Rijeko: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo |
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj |
||
Linio 121:
== Demografio en [[1910]] ==
Loĝantaro: 49.806
* 6.493 (13,0%) [[hungaroj]]
Linio 133:
En [[1719]] la urbo ricevis la rangon "libera haveno", samtempe [[vojo]] estis konstruita al [[Zagrebo]]. En [[1776]] la urbo aldoniĝis al Kroatio, sed post 3 jaroj ĝi ricevis memstaran statuson sed jam kiel parto de Hungara reĝlando. Baldaŭe Kroatio rericevis ĝin.
En [[1868]] [[Hungario]] kaj [[Kroatio]] faris ŝanĝon: por departementoj [[Szerém]], [[Verőce]] kaj [[Pozsega (reĝa departemento)]] hungaroj ricevis havenurbon [[Rijeko]]n. La urbo iĝis "fremda korpo" en Kroatio. Dum la hungara erao la urbo multe prosperis, ĝi havis fervojan linion al [[Zagrebo]]-[[Budapeŝto]] kaj al [[Triesto]]. Tie naskiĝis [[János Kádár]]. Post la [[unua mondmilito]] italaj brigadoj okupis la urbon, baldaŭ estis memstara urboŝtato, fine aliĝis al [[Jugoslavio]]. Hungario pro pasinta kunhistorio havas avantaĝojn por uzi la havenon.
Unu el la temoj kiuj plie malhelpis la pactraktatojn per kiuj finis la [[Unua Mondmilito]] estis la intencoj de [[Italio]] akiri teritoriojn de orienta [[Adriatiko]] kun certe iome da itala populacio aŭ historio, sed ene de tutslava areo, kiun deziris ankaŭ la naskanta nova ŝtato [[Jugoslavio]] (ankoraŭ ne laŭ tiu nomo). La ĉefa problemo estis Rijeko (tiam Fiume, signige simple rivero), kies [[haveno]] ne estis atribuita al Italio fare de la venkintaj aliancanoj en sekreta traktato de 1915, kvankam majoritato de ties populacio estis italdevena. Fine de oktobro de 1918, kroataj rotoj okupis la urbon, sed la itala populacio reagis kreante Nacian Konsilantaron, kiu petis helpon de najbaraj italaj rotoj. Venis konfuzaj monatoj, kiujn la aliancanoj klopodis mildigi per kuna militokupo kaj diplomatia solvo. Usona prezidento Wilson proponis ke Jugoslavio okupu sudon de Istrio kaj Rijekon. La itala delegitaro abandonis la konferencon reage. Posta propono de franca Tardieu konvertis la urbon en sendependa urboŝtato sub kontrolo de Societo de Nacioj kaj oni donis al Italio la tutan Istrion, dum al Jugoslavio la reston de Dalmatio, sed kaj italoj kaj jugoslavoj malakceptis la proponon.
Linio 140:
== Vidindaĵoj ==
== Servoj ==
* [[Flughaveno Rijeko]]
Linio 173:
== Esperanto ==
En [[1907]] fondiĝis en la urbo [[Adriatika Esperanto-Ligo]], kies prezidanto estis [[barono]] [[Lajos Orczy]]. Li aliĝis al [[Ido]] inter la unuaj. La membraro ne sekvis lin, sed la Ligo jam en [[1908]] ĉesis.
En Rijeko okazis kongreso de [[SAT]] en [[1980]] kaj [[IJK 1998|Internacia Junulara Kongreso]] en [[1998]].
En la urbo okazis la 10a kongreso de la [[EEU]] de la 6a ĝis la 12a de Julio 2014.
Linio 181:
== Eksteraj ligiloj ==
{{
{{
{{
{{
== Eksteraj ligiloj ==
| |||