivery & Human Resources |author3=Advisory Committee on Population Health & Health Security |publisher=Public Health Agency of Canada |title=Building the public health workforce for the 21st century |location=Ottawa |year=2005 |oclc=144167975}}</ref>
===Memzorgaj strategioj===
{{Ĉefartikolo|Memzorgado|Sociaj rilatoj}}
[[File:Borch Lady washing hands.jpg|thumb|170px|Virino lavante siajn manojn ĉ. 1655]]
Persona sano dependas parte el la aktiva, pasiva, kaj helpitaj ŝlosiloj kiujn la personoj observas kaj adoptas por sia propra sano. Tiuj estas personaj agoj por preventi aŭ minimumi la efikojn de malsano, kutime de kronika kondiĉo, pere de integra administrado kaj zorgado de sano kaj malsano. Tio inkludas personajn praktikojn de [[higieno]] por eviti infekton kaj malsanon, kiaj [[Bano|banado]] kaj [[manlavado]] kun sapo; broŝi kaj purigi [[dento]]jn; stokado, preparado kaj manipulado de [[Nutra sekureco|sekura nutrado]]; kaj multaj aliaj. La informaro plukiĝas el personaj observoj de la ĉiutaga vivo – kiaj pri [[dormo]]-modeloj, konduto pri [[korpekzercado]], nutra enhavo kaj mediaj trajtoj – povas esti uzata por informi pri personaj decidoj kaj agoj (''ekz.'', "Mi sentas min laca matene tiele mi klopodos dormi sur diferenca [[kapkuseno]]"), same kiel pri klinikaj decidoj kaj traktadaj planoj (''ekz.'', paciento kiu notas ke siaj ŝuoj estas pli premaj ol kutime povus havi intensigon de maldekstr-flanka kormalforto, kaj povas postuli diurezigan medikamenton por malpliigi fluidajn troŝarĝadon).<ref name="e-primer3">Robert Wood Johnson Foundation. (2008). [http://www.projecthealthdesign.org/media/file/E-primer_3.pdf ''Health in Everyday Living''.]</ref>
{{redaktata}}
Personal health also depends partially on the social structure of a person's life. The maintenance of strong [[social relation]]ships, [[volunteering]], and other social activities have been linked to positive mental health and also increased longevity. One American study among [[old age|seniors]] over age 70, found that frequent volunteering was associated with reduced risk of dying compared with older persons who did not volunteer, regardless of physical health status.<ref>{{cite journal | author = Harris AH, Thoresen CE | title = Volunteering is Associated with Delayed Mortality in Older People: Analysis of the Longitudinal Study of Aging | journal = Journal of Health Psychology | volume = 10 | issue = 6 | pages = 739–52 | year = 2005 | pmid = 16176953 | doi = 10.1177/1359105305057310 | url = http://www.chce.research.va.gov/docs/pdfs/pi_publications/Harris/2005_Harris_Thoresen_JHS.pdf }}</ref> Another study from Singapore reported that volunteering retirees had significantly better [[cognition|cognitive performance]] scores, fewer [[mood disorder|depressive symptoms]], and better mental well-being and life satisfaction than non-volunteering retirees.<ref>{{cite journal | author = Schwingel A, Niti MM, Tang C, Ng TP | title = Continued work employment and volunteerism and mental well-being of older adults: Singapore longitudinal ageing studies | journal = Age and Ageing | volume = 38 | issue = 5 | pages = 531–7 | year = 2009 | pmid = 19474036 | doi = 10.1093/ageing/afp089 }}</ref>
Prolonged [[psychological stress]] may negatively impact health, and has been cited as a factor in [[cognitive impairment]] with aging, depressive illness, and expression of disease.<ref>{{cite journal | author = McEwen BS | title = Protective and damaging effects of stress mediators: central role of the brain | journal = Dialogues Clin Neurosci | volume = 8 | issue = 4 | pages = 367–81 | year = 2006 | pmid = 17290796 | pmc = 3181832 }} {{open access}}</ref> [[Stress management]] is the application of methods to either reduce stress or increase tolerance to stress. [[Relaxation technique]]s are physical methods used to relieve stress. Psychological methods include [[cognitive therapy]], [[meditation]], and [[positive thinking]], which work by reducing response to stress. Improving relevant skills, such as [[problem solving]] and [[time management]] skills, reduces uncertainty and builds confidence, which also reduces the reaction to stress-causing situations where those skills are applicable.
== Proverbo ==
| |||