Afrika blanka ibiso: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 35 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q208763)
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta| (2), |right → |dekstra, |left → |maldekstra (2), [[File: → [[Dosiero: (2), <references/> → {{referencoj}} per AWB
Linio 17:
|komunejo =
}}
La '''Afrika blanka ibiso''' (ankaŭ '''Sankta ibiso''' laŭ PIV 2005) (''Threskiornis aethiopicus'') estas birdo el la ordo de [[Pelikanoformaj]] (antaŭe [[cikonioformaj birdoj]]) kaj familio de [[Treskiornitedoj]].
 
Dum antikveco ili renkontatis en [[Egipto]] (nun ne plu), kaj iĝis sanktaj bestoj kaj [[simbolo]] de la dio [[Toto]], dio de skribo kaj scienco. Pro tio ili estis mumiigitaj.
 
==Aspekto ==
[[Dosiero:Threskiornis aethiopicus - Durban -South Africa-8.jpg|leftmaldekstra|eta|300px|Dumfluge en Sudafriko]]
La birdo longas 68 al 76 &nbsp;cm, kun enverguro de 112 ĝis 124 &nbsp;cm, nigra, longa kaj kurba beko kaj nudaj, bluecnigraj kapo kaj kolo ĉirkaŭ kies radiko estas plumoj. La tuta korpo estas blanka, escepte de primaraj flugoplumoj, kiel pintoj estas miksitaj per bruna koloro (rezulte dumfluge videblas tute nigra bordo de flugiloj) kaj nigraj pugaj plumoj. La pintoj de la terciaraj flugoplumoj estas grizaj. En la genera tempo ĝiaj plumoj radias de brilo kaj la terciaraj flugoplumoj plilongiĝas kaj fariĝas lozaj. Ambaŭ seksoj estas similaj, sed junuloj havas ne blankan sed blankecan plumaron, pli malgrandan bekon kaj kelkajn plumojn en kolo.
 
Ili eligas strangan obtuzan sonon. Ĝenerale estas silentema.
Linio 40:
 
==Reproduktado==
[[FileDosiero:Tarangire Heiliger Ibis.jpg|thumbeta|leftmaldekstra|upright|Junulo en Tanzanio]]
Majo kaj junio estas la genera tempo de la blankaj ibisoj. Ili konstruas nestojn sur arboj (foje [[baobabo]]j) grupete kaj iam najbare vivas kun ardeoj kaj kormoranoj. La gebirdoj kune konstruas simplan neston el branĉoj. La birdino demetas 2-4 ovojn, kiuj varias en grandeco kaj formo. La plej tipa ovo estas ovala kun kalka tego, La ĵus demetita ovo prezentiĝas blueta aŭ verdeta, sed ĝi fariĝas bruna post [[kovado]]. Gebirdoj kune prenas sur sin la taskon kovi ovojn. La kovado bezonas ĉ. 20 tagojn. La ĵus elkovita birdido portas nigran [[lanugo]]n. Komence la gepatroj nutras la idojn per glueca likvaĵo. Sep tagojn poste la gepatroj lasas siajn idojn preni manĝaĵon el ilia gorĝo. La birdidoj kreskas rapide kaj post 30 tagoj ili povas forlasi sian neston. Tamen ilia plumaro ne tute ŝanĝiĝas al blanka. En la sekvanta aŭtuno ili jam surhavas tute blankajn plumojn kiel iliaj gepatroj. La blanka ibiso estas porapreza birdo pro siaj originala beko kaj blankaj plumoj.
 
Linio 50:
 
== La Sankta ibiso en mito kaj legendo ==
[[FileDosiero:IbisCopenhagenMuseum.jpg|thumbeta|rightdekstra|180px|Egpta ibisstatuo, Kopenhaga Muzeo]]
Venerata kaj ofte mumiigita de antikvaj egiptoj kiel simbolo de la dio [[Toto]], tiu Ibiso estis laŭ [[Herodoto]] kaj [[Plinio la Maljuna]] alvokitaj ankaŭ kontraŭ atakoj de flugoserpentoj. En plej mitaj rakontoj, oni diras ankaŭ ke la muŝoj kiujn alportas putrado mortas tuj post oferbuĉado de tiu birdo.<ref>Plinio, ''Natura Historio'' Libro X Ĉapitro 41)</ref>
 
Linio 61:
 
==Notoj==
{{referencoj}}
<references/>
* Barlow, Wacher kaj Disley, ''Birds of The Gambia''. ISBN 1-873403-32-1
* Bernhard Grzimek (Hrsg.): Grzimeks Tierleben. 1. Auflage. Deutscher Taschenbuch Verlag, Frankfurt 1979/80, (Band 7, S. 229 ff.).