Iranaj popoloj: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
AndyHM (diskuto | kontribuoj) Nova paĝo kun 'dosiero:Moderniranianlanguagesmap.jpg|eta|dekstra|350px|Geografia distribuo de la iranaj lingvoj: Persa (verde), Pastoa (viole) kaj Kurda (turkise), Baluŝa (flave), kaj aliaj...' |
AndyHM (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 5:
La iranaj popoloj vivas ĉefe en [[Mezoriento]], [[Centrazio]], [[Kaŭkazio]] kaj partoj de la [[Hinda subkontinento]], kvankam popoloj kiuj parolis iranajn lingvojn estis trovitaj en la pasinteco en tuta Eŭrazio, ekde la [[Balkanoj]] ĝis okcidenta [[Xinjiang|Ĉinio]].
Ĉar
La etnaj grupoj kiuj konsistigas la iranajn popolojn venas el branĉo de la antikvaj prairananoj. La eltrovoj arkeologiaj en [[Rusio]], Centrazio kaj Mezoriento donis malmultan informon pri la vivstilo de la unuaj gentoj. La iranaj popoloj ludis tre gravan rolon laŭlonge de la historio: la [[Persa Imperio|persoj]] [[aĥemenidoj|aĥemenidaj]] establis unu el la unuaj multnaciaj ŝtatoj en la mondo, kaj la nomadaj [[skitoj]]-[[sarmatoj]] regis la vastajn ebenaĵojn de Rusio kaj okcidenta [[Siberio]] dum jarcentoj, kun grupo de militistaj sarmatinoj kiu eble estigis la grekan legendon pri la [[amazonoj|amazonoj]].
Krome, laŭ kelkaj akademiuloj, la diversaj religioj de la iranaj popoloj, inkluzive de [[zaratuŝtrismo]] kaj [[manikeismo]], servis kiel gravaj filozofiaj influoj en la [[judismo|juda]]-[[kristanismo|kristana]] religio. La unuaj iranaj triboj estis la antaŭuloj de multaj aliaj triboj kaj popoloj, inkluzive de la persoj, la [[kurdoj]], la [[paŝtooj]] kaj aliaj malpli grandaj etnoj. La iranaj popoloj de la sudo postvivis la konkerojn de [[Aleksandro la Granda]], la intencojn je kultura regado de la [[araboj]] [[islamo|islamaj]], kaj la invadojn de la [[mongoloj]], dum la nordaj iranaj popoloj estis asimilitaj de la [[slavoj]] kaj aliaj eŭropaj popoloj.
| |||