Vikipedio

Natria selenato: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
Robotoj
112 941 redaktoj
e Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 3:
|colspan="2" style="text-align: center;"|<big><big>'''Natria selenato'''</big></big>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[dosieroDosiero:Natriumselenaat_t.png|200px]]
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Kemia strukturo de la<br>Natria selenato'''
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[dosieroDosiero:Sodium selenate3D.png|300px]]
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''3D Kemia strukturo de la<br>Natria selenato'''
|-
||[[Kemia formulo]]||{{elEL}}<big><center>'''Na<sub>2</sub>SeO<sub>4</sub>'''</center></big>
|-
|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||{{elEL}}{{elEL}}[http://www.commonchemistry.org/ChemicalDetail.aspx?ref=13410-01-0 13410-01-0]
|-
|[[ChemSpider|ChemSpider kodo]]||{{elEL}}{{elEL}}[http://www.chemspider.com/Chemical-Structure.24185.html 24185]
|-
|[[PubChem|PubChem-kodo]]||{{elEL}}{{elEL}}[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/25960 25960]
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Fizikaj proprecoj'''
|-
|[[Aspekto]]||{{elEL}}{{elEL}}Blanka aŭ grizkolora pulvoro
|-
|[[Mola maso]]||{{elEL}}{{elEL}}188.95 g mol<sup>-1</sup> {{elEL}}331,0434 g mol<sup>-1</sup> (heptahidrata) {{elEL}}369,09 g mol<sup>-1</sup> (dekahidrata)
|-
|[[Simplified molecular-input line-entry system|Smiles]]||{{elEL}}{{elEL}}[O-][Se](=O)(=O)[O-].[Na+].[Na+]
|-
|[[Denseco]]||{{elEL}}{{elEL}}3,098 g/cm<sup>3</sup>
|-
|[[Solvebleco]]||{{elEL}}{{elEL}}[[Akvo]]:Solvebla
|-
|[[Mortiga dozo (LD50)]]||{{elEL}}{{elEL}}18,45 mg/kg (muso, buŝa) (Nofre)
|-
|'''Merck Index'''||{{elEL}}{{elEL}}14,8671 {{elEL}}15,8800
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Deklaroj pri Risko kaj Sekureco|'''Sekurecaj Indikoj''']]
|-
|[[Listo da R-Deklaroj|Risko]]||{{elEL}}{{elEL}}[[Listo da R-Deklaroj#R23/25|R23/25]] [[Listo da R-Deklaroj#R33|R33]] [[Listo da R-Deklaroj#R50/53|R50/53]]
|-
|[[Listo da S-Deklaroj|Sekureco]]||{{elEL}}{{elEL}}[[Listo da S-Deklaroj#S(S1/2)|S(S1/2)]] [[Listo da S-Deklaroj#S20/21|S20/21]] [[Listo da S-Deklaroj#S28|S28]] [[Listo da S-Deklaroj#S45|S45]] [[Listo da S-Deklaroj#S60|S60]] [[Listo da S-Deklaroj#S61|S61]]
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Pridanĝeraj indikoj''']]
Linio 46:
|}
 
'''Natria selenato''', '''selenato de natrio''' aŭ <big>'''Na<sub>2</sub>SeO<sub>4</sub>'''</big> estas neorganika [[oksigeno|oksooksokombina]]kombinaĵoĵo de [[seleno]] kaj [[natrio]], troveblas en la formoj anhidra, heptahidrata kaj dekahidrata, blanka substanco tre solvebla en akvo. La dekahidrata formulaĵo estas ordinara ingredienco en multevitaminaĵoj kaj bovara nutrado kiel selenofonto.
 
La anhidra salo uzatas en la produktado de vitraĵoj. Kvankam la selenatoj estas multe pli toksaj, multaj fizikaj proprecoj de natria selenato kaj [[natria sulfato]] iel similas. Natria selenato estas ankaŭ ingredienco de kelkaj [[fungicido]]j, [[pesto|pesticidoj]] kaj [[insekticido]]j.
 
== Proprecoj ==
Seleno estas nature okazanta substanco tre toksa en altaj koncentriĝoj, tamen ĝi same estas esenca elemento kiel [[dieta suplemento]]. Selenida acido estas la plej toksa selena kombinaĵo<ref>[http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0054353 Public Library of Science]</ref>. Mallongedaŭra ekspozicio al la elementa seleno, selenida acido kaj selena duoksido per inhalado rezultas ĉefe en spirefektoj, tiel kiel irito de la [[Mukozo|mukoza membrano]], [[pulmo|pulmpulmedemo]]edemo, kronika [[bronkito]] kaj [[bronkito|bronkita]] [[pneŭmonito]].
 
Epidemiologiaj esploroj pri homoj kronike (longedaŭre) ekspoziciitaj al altaj niveloj de seleno en manĝaĵo kaj akvo, raportas senkoloriĝon de haŭto, patologia misformado kaj ungoperdoj, hararfalado, tro da dento- perdo kaj senkolorigo, manko da mensatento, kaj [[Apatio (filozofio)|apatio]].
Linio 59:
La sola selena komponaĵo kiu elmontriĝas kancerogena al bestoj estas selena sulfido, kiu rezultis en pligrandigo de hepato-tumoroj ekde buŝa ekspozicio. La Usona Agentejo por Vivmedia protektado (EPA) klasas elementan selenon kiel apartenanta al la Grupo D, ne konsiderata kancerogena al homoj, kaj selena sulfido al la Grupo B2, probable homa kancerogena.<ref>[http://www3.epa.gov/airtoxics/hlthef/selenium.html United States Environmental Protection Agency]</ref>
 
== Sintezo ==
{{elEL}}Natria selenato estiĝas pere de oksidigo de [[seleno]], unue kun troo da [[nitrata acido]], produktante selenatan acidon. La selenata acido estas neŭtraligata de [[natria karbonato]]:
<big><center><math>\mathsf{Se + 6\;HNO_3 + Na_2CO_3 \ \xrightarrow{}\ Na_2SeO_4 + 6\;NO_2\uparrow + CO_2\uparrow + H_2O }</math></center></big>
 
{{elEL}}Dissolvado de seleno en koncentritaj alkalaj solvaĵoj kune kun [[hidrogena peroksido]]:
<big><center><math>\mathsf{Se + 2\;NaOH + 3\;H_2O_2 \ \xrightarrow{}\ Na_2SeO_4 + 4\;H_2O }</math></center></big>
 
{{elEL}}Traktado de selenata acido kaj [[natria karbonato]]:
<big><center><math>\mathrm{H_2SeO_4 + Na_2CO_3 \longrightarrow Na_2SeO_4 + CO_2 + H_2O}</math></center></big>
 
{{elEL}}Reakcio inter natria selenito kaj [[hidrogena peroksido]]:
<big><center><math>\mathsf{Na_2SeO_3 + H_2O_2 \ \xrightarrow{}\ Na_2SeO_4 + H_2O }</math></center></big>
 
{{elEL}}Oksidigo de natria selenito:
<big><center><math>\mathsf{2\;Na_2SeO_3 + O_2 \ \xrightarrow{700-750^oC}\ 2\;Na_2SeO_4 }</math></center></big>
 
{{elEL}}Elektrolizo de solvaĵo da natria selenito:
<big><center><math>\mathsf{Na_2SeO_3 + H_2O \ \xrightarrow{e^-}\ Na_2SeO_4 + H_2\uparrow }</math></center></big>
 
{{elEL}}Neŭtraliga reakcio de selenata acido kaj [[natria hidroksido]]:
<big><center><math>\mathsf{H_2SeO_4 + 2\;NaOH \ \xrightarrow{}\ Na_2SeO_4 + 2\;H_2O }</math></center></big>
 
{{elEL}}Traktado de [[natria karbonato]] kun selenata acido:
<big><center><math>\mathsf{H_2SeO_4 + Na_2CO_3 \ \xrightarrow{}\ Na_2SeO_4 + CO_2\uparrow }</math></center></big>
 
== Reakcioj ==
{{elEL}}Kiam hejtata, natria selenato malkomponiĝas:
<big><center><math>\mathsf{2\;Na_2SeO_4 \ \xrightarrow{500^oC}\ 2\;Na_2SeO_3 + O_2 }</math></center></big>
 
{{elEL}}La kristala salo estiĝas per hejtado kaj vakua sekigo:
<big><center><math>\mathsf{Na_2SeO_4\cdot 10H_2O \ \xrightarrow{200^oC, vakuo}\ Na_2SeO_4 + 10H_2O }</math></center></big>
 
{{elEL}}Per selenata acido ĝi estigas acidan salon de la respektiva acido:
<big><center><math>\mathsf{Na_2SeO_4 + H_2SeO_4 \ \xrightarrow{}\ 2\;NaHSeO_4 }</math></center></big>
 
{{elEL}}Ĝi estas forta [[oksidigo|oksidigagento]]:
<big><center><math>\mathsf{Na_2SeO_4 + 4\;HCl \ \xrightarrow{100^oC}\ SeO_2 + Cl_2\uparrow + 2\;NaCl + 2H_2O }</math></center></big>
 
{{elEL}}Per [[hidrogeno]] ĝi reduktiĝas al natria selenido:
<big><center><math>\mathsf{Na_2SeO_4 + 4\;H_2 \ \xrightarrow{600-700^oC}\ Na_2Se + 4\;H_2O }</math></center></big>
 
{{elEL}}Ĝi partoprenas en reakcio pri duobla interŝanĝo kun baria klorido:
<big><center><math>\mathsf{Na_2SeO_4 + BaCl_2 \ \xrightarrow{}\ BaSeO_4\downarrow + 2\;NaCl}</math></center></big>
 
{{elEL}}Ĝi reakcias kun sulfura trioksido:
<big><center><math>\mathsf{Na_2SeO_4 + SO_3 \ \xrightarrow{110^oC}\ Na_2SO_4 + SeO_3 }</math></center></big>
 
== Literaturo ==
{{elEL}} [http://www.sigmaaldrich.com/catalog/product/sigma/s8295?lang=pt&region=BR Sigma Aldrich]
{{elEL}} [http://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2011/08/22/is-your-multivitamin-toxic.aspx Mercola.com]
{{elEL}} [http://www.acutetox.eu/pdf_human_short/91-Sodium%20selenate%20revised.pdf AcuteTox]
{{elEL}} [http://www.jbc.org/content/172/1/333.full.pdf Jbc.org]
{{elEL}} [http://www.chemicalbook.com/ChemicalProductProperty_EN_CB3853054.htm Chemical Book]
{{elEL}} [http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0272059096901244 Science Direct]
 
{{Ŝablono:Neorganikaj saloj de natrio}}
{{Ŝablono:Organikaj saloj de natrio}}
 
== Referencoj ==
{{referencoj|3}}
 
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Natria_selenato"