Markionismo: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
e plibonigadeto per AWB |
||
Linio 1:
'''Markiono''' aŭ Marĉiono, ([[Greka lingvo|greke]]: Μαρκίων; [[Sinop (Turkio)|Sinopo]], [[85]] ĉ. – [[Romo]], [[160]]) estis episkopo kaj antikvgreka teologo, fondinto de la kristana doktrino kiu prenas lian nomon, nome [[Markionismo]], konsiderita hereza ĉe la tiama [[Katolika Eklezio]]. La hipotezo ke la unua redaktinto de la kanono de la [[Nova Testamento]] estis Markiono nune esta ne onie akceptita<ref>Oni scis ke la malmultaj Tekstoj taksataj kanonaj de Markiono estis provizitaj ankaŭ per la rekono de la ortodoksaj komunumoj
(Vidu: Enrico Riparelli, Il volto del Cristo dualista: da Marcione ai catari, pag. 24, Peter Lang, 2008).</ref>, disvolvigita de Adolf von Harnack[1],estas ankoraŭ objekri diskutata inter la esploristoj.<ref>Giovanni Magnani, Cristologia storica, p.145 , 2002, Pontificia università Gregoriana.</ref>
Linio 28 ⟶ 27:
== Markiona doktrino ==
[[Dosiero:Marcion teaching.jpg|eta|dekstra|Instruo de Markiono.]]
Markiono ne prezentis specifajn spekulativaĵojn pri [[
La problemo pri la origino de la malbono aŭ esenco de Dio al li interesis malmulte, sed la Malnova Testamento kun siaj krudeco kaj dia nepacigebleco, estis nekonsentebla: pro tio ĝi devis esti formetita. La interpreto tute laŭlitera de la biblia kosmogonio kaj de la Sankta Historio puŝis Markionon opinii ke la «maljusta Dio» de la Malnova Testamento ne povis identiĝi kun la Dio, Patro bona kaj mizerikorda, amanto de siaj kreitaĵoj pri kiuj parolas la [[Evangelio]]. Laŭ li, la Dio de la [[Biblio]] estas la Dio de la [[Okulon pro okulo|Leĝo de la rebata puno]], kapabla frapi la pekulon en ties posteularo ĝis la kvara generacio.<ref>Biblia esprimo de Nombroj 14, 18 [http://www.laparola.net/wiki.php?riferimento=Nm14%2C18&formato_rif=vp].
La [[metafiziko|metafizika]] rilato inter tiuj du Dioj, tamen, kreis kelkajn problemojn por Markiono, kiu, ne estante gnostika, nenion sciis pri diaj [[emanado]]j, [[eono]]j, [[sizigio]], eterne oponaj principoj de la bono kaj malbono. Markiono, krome, devis ankaŭ zorgi pri tiuj pasaĵo de la [[Nova Testamento]] kiuj sin bazis sur la [[Malnova Testamento]]. Pro li eliminis librojn kaj erojn de tekstoj ne akordigeblaj kun tiuj vidpunktoj. Fine rezultis Eklezio tute novtestamenta, plej eble simila al tiu katolika, inteksita de lia profunda puritanismo, pri kiu Justino martiro diris:''Per la helpo de la [[demono]] Markiono dissemis en ĉiu lando la [[blasfemo]]n kaj la rifuzon de Dio kiel kreinto de la mond'', ĉar li anstataŭi Dion per la [[Demiurgo]].
Ne klaras ĉu Markiono allasis aŭ ne la dogmon de la [[Triunuo]]: Jesuo por li estas vere Difilo kaj simple Dio (kio montras ke en la eklezio de tiu tempo la dieco de jesuo estis centra punkto). Sed li ne parolas pri la Sankta Spirito, spite de sia prefero por la bibliaj triecaj simboloj.
La etiko de Markiono estis tre severa: ĝi altrudis rigoran abstinon el la viandoj, la malpermeson aliri geedziĝon kaj konstantan pretecon al martiriĝo. La novaj adeptoj, se jam edzoj aŭ edzinoj, devis tuj dissolvi geedziĝon kaj forlasi la partneron. Markiono baptis nur tiujn ne vivantajn en geedziĝo: virgulinoj, vidvinoj, fraŭloj kaj eŭnukoj (Tert., ''Adv. Marc.'', I, XXIX); la lajoj restadis en katekumena stato.
Laŭ Epifanio, ili fastis sabate, ĝuste por oponi al la juda Dio kiu ordonis festi la sabaton.
== Verkoj ==
De Markiono konserviĝas nur informoj pri liaj ideoj, ne pri liaj verkoj. Lia nomo evidentige aperas en la formiĝo de la [[Symbolum Apostolorum
=== Markiona Antitezo ===
Linio 56 ⟶ 55:
Kiel videblas temas pri tekstoj kiuj ligas Jesuon al la judaj tradicio kaj historio kaj kiuj allasas politikan sencon al lia agado.
Li akceptas ankaŭ Epistolojn de Paŭlo, kiujn ili nomas ''Apostolikon'',
#tiuj al la Korintanoj (1 kaj 2), al la Tesalonikanoj (1 kaj 2), al Koloseanoj, al Filipianoj kaj al Filemono;
#en tiu al la Galatoj mankas la mencio pri la renkonto de Paŭlo kun Petro kaj eroj rilataj al la mosea leĝo;
Linio 87 ⟶ 86:
* [[Bart Ehrman]], ''I Cristianesimi perduti'', Carocci editore, 2003
* J.Tyson, ''Marcion and Luke-Acts: A Defining Struggle'', University of South Carolina Press, 2006, ISBN 978-1-57003-650-7. Tyson, Joseph, Marcion [http://books.google.com/books?id=MU2U08v6aq0C&printsec=frontcover&dq=tyson+marcion&hl=en&ei=SY2CTInZJ5OGswaDjqnmCA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCUQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false consultazione parziale]
* S.Moll ''The arch-heretic Marcion'' Mohr Siebek Tubingen, 2010
== Vidu ankaŭ ==
Linio 95 ⟶ 94:
*[[Historio de kristanismo]]
*[[Herezo]]
*[[Marciono]]
[[Kategorio:Historio de kristanismo]]
|