Kvintesenco (fiziko): Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
NicoRay (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
e plibonigadeto per AWB |
||
Linio 1:
'''Fizika kvina esenco''' (Kvinesenco) estas [[Hipotezo|hipoteza]] formo de [[energio]], ekondukita por ekspliki kaj koncepte reordigi ĵusajn astronomiajn observojn kiuj montras [[universo en akcelo|universon en akcelo]]. Ne konfuzendas, tamen, kun la [[kvina esenco]], aŭ etero, de la klasika filozofio de [[Pitagoro]]-[[Aristotelo]]-[[novplatonismo]]-[[skolastikismo]]-[[alkemio]]. Ĉiukaze la fizika kvina esenco estas klara aludo al tiu la kvina elemento (la aliaj kvar estas tero, aero, akvo kaj fajro).
Tial tiu hipotezo postuligas kvinan forton aldonendan al la aliaj kvar jam konitaj de la moderna fiziko, nome al la gravita, al la elektromagneta, al la nukleaj forta kaj malforta.
Tia fizika kvina esenco teorigita kiel [[energio de vakuo]], kies fizikaj karakterizoj estas enkadrigita en la jena stata [[ekvacio]] (kiu kvantigas la reciprokan influon de la [[premo]]
''p''<sub>''q''</sub> kaj la [[denso]] ''ρ<sub>q''</sub>):
<math>p_q = w\rho_q \,</math> Ĝenerale, la parametro “w” povas varii laŭ la [[kosma tempo]]. Se allasite ''w''<-1/3, la fizika kvina esenco aktivas kiel repuŝa [[Kampo (fiziko)|kampo]], ekspansiante la [[spaco]]n, kaj estas ĝuste tiu la karakterizo kiu igas la fizikan krinan esencon kandidato al la kategorio de la [[malluma energio]].
Linio 10 ⟶ 12:
Iu nenula [[kosma konstanto]] povas esti konsiderita kiel aparta kazo kie
<big>'''''w''=-1'''</big>
kiu ne varias kune kun la tempo.
Kompreneble, tiu fizika teorio paralelas kaj samkonsistas kun la teorio pri la materio kaj energio mallumaj [http://www.cosediscienza.it/astro/12.%20ENERGIA%20OSCURA.htm].
== Vidu ankaŭ ==
Linio 24 ⟶ 26:
* {{en}} [http://physicsweb.org/articles/world/13/11/8 '''Quintessence''']: artikolo pri PhysicsWeb de [[Novembro]] [[2000]]
[[Kategorio:Astronomio]]
[[Kategorio:Fiziko]] [[Kategorio:Kosmologio]] | |||