Skeaj Pordegoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
e Korektoj
Linio 1:
La '''Pordoj Skeoj''' ([[latina lingvo|latine]] Portae Scaeae, [[antikva greka lingvo|helene]] Σκαιαί πύλαι [Skee pule], «Okcidentaj pordoj») estis [[pordo|fabelaj pordoj]] de la muro kiu ĉirkaŭis la antikvan urbon [[Trojo]]. Probable tra ili, la [[Troja ĉevalo (mitologio)| mita ligna ĉevalo]] eniris la urbon.
 
Estas la sola pordo vere menciita de [[Homero]] en [[Iliado]]<ref>En [[Iliado]], [[Homero]] parolas plurfoje pri «Pordoj Skeoj», kay malplifoje pri «Dardaniaj Pordoj» (kanto V ekz.) iamaniere oni legas tiun kiel ĝitio signifas ankaŭ la Pordoj Skeoj. Tio ne estas same en la plidubinda latina historia versio pri troja milito de iu nomiĝis Dareso el [[Frigio]] (Latina titulo de la verko : De excidio Trojæ historia) : en tiu ĉi, Trojo havis ses pordoj nomiĝas ĉiun Antenoro (latine Antenoria), Dardania (lat. Dardania) , Ilia (Ilia), Skea (Scaea), Timbrea (Thymbraea) kaj Troja (Trojana) (ĉapitro IV [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/dares/troie.htm#IV france], [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/dares/troiela.htm#IV latine])</ref>. ĜiIli kondukis al la greka batalkampo. ĜiIli estis pordoj fermeblaj per bariloj<ref>Kanto 21, ''«Tiel li parolis kaj ili malfermis la pordojn detirante la barilojn»'' ((fr) "Il parla ainsi, et ils ouvrirent les portes en retirant les barrières"), [[Iliado]], [[Homero]] [http://philoctetes.free.fr/ilchant21.htm]{{fr}}</ref>. La aŭtoro parolas pri ili ofte, kaj greka aŭ troja armeoj alproksimiĝis aŭ foriĝis ilin plurfoje. Tiuj pordoj, elirinte sur la ebenaĵoj de bataloj, estis la finofara bariero en la troja malantaŭeniro kaj ne transirebla parto de la muro por grekaj batalistoj kie ili ricevis la trojajn sagojn, laŭ Iliado.<br />
Proksime de la pordoj, troviĝis [[Eŭropa fago|fago]]<ref>Kanto 6, ''«Tuj post kiam [[Hektoro]] atingis pordojn Skeojn kaj la '''Fagon''', ĉiuj virinoj kaj ĉiuj knabinoj el trojanaro kuris ĉirkaŭ lin»'' ((fr) "Dès que Hektôr fut arrivé aŭ portes Skaies et au ''''Hêtre'''', toutes les femmes et toutes les filles des Troiens couraient autour de lui"), [[Iliado]], [[Homero]] [http://philoctetes.free.fr/ilchant6.htm]{{fr}}</ref> kio ŝajnis io grava por trojanoj. La dubinda verkisto [[Dareso el Frigio]]<ref>Dareso el Frigio (latine Daretis Phryghii), ''Historio de la troja milito'', ĉ. 40, [http://www.thelatinlibrary.com/dares.html Latine], [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/dares/troie.htm France] </ref>, sur la pordoj mem, bildigis ĉevalan kapon.<br />
 
Krom la probabla transiro de la [[Troja ĉevalo (mitologio)|troja ĉevalo]]<ref> La Iliado haltigas antaŭ la epizodo pri la troja ĉevalo kio estas rakontita en aliaj verkoj pri troja milito.</ref> danke al kiu, grekoj sukcesis eniri la urbon kaj gajnis la militon, Homero faris la pordojn kiel speciala loko kie oni disvolvadas gravajn eventojn dum la milito :
*Tie, kun la maljuna reĝo<ref>Homero faris ankaŭ [[Pariso|Aleksandro]] kiel reĝo : ekzemple al fino el Kanto 3 : ''«Kaj, la unuo, la reĝo Aleksandro[...]»'' ("Et, le premier, le roi Alexandros[...]"), [[Iliado]], [[Homero]] [http://philoctetes.free.fr/ilchant6.htm]{{fr}}</ref> [[Priamo]], estis saĝuloj kiel [[Antenoro]] kaj aliaj respektindaj maljunaj trojaj princoj<ref>Kanto 3,'' «Priamo, [..] Antenoro, sidis, maljunuloj respektindaj, supre pordojn Skeojn»'' ((fr) "Priamos, [...] Anténor, [...] siégeaient, vieillards vénérables, au-dessus des portes Skaies"), [[Iliado]], [[Homero]] [http://philoctetes.free.fr/ilchant3.htm]{{fr}}</ref>. Ili, bonaj paroladistoj, paroladis ĉar ili sole rigardis la militon pro ilia maljuneco.
*Priamo invitis [[Helena de Trojo|Helene]] kunigi ilin, li subtenis ŝin kaj li diris ke ŝi ne estis la kaŭzo de la milito sed prefere li estis. Tiam, ŝi prezentis grekajn ĉefajn rolulojn<ref>Kanto 3, ''«Venu, kara infano, proksimiĝu, sidu ĉe mi por revidi vian unuan edzon, kaj vian parencon, kaj viajn amikojn. Vi ne estas la kialo de niaj malfeliĉoj [...] Diru min la nomon de tiu batalisto [...] .»'' ((fr) "Viens, chère enfant, approche, assieds-toi auprès de moi, afin de revoir ton premier mari, et tes parents, et tes amis. Tu n'es point la cause de nos malheurs [...] Dis-moi le nom de ce guerrier [...]" ), [[Iliado]], [[Homero]] [http://philoctetes.free.fr/ilchant3.htm]{{fr}}</ref>.
*Ankaŭ ĉirkaŭ la pordoj, okazis unu el la plej emociaj scenoj en la homera Iliado kiam la troja generalego kaj princo [[Hektoro]] adiaŭigas sian plorantan edzinon [[Andromaka]] kun sia filo [[Astianakso]] ankoraŭ infaneto :<br/><br/>
Linio 16:
 
Kaj la granda Hektoro je movanta kasko respondis ŝin :
 
—Certe, virino, tiuj maltrankvilaĵoj eniĝas ankaŭ al mi, sed mi timegus kruele trojanojn kaj trojaninojn kun longaj trenantaj [[peploso]]j<ref>Longa antikva tuniko ([[greke]] πέπλος).</ref>, se, kiel kovardulo, mi fluus la batalojn [...] Sed nek la estonteca malbono de la Trojanoj nek tio de [[Hekubo]] mem, de la reĝo Priam kaj de miaj fratoj kuragaj kiuj mortiĝos multe pro la batalistoj aliaflankaj, nenio afliktas min ol tio de vi, kiam unu grekulo kirasiĝa bronze forkaptos vian liberon kaj foriĝos vin plorante ! [...] Kaj, verŝajne, iu diros, vin vidante disverŝi viajn larmojn :<br/>
 
—Tiu ĉi estis la edzino el Hektoro kiu estis la plej brava el trojanoj, ĉevalaj dresistoj, kiam li batalis cirkaŭ Trojo.