Gustavo Adolfo Bécquer: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 2:
'''Gustavo Adolfo BÉCQUER''', origine: '''Gustavo Adolfo DOMÍNGUEZ BASTIDA''' (naskiĝis la [[17-a de februaro|17-an de februaro]], [[1836]], mortis la [[22-a de decembro|22-an de decembro]], [[1870]]) estis [[Hispanio|hispana]] [[verkisto]].
 
== Vivo ==
Li naskiĝis en [[Sevilo]] kaj lia vivo estis markata de malriĉo kaj sufero. Li [[amo|amis]] du virinojn kiuj ne amis lin; lia edzino forlasis lin. Li spertis ankaŭ malbonan sorton profesie: li volis esti [[pentristo]], sed li devis esti [[verkisto]] kaj [[ĵurnalisto]]; tamen li estis maldungita ofte. Li malsaniĝis je [[tuberkulozo]] je sia 21-a jaro kaj pro tio mortis post dek tri jaroj.
 
== Signifo ==
Bécquer estis malfruanta romantikulo. Li eniris en tiu viv- kaj verkostilo kiam ĝi jam ne estis moda kaj la nova epoko revolucia kaj realisma prifajfis la fantaziajn kaj amajn historiojn. Li sekvis la spurojn de la germana [[romantikismo]], nome de [[Heinrich Heine]], kies mallongaj, sopirecaj ampoemoj inspiris lin. Do, li jam estis for de la senespera kaj brueca romantikismo de la unua duono de la 19a jarcento kiam interbatalis romantikuloj kontraŭ kontraŭromantikuloj kaj revoluciaj romantikuloj kontraŭ reakciaj romantikuloj. La ideologiaj bataloj jam iome malgrandiĝis, sed ĉiukaze GAB aliĝis al reakcia partio, ĉefe pro stetikaj ideoj.
 
Kvankam li neniam estis sukcesa dumvive, post lia morto aliaj poetoj inspiriĝis en ĝia ideo de la ampoezio kaj sekvis lian spuron fine de la 19a jarcento kaj dum la tuta 20a jarcento, kiam li iĝis aminspirilo, ĉefe de liajn amasajn legantinojn. Nome estis la uzado de la sugesto kio modernigis ĝian verkaron. Li parolas pri sia amsufero sed ne klarigas precize kia kaj kiu estas la amkialo.
 
== Verkoj ==
=== ''Legendoj'' kaj ''Rimaĵoj'' ===
Bécquer ŝuldas sian famon al du verkoj:
* La unua estas la '''''Legendoj''''' kiujn li verkis ĉirkaŭ 1860. En ili laŭ la romantika kutimo enprofundiĝi en popolaj rakontoj fantaziaj kaj legendoj, utiligas tiujn por kreado de iluziaj mondoj kie mortigintoj, fantomoj, amdeziroj kaj teruraj krimoj interplektas historiaĵojn vere popoleskajn. Por tio utiligas ankaŭ la fonon de historiajn hispanajn urbojn, kiel [[Toledo]], [[Sevilo]], [[Soria]], ktp. Krome kiel ligilo al lia alia verko, brilas la amo al neatingeblaj virinoj, foje eĉ neekzistantaj, kiel en "La lunradio".
* La duan verkon neniam publikigis Bécquer kiel veran tutan libron, sed nur aparte en revuoj inter 1859 kaj 1871. La '''''Rimas''''' aŭ "Rimaĵoj" estas kolekto de ampoemoj, kie Bécquer pasas de unu temo al alia, nome de la propra tasko de poeziverkado ĝis la amsento kaj en tiu oni malsupreniras per dolora ŝtuparo laŭ ia gradeco: de amkanto al abandono, de simpla doloro al malespero, de soleco al morto.
* "Rimas" aperis en esperanta traduko de [[Fernando de Diego]] sub la titolo "Kun Sopira Koro" en 1972.
 
== Bécquer starigis al Muziko ==
Lia ''Rimas'' estis tre grava en la studo de la muziko de la Jarcento XIX pro sia poezio estas la plej agordita al muziko en la tuta historio. La ''Rimas'' havas proksimume ducent versioj surmetis muzikon de komponistoj kiel [[Isaac Albéniz]] aŭ [[Joaquín Turina]]. La plej grava el ĉiuj estas la Rimoj de Bécquer de Isaac Albéniz ĉar Albéniz estas unu el la plej grandaj komponistoj el la tuta mondo. Tiuj Rimoj estis ĵus malkovrita en siaj du versioj de la partituron, por parolanto kaj kantisto, kaj esti redaktata kiel partituro kaj rekordon kiel 'Kompleta Eldono de Bécquer Rimoj by komponisto Isaac Albéniz' por unua fojo en 2014.
 
==== Specimeno tradukita ====
 
{| width="100%" bgcolor="#F6FFFF" align="center" border="0" cellpadding="8" cellspacing="0"
Linio 58:
|}
 
== Bildaro ==
<gallery>
|<!-- thumb|left|180px|Gustava Adolfo BÉCQUER. Pentrado _realizada_ _por_ _su_ _hermano_ _Valeriano_, _cuelga_ _en_ _las_ _paredes_ _del_ [[Muzeo _de_ Belartoj _de_ Sevilo]]. -->
Linio 66:
</gallery>
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Monaĥejo de Veruela]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{projektoj|wikisource=Gustavo Adolfo Bécquer}}
{{elEL}} http://www.cervantesvirtual.com/FichaAutor.html?Ref=13 <!-- Plenaj laboroj de _Bécquer_, en Hispana -->
{{elEL}}[https://www.youtube.com/watch?v=WO5c2gQ8Ae8 Eltiraĵoj el 'Rimoj de Bécquer' de Isaac Albéniz en YouTube]
{{elEL}} http://cvc.cervantes.es/obref/rimas <!-- prinotita redakcio de ''(Rimas, Rimiĝas, Interrimas, Kunrimas, Rimoj) '', en Hispana -->
{{elEL}} http://cervantesvirtual.com/FichaAutor.html?Ref=13 <!-- Opera _digitale_ _completa_ in _spagnolo_ -->
{{elEL}} http://dmoz.org/World/Español/Artes/Literatura/Autores/Grandes_escritores_de_la_lengua_hispana/B%C3%A9cquer,_Gustavo_Adolfo <!-- _Directorio_ in _spagnolo_ -->
{{elEL}} [http://groups.google.es/group/soc.culture.esperanto/browse_thread/thread/7368e611ce0d832a?hl=eo Esperanta traduko de "El monte de las ánimas"] ("La monto de la animoj")
{{elEL}} [https://itunes.apple.com/es/album/isaac-albeniz-rhymes-by-g.a.becquer/id827850278 Libreto kun traduki la poemojn kaj la kompleta partituro de la 'Rimoj' de Isaac Albéniz]
{{vivtempo|1836|1870|Becquer, Gustavo Adolfo}}
 
[[Kategorio:Hispanlingvaj verkistoj]]
[[Kategorio:Hispanaj verkistoj]]