Johano Keplero: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 24:
|subskribo = [[Dosiero:Unterschrift Kepler.svg|frameless]]
}}
'''Johano KEPLERO''' (naskiĝis la [[27-a de decembro]], [[1571]], mortis la [[15-a de novembro]], [[1630]]) ([[latina lingvo|latine]]: '''''Joannes Keplerus'''''; [[germana lingvo|germane]] '''''Johannes Kepler''''') estis germana [[matematiko|matematikisto]], [[Astrologio|astrologo]] kaj [[astronomo]] de la [[17-a jarcento]] kiu disvolvigis kaj perfektigis la [[kopernika sistemo|kopernikan sistemon]] de [[heliocentrismo]]. '''Keplero''' laboris kune kun [[Tycho Brahe]], la dana astronomo kiu tre detale kaj zorgeme observis la moviĝon de la [[planedoj]]. Keplero ankaŭ konis [[Galileo]]n, kaj, kiel li, estis fervora partiano de la [[kopernika sistemo]]. Sed pro la laboro de Tycho Brahe, Keplero bone scias, ke [[Koperniko]] ne precize priskribas la moviĝon de la planedoj kaj sukcese korektis lian [[teorio]]n. Li estis ŝlosila figuro en la 17a-jarcenta [[scienca revolucio]], li estis plej bone konata pro siaj [[Leĝoj de Kepler|leĝoj de planeda movo]], bazitaj sur liaj verkoj ''[[Astronomia nova]]'', ''[[Harmonices Mundi]]'', kaj ''[[Epitome Astronomiae Copernicanae]]''. Tiuj verkoj ankaŭ havigis unu el la fondoj por la teorio de [[Isaac Newton]] pri [[Neŭtona leĝo pri universala gravito|universala gravito]].
La ĉefa eltrovo de Keplero estis, ke planedo moviĝas ne laŭ cirkloj aŭ kombinaĵoj de cirkloj, sed laŭ [[elipso]]j. Ambaŭ kaj [[Ptolemeo]] kaj Koperniko utilis cirklojn kaj epiciklojn (cirkloj ene de cirkloj) por matematike priskribi la moviĝon de la planedoj, sed Keplero povis priskribi la moviĝon per unu simpla kurbo. La sistemo de Keplero estis ne nur multe pli simpla, sed ankaŭ multe pli preciza.
Dum sia kariero, Kepler estis matematika instruisto ĉe [[seminario|seminaria]] lernejo en [[Graz]], [[Habsburga monarkio|Aŭstrio]], kie li iĝis asociita de [[Hans Ulrich von Eggenberg|Princo Hans Ulrich von Eggenberg]]. Poste li iĝis helpanto por astronomo [[Tycho Brahe]], kaj eventuale al imperia matematikisto [[Rudolfo la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Rudolfo la 2-a]] kaj al liaj du sukcedantoj [[Matiaso la 1-a (Sankta Romia Imperio)|Matiaso]] kaj [[Ferdinando la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Ferdinando la 2-a]]. Li estis ankaŭ matematika instruisto en [[Linz]], [[Aŭstrio]], kaj konsilisto de la [[Albrecht von Wallenstein|Generalo Wallenstein]]. Aldone, li faris fundamentan laboron en la kampo de [[optiko]], inventis plibonigitan version de la [[Refraktoro|refrakta teleskopo]] (nome [[Keplera teleskopo]]), kaj menciis la [[Teleskopo|teleskopajn]] malkovrojn de sia samtempulo [[Galileo Galilei]].
== Vivo ==
Linio 75 ⟶ 77:
* [[Leĝoj de Kepler]]
* [[Misio Kepler]] (kosma teleskopo de NASA)
==Notoj==
<references/>
{{havenda artikolo|Keplero}}
Linio 81 ⟶ 86:
[[Kategorio:Mortintoj en 1630]]
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1571]]
[[Kategorio:Luteranoj]]
| |||