Likopeno: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb → |eta, [[Image: → [[Dosiero:, [[kategorio: → [[Kategorio: per AWB
Linio 1:
'''Likopeno''' estas helruĝa [[karotenoido]] kiu troviĝas i.a. en [[tomato]] kaj aliaj ruĝaj [[frukto]]j, kiel [[rozo|rozofrukto]]jfruktoj. Ĝi estas la plej multe troviĝanta karotenoido en la homa korpo. La nomo estas derivita de la latina nomo por tomato ''Lycopersicon esculentum''. Tamen la plej granda [[koncentriĝo]] de likopeno ne estas en tomato sed en [[melono|akvomelono]].
 
Likopeno estas uzata ankaŭ por kolorigi nutraĵojn, kiel supojn, kaj havas la [[E-numero]]n E160d.
Linio 8:
 
<div align="center">
[[ImageDosiero:lycopene.png|thumbeta|550px|strukturformulo de Likopeno]]
</div>
La helruĝa koloro de likopeno ekestas pro la multaj konjugitaj duoblaj ligoj, kiuj estas nomataj [[kromoforo]]j. Ĉiu duobla ligo malpliigas la energion necesan por porti elektronojn al pli alta nivelo.
Linio 14:
 
Dum [[oksido|oksidiĝo]], pro kloro aŭ acidoj, aŭ kemia [[redukti|redukto]] likopeno perdas la ruĝan koloron, ĉar la duoblaj ligoj estas rompataj.
 
 
'''Likopeno helpas kontraŭ prostata kancero'''
 
Likopeno, povas konsiderinde malaltigi la riskon je [[prostata kancero]]. Tio evidentiĝis el studo de la usona [[universitato]] en [[Illinois]] inter 32 viroj. La rezultoj estis proklamitaj en merkredo, la [[29-a de aŭgusto]] [[2001]] dum kongreso en [[Ĉikago]].
 
La personoj kiuj partoprenis la eksperimenton devis trinki dum tri semajnoj glason da tomatsuko. Ĉi tiu trakto zorgis pro konsiderinda plibonigo de la prostatĉeloj kaj la [[leŭkocito]]j. La likopeno el la tomatoj ankaŭ kaŭzis ke la specifa substanco PSA, la Prostata Specifa Antigeno, kiu estas produktata ekskluzive de la prostato, en la sango malkreskas. Kiam ĉi tiu antimaterio grandamase ĉeestas en la sango, tio povas esti indiko por prostatkancero.
Linio 25 ⟶ 24:
 
Post pulma kancero, prostata kancero estas la plej multokazanta speco da kancero inter viroj. Prostata kancero estas ĉe unu el ses viroj diagnozita! Sub la sesdeka jaraĝo ĝi tamen malmulte aperas. Preskaŭ duono de la viroj estas dum la diagnozo pli aĝa ol 75 jaroj.
 
 
 
== Eksteraj ligiloj ==
Linio 36 ⟶ 33:
[[Kategorio:Nutraj aldonaĵoj]]
[[Kategorio:Pigmentoj]]
[[kategorioKategorio:Kolorigiloj]]
[[Kategorio:Karotenoidoj]]
[[Kategorio:Terpenoj]]