Ĉinio: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
eNeniu resumo de redakto
Linio 195:
| notoj = [[Ĉina Esperanto-Ligo]]
}}
'''Ĉinio''' ({{lang-zh|中国}} [[Pinjino|pinjine]]: ''Zhōngguó'' = "la Meza Reĝlando"), oficiala nomo '''Ĉina Popola Respubliko''' ({{lang-zh|中华人民共和国}} [[Pinjino|pinjine]]: ''Zhōnghuá rénmín gònghéguó'', prononco: ''Ĉungĥŭa Ĵonmin Kungĥokuo'') estas lando en orienta [[Azio]] kaj la plej multhoma nacio en la [[mondo]]. Ĝi estas unupartia [[Socialismo|socialisma]] ŝtato regita de la [[KomunismaKomunista Partio de Ĉinio]], la tria aŭ kvara plej granda lando laŭ areo, kaj havas treege diversajn geografion kaj kulturon. Ekde la enkonduko de kapitalisma ekonomio en 1978, Ĉinio fariĝis ĉefrolanto en mondkomerco, kaj certe fariĝos monda superpotenco dum la komencanta jarcento.
 
* [[Ĉinio]] (la civilizacio) estas lando kun plurmiljara [[historio]]. Por aliaj periodoj en ĝia historio, vidu: '''[[Ĉinio]]'''
Linio 348:
[[Dosiero:Tiananmen Square Visit.jpg|eta|maldekstra|250px|[[Granda Popola Halo]] en [[Tjan'anmen-placo]], [[Pekino]]]]La ĈPR, fondiĝis en [[1949]], regiĝis kiel [[komunismo|komunisma]] [[diktaturo]], sed ekde la kreado de konstitucion en [[1982]], restriktoj de [[libereco]] havas malstreĉiĝis konsiderinde, aparte kompare kun la Mao epoko. La ĈPR registaro restas tre [[absolutismo|absolutisma]] en iuj flankoj, precipe en la restriktoj en la [[interreto]], [[gazetaro]], [[kunvenado]], [[kopio]], kaj [[religio]].
 
La [[registaro]] ne ekzistas sendepende de la [[KomunismaKomunista Partio de Ĉinio]], kaj tial, kelkaj ĉefuloj de la partio neformale decidas pri la aferoj de la nacio. La [[Nacia Popola Kongreso]], kiu kunvenas en la [[Granda Popola Halo]] en [[Pekino]], daŭrigas aperon de [[demokratio]], sed ne efektive provizas ĝin. La Partio provas reformi [[kapitalismo|kapitalisme]], sed ne demokrate.
 
Estas iuj movoj al politika liberaligo, en tiu balotadoj okazas hodiaŭ ĉe la vilaĝo kaj urbo niveloj, kaj ke leĝfarejoj havas montritan iuj asertiveco kontraŭ la Partio tempaltempe. Tamen, la Partio retenas efika rego super registaro nomumoj: mankas serioza kontraŭstaro, la Partio venkas senbatale plejofte. Politikaj koncernoj en la ĈPR inkluzivas malpliigi la kreskatan malegalecon inter riĉuloj kaj malriĉuloj, kaj batalas kontraŭ [[korupto]] ene de la registara gvidantaro.
Linio 379:
=== Sociapolitiko kaj Homrajtfitraktoj ===
 
Cenzuro de politika parolado kaj informoj, special en interreto, uziĝas rutine por mutigi kritikon de la KomunismaKomunista Partio. La registaro subpremas [[manifestacio]]j de organizaĵoj kaj kredaro ke ĝi konsideras potencialan minacon de "socia stabileco", kiel okazis dum la [[Protestoj sur placo Tian An Men|Tjan’anmen-placo masakro]] de 1989.
 
La Partio havas nekompleta sukceso en rego de informoj: la tre fortaj rego super amaskomunikiloj facas tre fortaj merkataj konkurso, ĉiam pli edukada civitanaro, kaj kultura ŝanĝoj kiuj faras Ĉinio pli malfermita, precipe sur ekologiaj aferoj. Tamen, provoj ankoraŭ fariĝis de la Ĉina registaro regi la haveblan informojn de ekstere mondo, ke rekontiĝis de la popolamaso.
Linio 439:
* [[Etnoj en Ĉinio]]
Pri politiko
* [[KomunismaKomunista Partio de Ĉinio]]
* [[Popola Liberiga Armeo]]
* [[Popola komunumo]]