Ĥaldeoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta| (2), <References/> → {{referencoj}} per AWB
Linio 1:
[[Dosiero:Chaldea - Map - The Countries around Chaldea.png|thumbeta|250px|Landoj ĉirkaŭantaj Ĥaldeujon.]]
[[Dosiero:Tigr-euph.png|thumbeta|300px|Haldujo situas ĉe la sudo de la nuna [[Bagdado]] en la zono formita de malaltaj kursoj de [[Eŭfrato]] kaj [[Tigriso]].]]
'''Ĥaldeoj''' estas la nomo de popolo apartenanta al la [[aramea lingvo]] de la [[Malgrandazio]], eble origina de la orienta Arabio, kiu en la [[14-a jarcento a.K.]] eniris el sudo [[Mezopotamio]]n kaj enloĝiĝis inter [[Babilonio]] kaj [[Persa Golfo]] kune kun la [[Arameoj]]. Ili lasis diverstipajn kulturajn spurojn inter la [[semidoj|semidaj]] popoloj.
 
La ascendo al la trono de [[Babilonio]] de [[Nabopolasaro]] ([[626]] a.K.) signis la komencon de novbabilona dinastio (aŭ ĥaldea) ankaŭ danke al la helpo de reĝo [[Kjaksaro]] reĝo de la [[Medoj]]. Ili obsedis kaj detruis [[Ninivo]]n, la grandan ĉefurbon de la [[Asirio|Asiroj]] (612 a.K.) kaj kune, ĉe [[Karkemiŝ]], forpuŝis [[Egiptio|egiptanojn]] (605 a.K.). Ili etendis sian influon en [[Sirio]] kaj [[Palestino]] kaj [[Anatolio]] kaj [[Kipro]] kaj [[Arabio]]... Ili estingiĝis pro la milita atako de [[Kiro la 2-a (Persio)]] reĝo de [[Persoj]] kiu konkeris [[Babilonio]]n en [[538 a.K.]].
 
En la [[Biblio]] la ĥaldeoj estas konataj kiel "detruintoj de [[Jerusalemo]]" kiun ili konkeris en (597) kaj forportis loĝantojn.
 
Rilate Ĥaldeojn la Biblio (Genezo 11, 27-32) diras ke [[Abrahamo]] ricevis la ordonon de la Sinjoro forlasi sian teron ĝuste en ĥaldea teritorio komprenigante, eble, ke li estis membro de tiu etno.<ref>Spertuloj pri la bibliaj sciencoj opinias ke la nuna versio de la rakonto naskiĝis ĝuste en la tempo de la ekzilo kaj ke eble al judoj ne malplaĉis kredi ke iliaj praavo originis ĝuste el Mezopotamio.</ref>
Linio 16:
 
== Notoj ==
{{referencoj}}
<References/>
 
== Vidu ankaŭ ==