Lokomotivo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
'''Lokomotivo''' estas [[fervojo|fervoja]] [[veturilo]], destinita por movigi (tiri, kaj mapli ofte puŝi) aliajn fervojajn veturilojn, plej ofte pasaĝerajn kaj [[Normala_ŝarĝa_vagonoNormala ŝarĝa vagono|ŝarĝajn]] vagonojn. La frua nomo "Lokomotivo" estas ĉiufoje la [[vaporlokomotivo]] en diversaj konstruaj formoj. Ekde ĉirkau 1829 ([http://de.wikipedia.org/wiki/Rocket_%28Lokomotive%29] [[Raked-lokomotivo]]), dum 100 jaroj, multaj fervojoj havis nur [[vaporlokomotivo]]jn. La ŝanĝo de trakcia de vapora lokomotivo al aliaj lokomotivoj, nome [[dizela lokomotivo]] kaj [[elektra lokomotivo]] estis ĉirkau de jaro [[1945]]-[[1955]].
 
[[FileDosiero:Rocket Cylinder.jpg|thumb|Raked-lokomotivo de 1829]]
 
== Trakcia formo de lokomotivoj ==
[[FileDosiero:2007-05-13 02b Lok 23042 in Urmitz (kleine Datei).jpg|thumb|'''Vapora lokomotivo''', konstruo [[1950]]-ĝis [[1959]], en funkcio ĝis [[1976]], '''DB-Lokomotivo 23042''', bildo de Lothar Spurzem; de 13- majo [[2007]] antaŭ la halta punkto Urmitz, speciala trajno en trako [[Koblenz]] - [[Neuwied]]; (hodiaŭ ankaŭ en funkcio muzea lokomotivo 23058)]]
 
=== Lokomotivoj kun propra fonto de energio ===
Tre grave estas lokomotivoj kiuj veturas '''per sia propra fonto de [[energio]]''':
 
==== Vaporlokomotivo ====
* [[Vapora lokomotivo]], la vapora lokomotivo estis kaj estas ankaŭ hodiaŭ la plej grava transporta ilo pro la moderna industria tempo ekde ĉirkau 1830 ĝis hodiaŭ, la ĥinaj vaporaj lokomotivoj estas tre fama, (ankaŭ la aliaj novajn elektraj kaj dizelaj lokomotivoj de ĉina industrio). La riparo de la vaporlokomotivo ne estas tre kompleksa, sed bezonas tre zorgemajn bonajn metiistojn kaj bonajn maŝhinojn.
 
==== Vapora magazenlokomotivo ====
* [[Vapora magazenlokomotivo]] estas sen fajra lokomotivo, la lokomotivo havas nur vaporon en magazena kaldrono kaj prenas de nove vaporon de fabrika kaldrono en industria tereno
[[FileDosiero:Dampfspeicherlok Genthin Henkel Werk.jpg|thumb|Vapora magazenlokomotivo Genthin Henschel - (muzeo), renovigita lokomotivo, bildo de Mathias Lück]]
 
==== Dizela lokomotivo ====
* [[Dizela lokomotivo]]; oni havas tre bonajn lokomotivojn ĉirkau ekde jaro 1950. La ĥina industrio konstruas tre belan kaj fortan dizelan lokomotivojn por afrika landoj en 1000mm vojo. Hodiaŭ la moderna dizelan elektran lokomotivon estas tre speciala tehnika produkto, oni bezonas ĉiuj teĥnikajn kaj natursciencan scion por konstrui bonan lokomotivon, oni bezonas specialistojn pri motorojn kaj pri elektra motorojn kaj pri multaj helpa aparataro. Ofte la lokomotivo ne funkcis pro domaĝo en helpa aparatro. Ankaŭ la dizela lokomotivo kun hidro[[rapidumskatolo]] estas tre kompleksa.
[[FileDosiero:225053BochumNord.jpg|thumb|'''Dizela lokomotivo''' DB 225 053 kaj alia lokomotivo sen kona numero (frua klaso 215) kun ŝtalo trajno en [[Bochum]], somero [[2005]]. Bildo de Stefan Kunzmann]]
 
==== Akumulatora lokomotivo ====
* [[Akumulatora lokomotivo]]; oni uzas la specialan lokomotivon ofte en industria tereno kaj en mineja industrio.
 
[[FileDosiero:Parkeisenbahn Dresden blaue Lokomotive 2008-08-31.jpg|thumb|Akumulatora lokomotivo de parka fervojo en [[Dresden]], blua lokomotivo, bildo de Henry Mühlpfordt de 31-a aŭgusto [[2008]].]]
 
=== Elektrolokomotivoj sen propra fonto de energio ===
Tre grave estas hodiaŭ lokomotivoj kiuj veturas '''sen propra fonto de [[energio]]''':
 
* [[Elektrolokomotivo]] La elektrolokomotivo aŭ '''elektraj Lokomotivoj''' estas '''la plej kosta kaj unua de plej moderna formo de trakcio.''' La elektra trakcio bezonas ankaŭ mastoj, tre granda elektra aparataro, elektraj centraloj kaj ankaŭ plej granda spaco en tuneloj pri elektra instalaĵaro. En tre grandaj landoj la elektra trakcio estas tre kosta, oni uzos nur en urboj kaj por lineoj kun tre granda transporta volumo. La moderna formo de trakcio por grandaj landoj estas la trakcio per tre modernaj dizelaj lokomotivoj.
 
== Elektraj lokomotivoj ==
{{Ĉefartikolo|Elektrolokomotivo}}
[[Dosiero:Elektra_lokomotivo_vl60kp.jpg|thumb|420px|Elektra lokomotivo de tipo VL60k/p (ВЛ60к/п). Lokomotivoj de diversaj tipoj de serio VL60 estis produktataj en [[Sovetunio]] ekde jaro 1957 ĝis jaro 1967.]]
 
[http://www.focus.de/finanzen/boerse/aktien/siemens/china_aid_69754.html] Siemens konstruis en jara 2007 kune kun ĥina industrio tre povan lokomotivon por [[Ĥinujo]]. La lokomotivo kun 6 aksoj (C-C) kun pezo de 150 t, 6 aksoj 25 t donas 150 tunojn da lokomotiva pezo La aksa pezo estas da 2Q=25t, la lokomotivo pri peza transporto havas 9,6MW-n povon. La lokomotivo povas veturi kun 120 km/h. La lokomotivo estis la plej forta lokomotivo en jaro 2007. Oni ne povis konstrui plej forta lokomotivo sen aliaj
reloj kaj aliaj elektra aparataro.
 
La elektra lokomotiva sistemo estas''' tre kosta, sed tre bona''' kaj havas tre grandan povon.
Oni povas doni hodiaŭ ĉirkau nur 10 megavaton (13600 ĉevalpovo) pro elektra lokomotivo kun trajno, ĉar oni ne povas konstrui plej grandan [[supertraka kontakta lineo|supertrakan kontaktan lineolineon]]n. Oni uzas ofte 4-4 duoblan -lokomotivojn aŭ 6-6 duoblan lokomotivojn por peza transporto.
 
Lokomotivoj estas [[elektro|elektraj]], kiuj prenas [[elektra energio|elektran energion]] de [[kontaktrelo]] aŭ [[supertraka kontakta lineo]] per [[pantografo]].
 
== Servoj ==
Lokomotivo ĉiam havas:
* [[Motoro]]n por veturi;
* [[Stiristejo]]jn por stiristo stiru la trajnon, stiristejoj povas esti unu aŭ du - en ĉiu fino.
 
Se lokomotivo havas nur unu stiristejon en sia fino, kutime la lokomotivo estas uzata en duo, kiam du samaj lokomotivoj estas kunigitaj tiel, ke la stiristejoj estas en eksteraj finoj de la duo.
Linio 52:
Lokomotivo ankaŭ povas havi nur unu stiristejon pli proksime al sia mezo, tiel ke la stiristo povas rigardi de tie en ambaŭ direktojn.
 
== Vidu ankaŭ en Vikipedio ==
* [[Vaporlokomotivo- kaj Maŝinfabriko DLM]]; [[DLM]] moderna vapora lokomotivo en [[Svisujo]]
 
== Literaturo ==
* ''Elektrikli Demiryollarin Sabit Tesisleri'' ='' Die ortsfesten Anlagen elektrischer Bahnen'' / Karl Sachs ; Çeviren ''(Uebers.)'' Mustafa Münir Ülgür [[Istanbulo]] : Kutulmuş Basimevi, [[1953]] 615 p.Serio: ''(T.C. Istanbul Teknik Universitesi Kütüphanesi; Say''i ; 290) '''La lokalaj instalaĵoj de elektraj fervojoj.'''
* Sachs, Karl, Elektroingenieur, Schweiz, 1886 - 1980; Die ortsfesten Anlagen elektrischer Bahnen : ein Handbuch für die Praxis sowie für Studierende / von Karl Sachs; Zürich [etc.] : Orell Füssli, [[1938]]; XII, 321 p.;'''La lokalaj instalaĵoj de elektraj fervojoj.'''
* ''Elektrische Triebfahrzeuge : ein Handbuch für die Praxis sowie für Studierende : in drei Bänden'' / de Karl Sachs; elektraj (tirveturiloj); (lokomotivoj); ''hrsg. vom Schweizerischen Elektrotechnischen Verein'' [[Elektro Svisujo]]; 2-a, nova revisa eldono, [[Vieno]] : Eldonejo [[Springer]], [[1973]] 3 volumoj ISBN 3-211-81072-2 [[Vieno]]; 0-387-81072-2 New York [[Novjorko]]; La libro estis tre grava verko, la "biblo", kaj enhavas ankaŭ tekston pri la granda C-C dizela lokomotivo de SLM de 1959 por la rumanaj ŝtaj fervojoj. La dizela lokomotivo de rumanaj fabrikoj estas ankaŭ en [[ĥinujo]] en funkciado. ([http://www.le-rail.ch/text/projekt47.htm C-C 1959]);
 
{{projektoj|commonscat=Locomotives}}
Linio 64:
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{elEL}} http://www.atlaslokomotiv.net/ <!-- _Atlas_ _lokomotiv_ -->
{{elEL}} http://www.prototypy.cz/ <!-- _Stránky_ o _lokomotivních_ _unikátech_ a _prototypech_ -->
 
{{elEL}} [http://www.focus.de/finanzen/boerse/aktien/siemens/china_aid_69754.html Siemens konstruas kune kun ĥina industrio tre povan lokomotivon por Ĥinujo]
{{ĝermo-teknologio}}
{{Commons|Train}}
 
[[Kategorio:Lokomotivoj| ]]
 
{{Commons|Train}}