Orgenmuziko: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj) e Roboto: Forigo de 6 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q2003283) |
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta| (4), |right| → |dekstra|, |left| → |maldekstra| per AWB |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Robertsbridgecodex fol44r.jpg|
'''Orgenmuziko''' estas aparte por [[orgeno]] verkita muziko. Oni distingas orgenmuzikon, kiel kutime en la [[muzikscienco]], laŭ epokoj.
[[Dosiero:Paix1.jpg|
== Epokoj ==
Linio 12:
Dum la '''[[baroko]]''' la orgenmuziko trapasis sian duan kulminon. La tiutempe plene perfektigitaj, laŭregione tre diferencaj orgentipoj sekvigis respektive multspecan kaj same varian orgenmuzikon. Orgenmuziko el la barokepoko estas ankoraŭ nuntempe fiksa ero de multaj orgenkoncertoj, kion kaŭzas, ke el tiu tempo multaj fontoj, sed ankaŭ kelkaj orgenoj, transdaŭris ĝis hodiaŭ. La plej famaj reprezentantoj el ĉi tiu epoko estas [[Dietrich Buxtehude]] (1637–1707) kaj [[Johann Sebastian Bach]] (1685–1750) en la nord- kaj mezgermana regiono, [[Johann Pachelbel]] (1653–1706) kaj [[Gottlieb Muffat]] (1690–1770) en la suda Germanio, [[François Couperin]] (1668–1733) en Francio kaj [[Juan Cabanilles|Juan Bautista José Cabanilles]] (1644–1712) en Hispanio. <br clear="all" style="clear:both;" />
[[Dosiero:BWV739.png|
=== Dua florepoko ===
Linio 34:
=== Solista orgenludado ===
[[Dosiero:BWV726.jpg|350px|
La solokomponaĵoj estas la plej arta ostentacio de orgenisto. Ekde la barokepoko iliaj plej gravaj formoj estas: [[preludo]], [[tokato]], [[Fantazio (muziko)|fantazio]], [[voluntario]], [[tiento]], [[ĉakono]], [[pasakaljo]], [[riĉerkaro]], [[fugo]], [[variacio]]j, [[suito]], [[sonato]], [[triosonato]] kaj [[orgensimfonio]]; je kio ankaŭ ofte troviĝas kombinaĵoj de fugo kun antaŭa plua peco (ekz. preludo, tokato aŭ fantazio). Ĉi tiujn orgenaĵojn oni nomas „libera“ orgenmuziko, ĉar ili baziĝas sur temoj, kiujn la komponisto libere verkas. Krome ekzistas ĥoralligitaj komponaĵoj pri [[liturgia orgenludado|liturgiaj]] [[Temo (muziko)|temoj]]: [[Gregoria ĉanto|gregoriaj ĉantoj]] respektive [[Protestantismo|protestantaj]] kaj [[Romkatolikismo|katolikaj]] [[himno|ekleziaj kantoj]], kiuj parte ankaŭ estas komponitaj laŭ la antaŭe priskribitaj formoj. Ofta formo de la orgenaranĝo de plejofte protestanta eklezia kanto estas la [[Liturgia orgenludado#Ĥoralpreludo|ĥoralpreludo]].
| |||