Determinismo: Malsamoj inter versioj

Estas propra de filozofiaj sistemoj kiuj sentas necese ke ĉiu efiko havas sian kaŭzon kaj en tiu principo ne sukcesas akcepti escepton de la libera volo. Ĝin subtenis antikvaj grekoj [[Leŭkipo (filozofo)]], [[Demokrito]] laŭ (Aristotelo), [[Lukrecio]]. Senprobleme naĝas en ĝi [[panteismo]], [[materiismo]], [[pozitivismo]], [[monismo]] de, ekzemple, [[Thomas Hobbes]], iuj [[ideismo]]j ([[Hegelo]], [[BendettoBenedetto Croce]], [[Giovanni Gentile]]), angla [[empiriismo]] .... ; malpli facile sistemoj zorgigitaj de la humanismo kaj de bezono savi la moralan leĝon kaj la liberan elekton de la homa volo. Kantio provas malpliigi la rigidecon de determinismo, kaj simile Leibiniz (kiu parolas pri teologia determinismo) kaj aliaj filozofiaj sistemoj.

la radikala neniigo de la libera iniciato de la homa volo, kiel aktiveco tute propra, aganta en la historio, eksplikas la reagon de [[ekzistencialismo]] kia revalorigo de la individua persono antaŭ la devo-volo realigi sian destinon.